پول هرچیزی است که بتوان آن را بهصورت عمومی بهازای بهای کالا یا خدمتی به دیگران پرداخت کرد.
این موجودیت باارزش راهی طولانی را طی کرده است تا خود را به شکلهای متفاوت در جهان نمایش دهد و انسان را برای بهدست آوردن مقداری بیشتری از آن بهتکاپو وا دارد. شاید میزان دارایی هر شخص را بتوان معادل توانایی وی در رفع اکثر نیازهای مادی دانست. اما بهراستی چگونه ارزهای مختلف خلق شدهاند؟
در ایام قدیم و قبل از تولد پول، هر شخص بنا به شغل خود، مجبور به مبادله محصولی که تولید کرده بود با تولیدات دیگران بود. به عنوان مثال کشاورزی که نیازمند داس بود، باید به ازای دادن مقداری سیب به پیشهور دیگر، صاحب آن داس میشد. اما این نوع تجارت مشکلاتی را بههمراه داشت.
مردم به مشکلات مبادله کالابهکالا آگاه شدند و برای غلبه بر آن پول کالایی اختراع شد. در هر منطقه بنا بر اقتصاد و جغرافیا، کالایی به عنوان پول انتخاب و از آن به عنوان جایگزینی برای مبادله کالابهکالا استفاده میشد. در یونان قدیم گاو نر، در سریلانکا فیل و در برونئی جمجمهٔ انسان بهعنوان واحد پول پذیرفته شدند. بهمرور زمان این کالاها جای خود را به طلا و نقره دادند. طلا و نقره ضرب شده ویژگی قابل حمل بودن و تقسیمپذیری را بههمراه داشتند.
حمل و ذخیره طلا و سکه خطرآفرین بود و برای صاحبان ثروت ترس آفرین. این مشکل جرقه تولد بانک را در ذهن انسان شعلهور کرد. مکانی که افراد طلا و سکهی خود را ذخیره و در مقابل سندی از بانک دریافت میکنند. این سند بهایی معادل طلا و نقرهای دارد که توسط فرد به بانک سپرده شدهاست. ابتدا قرار بود این سند نشاندهنده مالکیت شخص نسبت به سپردهی وی نزد بانک باشد و بانک تنها یک امانتدار، ولی کم کم مردم اقدام به معامله از طریق این سندها کردند. اینگونه بود که پول به شکل فعلی متولد شد.
در گذر زمان دولتها قدرت اصلی بانکها را در دست گرفتند و اقدام به چاپ پول بدون پشتوانه نمودند. در این نوع پول، بدون توجه به ذخیرهی طلا یا کالای با ارزش دیگری دولت مرکزی اقدام به چاپ پول میکند و ارزش ذاتی پول تنها وابسته به اعتماد عمومی نسبت به قدرت دولت است. در پولهای با پشتوانه، ارزش طلا و اسکانس چاپ شده همیشه یکسان بودند، در صورتی که پول بدون پشتوانه فاقد این ارزش یکسان است. از دیگر مشکلات این پول افزایش نقدینگی، ایجاد تورم، بدهی ملی و بعضا بحرانهای اقتصادی است. در حال حاضر اکثر ارزهای جهان از جمله دلار، یورو و ریال از نوع بدون پشتوانه، یا پول دستوری هستند.
پول بدون پشتوانه زمانی متولد شد که مرجعی قدرتمند همانند دولتها اختیار نظام پولی و بانکی را در دستگرفتند. در صورت ورشکستی یکدولت، ارزش پول کاهش مییابد و بهطور کلی اندوخته اکثر افراد جامعه نابود میگردد. راه حل این مشکل پولی بود که در آن سطح اعتماد از یک نهاد به اکثریت جامعه منتقل شود (۵۰٪ + ۱ از جامعه) و تمام ویژگیهای قبلی پول از جمله قابل حمل بودن، تقسیم پذیری، جلوگیری از دوبار خرج کردن و سختی (غیر ممکن بودن) در جعل را بههمراه داشته باشد.