شاید شما هم مثل خیلی از آدم‌ها، از دیدن جاهای معروف یه شهر خسته شده باشین و دلتون بخواد با ابعاد ناشناخته‌ترش آشنا بشین، از زبون یه آدم محلی درباره تاریخچه و فرهنگش بشنوین و توی کوچه پس‌کوچه‌هاش قدم بزنین. این امکان تقریبا توی اکثر شهرهای مهم دنیا وجود داره و اون پیدا کردن تورهای پیاده‌گردیه که اتفاقا اسمشون «رایگان» هست. البته منظور از رایگان اینه که برای حضور در تور، هزینه اولیه‌ای پرداخت نمی‌کنین ولی آخر برنامه، هر چقدر که به نظرتون مناسب و منصفانه بود، به راهنما انعام میدین.
ایدهٔ تور پیاده‌گردی رایگان اولین بار سال ۲۰۰۳ توسط کریس ساندمان، توی شهر برلین اجرا شد و الان توی خیلی از شهرهای دنیا میشه مجری‌ها و وبسایت‌های مختلف رو پیدا کرد. اجراکننده‌های این تورها، معمولا انواع مختلف تور دارن که یکیش این تور رایگانه. و حتی گاهی چند مدل تور رایگان دارن. یکی از بهترین جاهایی که میشه از این مدل تورها باخبر شد، هاستل‌ها هستن که گاهی خودشون این تورها رو برگزار می‌کنن.
تجربه شخصی من:
گرجستان:
اولین بار توی شهر تفلیس با این عبارت آشنا شدم. وقتی که رفتم هاستل معروف فابریکا، کارمند پذیرش بهم پیشنهاد داد که میتونم فردا ظهر ساعت ۱۲ توی تور پیاده‌گردی رایگانشون شرکت کنم و من که برنامه خاصی نداشتم، فرصت رو غنیمت شمردم.
فردا ظهر، ساعت ۱۲ توی لابی، راهنما با اسم زورا (Zura) منتظر بود و یه گروه حداقل ده نفره جمع شدیم که عملا از همه جای دنیا بودیم: بلژیک، سوییس، عراق، روسیه، پرتغال، نیوزلند و چندتا کشور دیگه. پیاده‌روی ما حدود ۲ ساعت طول کشید و ما از جلوی در هاستل شروع کردیم و توی کوچه‌های اطراف گشتیم و راهنما برامون درباره معماری دوران مختلف و تاریخ و فرهنگ مردم توضیح می‌داد. برای من که شخصا حوصله ندارم بشینم تاریخ بخونم، این مدل تور مثل شنیدن یه داستان خیلی جذاب بود. اطلاعاتی که راهنما بهتون میده می‌تونه خیلی کاربردی باشه، مثلا زورا یه رستوران رو برای خینکالی (یکی از غذاهای معروف گرجستان) معرفی کرد که من همون روز بعد از تور رفتم و امتحانش کردم و راضی هم بودم. اینجوری نیست که حرف‌ها همش تاریخی و کسل‌کننده باشه و تنوع موضوعات خیلی زیاده. مثلا ما از جلوی خونه رئیس‌جمهور گرجستان که اتفاقا یه خانوم هست، رد شدیم، با هم رفتیم و نوشیدنی معروف گرجستان رو امتحان کردیم، رفتیم داخل یه گالری که معماری ساختمونش و سقف‌های داخل اتاق‌ها به سبک قاجار بود، چون صاحبش یه ایرانی بود و آخری هم توی بازار سرپوشیده تورمون به پایان رسید. من آخری ۵ لاری = ۵۰ هزار تومن انعام دادم که البته شاید کمترین انعام ممکن بود، ولی خب حس کردم بیشتر از اون واقعا در بودجه‌ام نبود.
ارمنستان:
بعد از تجربه جذاب تفلیس، مطمئن بودم که توی ایروان هم می‌خوام این تجربه رو تکرار کنم و جالبه که حتی قبل از رسیدن به ارمنستان، یک دوست اهل روسیه که توی شهر کوتایسی گرجستان باهاش آشنا شده بودم و شیش ماه ایروان زندگی کرده بود، بدون اینکه من ازش بخوام، برام یه تور پیاده‌گردی رایگان فرستاد. من از لحظه ورود به ارمنستان، با یه دختر آلمانی آشنا شدم و سه روزی که می‌خواست ایروان بمونه قرار بود با هم باشیم. منم بهش این تور رو پیشنهاد دادم و اونم به یکی از دوستانش از دانمارک پیشنهاد داد و ما سه تا برای تور اسم نوشتیم و سر قرار که رسیدیم، یه خانوم از ایسلند، دوتا پسر از آلمان و یه پسر دیگه از انگلیس اومده بودن. راهنمای ما، وَکو (Vako) صحبتش رو با تاریخچه ارمنستان در مقابل موزه ملی تاریخ ارمنستان شروع کرد و بعد هم مثل تور قبلی پیاده‌روی توی شهر رو شروع کردیم. اطلاعاتی که من از این تورها به دست آوردم واقعا بی‌نظیر بود و مطمئنم هیچ جای دیگه‌ای نمی‌تونستم اینجوری از یه منبع دست اول این داده‌های جالب رو بشنوم. تور ما حدود سه ساعت طول کشید و من حدود ۱۰۰۰ درام = ۷۰ هزار تومن انعام دادم.
این روزها که سفر طولانی دیگه‌ای رو شروع کردم و قراره تعداد زیادی شهر و کشور رو ببینم، تلاشم اینه که تا جای ممکن حداقل توی هر کشور یه بار تور پیاده‌گردی رو امتحان کنم. توی اولین مقصد سفر فعلیم که کشور هنده، یه روز توی دهلی برای تور پیاده‌گردی ثبت‌نام کردم، ولی متأسفانه تور تشکیل نشد و هماهنگی‌ها هم اصلا خوب پیش نرفت. اما حالا می‌خوام توی شهر جیپور این مدل تور رو بچشم تا ببینم چطوریه. سفرها و تجربه‌های من رو می‌تونید در اینستاگرام و فیسبوک دنبال کنید.
