در زندگی روزمره ما بسیار اتفاق می‌افتد که افراد از واژه استراتژی صبحت به میان می‌آورند اما هر چه دقیق‌تر در این مورد با آنها بحث و گفتگو می‌شود آنها اطلاعات اندکی در مورد استراتژی دارند.
برخی از افراد شاغل در سازمان‌ها از استراتژی سازمان خود می‌گویند، برخی استراتژی فردی را مد نظر قرار داده و تمایل دارند زندگی خود را دگرگون کنند، برخی از استراتژی بازاریابی گفته و برخی دیگر استراتژی تحول، تغییر و توسعه و نظایر این را مد نظر قرار می دهند. با این حال، به کار بردنِ فراوانِ واژه‌ی استراتژی، به این معنا نیست که فعالیت‌ها، اقدام‌ها و تصمیم‌های ما هم استراتژیک هستند. اما متأسفانه تعاریف دقیقی از آن ندارند و صرفاً بر اساس کلام و جملات رد و بدل شده در اجتماع از آن استفاده می‌کنند و به همین دلیل نیاز است به منظور ابهام زدایی تعاریف دقیقی از آن را ارائه نماییم.
سازمان‌ها به همان اندازه‌ای که ارتش‌ها به استراتژی‌های نظامی نیاز دارند به استراتژی‌های کسب و کار نیاز دارند تا به کار خود جهت و هدف بدهند، از منابع به روشی موثرتر استفاده کنند و تصمیمات اتخاذ شده از سوی افراد مختلف را هماهنگ کنند. ریشه بسیاری از مفاهیم و نظریات درباره استراتژی کسب‌و‌کار، استراتژی نظامی است. واژه استراتژی چیست و از کجا نشات گرفته است؟
این واژه از واژۀ یونانی strategia به معنای “مدیریت نظامی” گرفته شده است. اما خود مفهوم استراتژی از یونان نشأت نگرفته است: سان تزو در اثر کلاسیک خود با عنوان “هنر جنگ” که آن را در حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ارائه کرد به عنوان اولین شرح در مورد استراتژی شناخته می‌شود. سان تزو در این کتاب می‌گوید:
“استراتژی، بزرگترین کار سازمان است. در موقعیت‌های مرگ و زندگی، استراتژی راهی برای حیات یا نابودی است. نمی‌توان بررسی آن را نادیده گرفت.”ـ
با توجه به اینکه ابتدا استراتژی در علوم نظامی کاربرد داشته و از ان طریق وارد کسب‌و‌کار شد، باید دانست که استراتژی نظامی چیست و با استراتژی کسب‌و‌کار چه تفاوت‌هایی دارند؟
مفاهیم و اصول مشترکی دارند که اصلی‌ترین آن، تفاوت بین استراتژی و تاکتیک است. استراتژی، طرح کلی برای استفاده از منابع به منظور ایجاد موقعیتی مطلوب است اما تاکتیک، نقشه‌ای برای یک اقدام خاص است. در حالی که تاکتیک‌ها مربوط به مانورهای لازم برای پیروزی در نبردها هستند، استراتژی در ارتباط با پیروزی در کل جنگ به بحث می‌پردازد.
تصمیمات استراتژیک (چه در محیط نظامی و چه در محیط کسب‌و‌کار) که هر کدام سه مشخصه مشترک دارند:
بسیاری از اصول استراتژی نظامی در وضعیت‌های تجاری اعمال شده است. این اصول عبارتند از نقاط قوت نسبی استراتژی‌های تهاجمی و دفاعی؛ معیارهای پیش دستی کردن در مقابل تهاجم از روبرو؛ نقش واکنش‌های درجه‌بندی شده در برابر اقدامات تجاوزکارانه؛ مزایای غافلگیر کردن؛ و پتانسیل فریب دادن، احاطه دشمن، افزایش وسعت جنگ و فرسایش نیروها. در عین حال، تفاوت های مهمی بین رقابت تجاری و تعارض نظامی وجود دارد. هدف جنگ (معمولاً) شکست دادن دشمن است. هدف رقابت تجاری، خیلی تهاجمی نیست: اکثر سازمان‌های تجاری، بلندپروازی‌های رقابتی خود را محدود می‌کنند و به جای تخریب رقبا به دنبال همزیستی مسالمت آمیز هستند.
دانستن اینکه استراتژی چیست و چه کاربردی دارد به شما کمک می‌کند تا به افکارتان جهت دهید.
گرایش اصول استراتژی نظامی و کسب‌و‌کار به توسعه در طول مسیرهای مجزا نشان‌دهنده عدم وجود نظریه‌ای عمومی درباره استراتژی است. چاپ کتاب نظریه بازی ها اثر جان ون نیومن و مورگنسترن در سال ۱۹۴۴، امید به ظهور نظریه‌ای عمومی درباره رفتار رقابتی را پدید آورد. در طی شش دهه بعد از آن، نظریه بازی، مطالعه تعامل رقابتی را نه تنها در کسب‌و‌کار بلکه در سیاست، تعارض نظامی و روابط بین الملل دگرگون کرده است.
