انسان ها ذاتا بازیگرای ماهری هستن. ولی بیشترشون اینقدر خوب این کارو انجام میدن که حتی خودشونم نمیفهمن. چونکه حتی برای خودشونم نقش بازی میکنن.
آدما توی نقش خود فرو میرن. به این معنا که هر نقشی که دیگران به او بدهند، می‌پذیرد و خیلی خوب کاراکترهای اون نقش رو اجرا میکنه.
چند وقت پیش یک آزمایش رو دیدم که روی گروهی از انسان ها انجام شده بود. اینجور که عده ای را در نقش زندانی و گروهی را در نقش زندانبان قرار دادن. بعد از مدتی دیدند که اون زندانی ها کاملا روحیه و ذهنیات یک زندانی رو به خود گرفتن و آن زندانبان ها هم ذهنیات یک زندان بان. در صورتی که برای آن ها هیچ کاراکتر و یا رفتار خاصی در نظر گرفته نشده بود و تنها به بعضی ها لقب زندانی و به بعضی، لقب زندانبان رو داده بودن.
این ینی اینکه دیگران میتونن نقشی رو که دوس دارن به ما بدن تا براشون بازی کنیم. میتونن رفتار ما رو با نقش هایی که به ما میدن کنترل کنن. میتونن انسان ها رو کنترل کنن.
اگر بخوام مثال خیلی ساده ای بزنم اون کلکی که بزرگتر ها وقتی بچه بودیم روی ما میزدن و اون هم این بود که وقتی شلوغ بازی میکردیم ما یه جمله مارو خام میکردن: تو دیگه بزرگ شده/تو دیگه آقا شدی.
این نقش رو به ما میدادن و ماهم میپذیرفتیم و سعی میکردیم نقش خودمون رو( آقا بودن/ بزرگ بودن ) به نحو احسن انجام بدیم.
این نکته خیلی رواج داره.نمونه کاملش هم ارتشه. تو ارتش به آدم ها نقش های زیادی داده میشه. وقتی یه انسان برای گذروندن دوره سربازی وارد اونجا میشه اولین کاری که میکنن بهش یه نقش میدن. اینکه تو دیگه یه "سربازی". این کلمه خیلی مفهوم پشتش هست. اینجوری میشه که اون انسان رو مطیع و فرمانبردار میکنن. در صورتی که اون انسان در حالت عادی فرقی با بقیه نداره.
اگه اهل مطالعه تاریخ هم باشیم میبینیم که استفاده از این تکنیک خیلی زیاد بوده. یک نمونش که قرآن هم بهش اشاره میکنه داستان فرعونه که چجوری تونست قومش رو مطیع خودش کنه.
قرآن : "فاستخف قومه فاطاعوه"(فرعون قومش را سبک شمرد پس او را اطاعت کردند)
میشه گفت فرعون آدم زرنگی بود (یا شاید بشه گفت قومش خیلی احمق بودن) . اون به قومش یه نقش داد. نقش ضعیف بودن.نقش پست بودن.نقش مطیع بودن. و به قدری توی این تکنیک خوب عمل کرد که حتی تونست قومش رو قانع کنه که اون رو به عنوان خدا قبول کنن و خودشون رو عبد فرعون محسوب کنن.
ما هم اگه به زندگی خودمون و رفتارامون نگاه کنیم، میبینیم که خیلیاشون، نقش هایی هستن که ما قبول کردیم داشته باشیم. نمیگم که ما نباید هیچ نقشی قبول کنیم بلکه باید مواظب باشیم چه نقشی رو از چه کسی قبول میکنیم. این دنیا پر است از آدماییه که قصد دارن ما رو کنترل کنن. و اکثرشون لیاقت کنترل ما رو ندارن. پس حواسمون باشه افسارمون رو دست کی میسپریم...
میرزای خراسانی