در همین راستا تعاریف آمادمیک و غیر‌آکادمیک متعددی از استراتژی وجود دارد. همانطور که گفته شد این تعاریف از قبل از میلاد مسیح وجود داشته است و تا عصر حاضر که افراد بزرگی نظیر مینتزبرگ، پورتر و دیوید و افراد متعدد دیگری نیز تعاریف خاص خود را ارائه کرده‌اند.
گرایش اصول استراتژی نظامی و کسب‌و‌کار به توسعه در طول مسیرهای مجزا نشان‌دهنده عدم وجود نظریه‌ای عمومی درباره استراتژی است. چاپ کتاب نظریه بازی ها اثر جان ون نیومن و مورگنسترن در سال ۱۹۴۴، امید به ظهور نظریه‌ای عمومی درباره رفتار رقابتی را پدید آورد. در طی شش دهه بعد از آن، نظریه بازی، مطالعه تعامل رقابتی را نه تنها در کسب‌و‌کار بلکه در سیاست، تعارض نظامی و روابط بین الملل دگرگون کرده است.
در همین راستا تعاریف آمادمیک و غیر‌آکادمیک متعددی از استراتژی وجود دارد. همانطور که گفته شد این تعاریف از قبل از میلاد مسیح وجود داشته است و تا عصر حاضر که افراد بزرگی نظیر مینتزبرگ، پورتر و دیوید و افراد متعدد دیگری نیز تعاریف خاص خود را ارائه کرده‌اند.
آلفرد چندلر می‌گوید:
استراتژی تعیین اهداف خرد و کلان بلند مدت سازمان و پذیرش راهکارها و تخصیص منابع لازم برای اجرای این اهداف است.
از نظر کنت اندروز:
استراتژی؛ الگوی اهداف کلان، مقاصد یا اهداف خرد و سیاستها و برنامه های اصلی برای دستیابی به این اهداف است. استراتژی به گونه ای بیان می شود که کسب وکارهای فعلی شرکت و کسب و کارهایی که باید انجام دهد و نوع شرکت فعلی و نوع شرکتی که باید باشد را تعریف می کند.
همچنین در دیالوگی در پیتر پن والت دیزنی:
“استراتژی یعنی اینکه من تصمیم‌های شفاف و دقیق در مورد نحوه رقابت با دیگران بگیرم.“
بیشتر مطالعه کنید:
1. فرآیند نوشتن یک استراتژی فروش
2. تفکر استراتژیک و 7 ویژگی مقدس آن
3. هرم استراتژی چه نقشی در یک سازمان خواهد داشت؟
مایکل پورتر در طول سال‌های مختلف، تعاریف متعددی از استراتژی ارائه کرده و دیدگاه‌های خود را در مورد استراتژی تعدیل یا تکمیل کرده است.
مطرح‌ترین مقاله مایکل پورتر در مورد استراتژی، مقاله‌‌ای است که “استراتژی چیست؟” نام دارد. اگر چه بعداً بارها و بارها، به این بحث بازگشت و تعاریف تکمیلی هم ارائه کرد، او می‌گوید:
پیرس و رابینسون استراتژی را چنین تعریف کرده‌اند:
استراتژی برنامه‌های مقیاس بزرگ و آینده‌نگر برای تعامل با محیط رقابتی به منظور بهینه کردن دستیابی به هدف‌های سازمان و به عبارتی برنامه بازی مؤسسه می‌باشد، که اگر چه همه نیازهای انسانی، مالی و مواد در آینده را به تفصیل بیان نمی‌کند ولی چارچوبی برای تصمیم‌گیری فراهم میسازد و آگاهی شرکت درباره نحوه رقابت در برابر کی، کِی، کجا و برای چه را نشان می‌دهد.
گروه مشاوران بوستن استراتژی را امری مربوط به جایگاه‌سازی در میدان رقابت می‌دانند.
کِی در تعریف استراتژی بیان دارد که تأکید و تمرکز استراتژی بر اقداماتی است که شرکت را از رقیبانش متمایز میسازد.
از نظر دیوید استراتژی‌ها ابزارهایی هستند که شرکت می‌تواند بدان وسیله به هدف‌های بلندمدت خود دست یاید.
به عقیده مینتزبرگ استراتژی برنامه و الگوی رفتاری سازمان برای تعیین موقعیت آتی و ارائه شمای کلی از چگونگی تحقق هدف‌ها است.
بروس هندرسون، صاحب نظر برجسته و مؤسس گروه مشاورین بوستون، استراتژی را ایجاد یک مزیت منحصر به فرد برای تمایز سازمان از رقبا و اساس کار را مدیریت این تمایز می‌داند و در نهایت ماکیدز استراتژی رقابتی را هنر خلق جایگاه برتر برای یک شرکت تعریف می کند.
به منظور دنبال کردن صفحه بنده و مقالات در زمینه استراتژی و نحوه پیاده سازی آن به این آدرس مراجعه فرمایید:
