روغنهای طبیعی گیاهی که از دانه، مغز، میوه و پوست آنها تهیه می‌شود از جمله داروهای طبیعی و پرخاصیتی هستند که استفاده از آنها از گذشته برای درمان و تسکین بسیاری از بیماری‌های جسم و روح توسط درمانگران شیوه‌های درمانی طبیعی توصیه و تجویز می‌شده است. بنابراین این روغن‌ها نیز امروزه برای درمان بیماری‌های مختلف نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
روغن بذر کتان یکی از بهترین عصاره‌های گیاهی برای درمان گرفتگی بینی و زکام است. درمانگران طب سنتی به بیمارانی که در فصل زمستان دچار زکام، سرماخوردگی و گرفتگی بینی می‌شوند توصیه می‌کنند یک تا 2 قطره از روغن بذر کتان را درون حفره‌های بینی خود بچکانند یا مقدار اندکی از این روغن را روی بینی خود ماساژ دهند این کار کمک می‌کند تا علاوه بر باز شدن حفره بینی، تنفس این افراد نیز راحت‌تر شود.
درمانگران طب سنتی ایران ماساژ روغن به دست آمده از دانه‌های کنجد را بهترین روش برای دفع سنگ کلیه و مثانه می‌دانند. آنها براین باورند، در صورتی که بیمار به طور مستمر از این روغن برای ماساژ ناحیه مربوط به مثانه و کلیه‌ها استفاده کند در مدت زمان کوتاهی قادر است سنگ را با دردسر کمتری دفع کند.
در متون مختلف طب سنتی ایران به تاثیر درمانی و تسکین‌دهنده روغن گردو بر دردهای ناشی از گرفتگی سیاتیک و اسپاسم‌های آن اشاره شده است. درمانگران طب سنتی ماساژ روغن گردو که از مغز گردو و پوست آن تهیه می‌شود را در ناحیه کمر، پشت و پاهای بیمار برای درمان سیاتیک بسیار موثر می‌دانند و بر این باورند، استمرار در ماساژ این ناحیه با روغن گردو منجر به بهبود سیاتیک و برطرف شدن اسپاسم‌های این ناحیه می‌شود.
درمانگران طب سنتی ماساژ صورت با روغن بادام تلخ را یکی از بهترین شیوه‌های طبیعی برای از بین بردن آثار لک، آثار باقی مانده از جوش و سایر آثار پوستی می‌دانند. از این‌رو توصیه می‌کنند 2 تا 3 بار در هفته از این روغن برای ماساژ پوست صورت استفاده شود. علاوه بر این، مالیدن این روغن روی پوست موجب خشک شدن و از بین رفتن جوش‌های چرکی و عفونت‌های پوستی نیز می‌شود.
روغن سیاه دانه مسکن فوری دردهای عضلانی و مفصلی است و ماساژ بدن با این روغن به مدت 5 الی 10 دقیقه موجب جذب آرام توسط عضلات می‌شود و در تقویت، خون‌رسانی و درد عضلات مفید می‌باشد. همچنین برای رفع التهاب سینوس و حساسیت می‌توان این روغن را اطراف بینی مالید. لازم به ذکر است روغن سیاهدانه نباید داخل بینی چکانده شود.
نعناع به خاطر آرام‌بخشی و کرخت‌کنندگی‌اش معروف است. در نتیجه این خواص باعث می‌شود این روغن برای افرادی که از میگرن رنج می‌برند مفید باشد. بنابراین روغن نعناع را روی پیشانی و شقیقه به آرامی بمالید تا از شر سردرد رها شوید.
روغن بادام شیرین یكی از پرمصرف‌ترین روغنهای گیاهی در میان مردم می‌باشد كه توسط درمانگران طب سنتی خواص درمانی متعددی برای آن ذكر شده است. رفع بی‌خوابی، اضطراب و افكار پریشان از خواص مهم این روغن گیاهی محسوب می‌شود. بنابراین برای درمان بی‌خوابی و اختلال خواب ناشی از فكر، خیال و اضطراب این روغن را پیش از خواب در ناحیه پیشانی بمالید.
یکی از روغن‌هایی که بسیاری از خانم‌های قدیمی و حتی امروزی آن را از خود جدا نمی‌کنند روغن فندق است. به توصیه درمانگران طب سنتی روغن فندق که از مغز و پوست فندق به دست می‌آید یکی از بهترین روغنهای گیاهی می‌باشد که استفاده از آن در فصل پاییز و زمستان توصیه شده است. بنابراین مالیدن روغن فندق بر مژه و ابرو موجب تقویت و پر پشت شدن تارهای موجود می‌شود ضمن آنکه ماساژ سر با روغن فندق اصیل و معتبر می‌تواند به تقویت تارهای مو کمک کند.
روغن بابونه مقوی عمومی بدن مخصوصا معده است و به هضم غذا کمک می‌کند. بنابراین مالیدن این روغن جهت عقربه‌های ساعت یک ساعت بعد از غذا به هضم بهتر غذا کمک می‌کند و منجر به رفع بادها می‌شود.
هر یک از روغنهای گیاهی بسته به گیاه مورد استفاده و مزاج روغن پایه آن، دارای خواص و تأثیرات زیادی است که کاربردهای مختلف بهداشتی، آرایشی و درمانی دارند.
در ادامه به‌صورت خلاصه به برخی از خواص روغنهای گیاهی اشاره شده است:
روغن فندق: تقویت و رویش ابرو
روغن پسته: رفع شکستگی ناخن و گوشتهای زائد کنار ناخن
روغن کنجد: تقویت مو، ضدآفتاب، برنزه کننده
روغن سیاهدانه: جلوگیری از سپیدی مو, ترمیم‌کننده پوستی (ایجاد تیرگی روی پوست به‌علت رنگدانه‌های سیاه دانه)، درمان سرماخوردگی
روغن جوانه گندم: تقویت پوست، نرمی و شفافیت، رفع لک و چروک مناسب برای دور چشم، تقویت موی سر
روغن بابونه: تقویت و شفافیت پوست و مو
روغن مورد: ضد‌عفونی‌کننده، تقویت‌کننده مو و افزایش‌دهنده رشد مو و رفع ریزش مو، افزایش‌دهنده جریان خون پوستی
روغن بنفشه: برطرف‌کننده خارش پوست، مقدار کمی ضدآفتاب‌سوختگی و از بین برنده چروکهای ریز پوست
روغن کرچک: نرم‌کننده و دارای جذب پوستی بالا، کمی ضدآفتاب و محافظ پوست، نباید در پوستهای چرب استفاده شود
روغن گل سرخ: ضد‌عفونی‌کننده و ترمیم‌کننده و شاداب‌کننده پوست، مناسب برای پوستهای حساس
روغن رازیانه: ضدالتهاب، روشن‌کننده پوست صورت، رویش موهای زائد صورت، از بین برنده لک صورت
روغن اوکالیپتوس: ضدویروس، ضد آکنه و جوش، افزایش‌دهنده جریان خون عروق، به‌مقدار کم جهت ریزش موی سر
روغن زیتون: التیام‌دهنده، ضدچروک، ضدآفتاب، رفع سوختگی‌های پوستی، مرطوب‌کننده مغذی پوست، رفع چین و چروک، رفع شوره سر
روغن کتان: ترمیم‌کننده پوست، ضدچروک، ضداگزما و درمان خشکی‌های پوستی
روغن آووکادو: مرطوب‌کننده، احیاء‌کننده، ضدچروک، رطوبت‌دهنده و مناسب برای رشد مو
روغن جوجوبا: مرطوب‌کننده، پروتئینه قوی، تقویت‌کننده مو و براق‌کننده مو، مناسب برای رفع مشکلات پوستی، لطافت‌دهنده
روغن نارگیل: تقویت‌کننده موهای خشک رنگ‌شده و آسیب‌دیده، برای پوستهای خشک و حساس و رفع ترکهای خشکی پوست بدن و لب، برای پوستهای چرب یا موهای چرب استفاده نشود
روغن گنه‌گنه: تنظیم‌کننده چربی پوست، ضدلک، روشن‌کننده، مرطوب‌کننده پوست.
خواص 23 روغن گیاهی برای جوانی پوست
1. روغن درخت چای
خاصیت ضد میکروبی و ضد باکتریایی روغن درخت چای آن را به یک اسانس عالی برای از بین بردن علائم آکنه و بهبود ظاهر پوست شما تبدیل می‌کند. تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده است و نشان می‌دهد بیمارانی که از روغن درخت چای استفاده می‌کنند از نشانه‌های کمتری از آکنه درپوست‌شان دیده می‌شود و اثرات ناشی از آکنه‌های گذشته را می‌توان با استفاده از این روغن قدرتمند کاهش داد.
2. روغن رزماری
روغن رزماری به تعادل روغنهای طبیعی در پوست کمک می‌کند و بدون ایجاد خشکی اضافی، آن را تازه نگه می‌دارد. این ماده دارای خواص ضدباکتریایی و ضد عفونی‌کننده‌ای است که آکنه‌ها، جوش‌های سرسفید و جوش‌های سر سیاه را از بین می‌برد.
3. روغن بهار نارنج
روغن بهار نارنج با داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی و تحریک کننده گردش‌خون، به از بین بردن تکه‌های کوچک گوشت اضافه روی پوست کمک کرده و از بازگشت آنها جلوگیری می‌کند. جریان خون در لایه‌های بالای پوست می‌تواند سموم را از بین ببرد و منجر به رشد سلول‌های جدید شود که همین موضوع به رفع توده‌ها و برچسب‌ها نیز کمک می‌کند.
4. روغن چوب سرو
روغن چوب سرو برای پاک کردن پوستهای چرب استفاده می‌شود و همچنین باعث کاهش آکنه و علائم آن می‌شود. از منافذ پوست در برابر ورود میکروب‌های مضر و گرد و غبار به بدن محافظت می‌کند. روغن اسانس سرو دارای خاصیت ضد پیری هم است که ظاهر و درخشش جوانی را به پوست شما می‌بخشد.
5. روغن رازیانه
روغن رازیانه بدون خشک شدن پوست، چربی‌های سطح پوست را متعادل می‌کند و پوست را نرم و مرطوب نگه می‌دارد. این روغن به عنوان یک تونر عمل می‌کند و گردش خون را در زیر پوست تحریک می‌کند.
6. روغن لیمو
روغن لیمو دارای خاصیت جمع کننده است و باعث از بین رفتن چربی اضافه (سبوم) موجود در پوست می‌شود. این روغن منافذ پوست را جمع کرده و آن را تازه و تمیز نگه می‌دارد. خاصیت ضد باکتریایی روغن لیمو، باعث شده که این روغن در درمان آکنه و جوش‌های سرسیاه موثر باشد.
7. روغن ایلانگ ایلانگ
استفاده از روغن یلانگ-یانگ بر روی پوست تحریک شده یا ملتهب، یک درمان سریع و مؤثر برای تحریک رشد سلول‌های جدید می‌باشد. این روغن با توجه به خاصیت ضد باکتریایی که دارد، می‌تواند باکتری‌هایی را که باعث تولید بیش از حد چربی می‌شوند را کنترل کند و در مبارزه با آکنه نیز بسیار عالی است.
8. روغن دانه هویج
روغن دانه هویج سرشار از ویتامین E است که باعث مرطوب شدن پوست می‌شود و البته ویتامین C موجود در آن از پوست در برابر التهاب و اشعه‌های مضر خورشید محافظت می‌کند. همچنین باعث جوانسازی پوست و رفع افتادگی پوست می‌شود و از این طریق ظاهری محکم و خوش رنگ به پوست شما می‌بخشد.
9. روغن درخت کندر
این روغن باستانی دارای آنتی اکسیدان‌های بی‌شماری است که می‌تواند قابلیت ارتجاعی پوست را بهبود بخشد و در عین حال باعث کاهش اثرات زخم‌ها، علائم کشش و لکه‌ها نیز می‌شود. همچنین می‌تواند رشد سلول‌های جدید را تحریک کند و روند ترمیم مناطق آسیب دیده یا ملتهب پوست را تسریع کند.
10. روغن گل شمعدانی
روغن شمعدانی سموم را از بین می‌برد و سلول های پوست را با مرطوب و بدون چربی نگه داشتن، تغذیه می‌کند. این روغن شما را از شر التهاباتی مانند اگزما و روزاسه که اغلب درخشش پوست شما را از بین می‌برد، نجات می‌دهد. این روغن ضروری همچنین باعث کاهش لکه‌های پیری، جای جوش و آکنه و لکه‌ها می‌شود.
11. روغن بابونه
روغن بابونه به خاطر طبیعت آرامش بخشی که دارد، برای درمان پوست ملتهب بسیار عالی است. این ماده دارای خواص درمانی است که باعث کاهش تحریکات روی پوست می‌شود. روغن بابونه نیز برای درمان زخم‌های اطراف دهان، پوست ترک خورده، سوختگی، کبودی و بثورات به اندازه کافی قدرتمند و مفید است.
12. روغن گل بی‌مرگ
روغن گیاه گل بی مرگ یا هلیکروسوم که برای پوستهای حساس توصیه می‌شود، بیشترین خاصیت مرطوب کنندگی را داراست و باعث مرطوب نگه داشتن پوست می‌شود. همچنین باعث تسکین و درمان پوست پوسته پوسته می‌شود. دارای خاصیت ضد پیری است که پوست را پر جنب و جوش و جوان نگه می‌دارد. از نظر طبیعی آنقدر ملایم است که برای کودکان نیز استفاده می‌شود.
13. روغن اسطوخودوس
روغن اسطوخودوس با چند روش مختلف با مشکل آکنه مقابله می‌کند. اول از همه، روغن اسطوخودوس برای کاهش استرس شناخته شده است و ثابت شده که بین سطح استرس و آکنه‌ی بر روی صورت ارتباط مستقیمی وجود دارد. علاوه بر این، اسانس اسطوخودوس پر از آنتی اکسیدان‌ها و خواص ضدعفونی کننده است. بنابراین روغن اسطوخودوس می‌تواند به سرعت باکتری‌هایی که باعث ایجاد نشانه‌های آکنه بر روی پوست شما شده‌اند را ازبین ببرد، مانع تولید چربی اضافه بر روی پوست شما می‌شود و مشکل را از ریشه حل می‌کند.
14. روغن جوجوبا
روغن اسانس جوجوبا با داشتن مقادیر زیادی ویتامینE ، ویتامینB ، مس و روی، برای مرطوب کردن پوست و تحریک پوست برای بهبود، بسیار عالی است. ویتامین E ماده‌ای رایج در بسیاری از محصولات زیبایی است و به عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند که علائم پیری مانند چین و چروک را از بین می‌برد و در عین حال یک لایه طبیعی روغن نیز ایجاد می‌کند که رطوبت را بر روی پوست حفظ می‌کند.
15. روغن میر (نوعی صمغ)
هنگامی که پوست خشک می‌شود، ممکن است که ترک خورده یا پوسته پوسته شود، که می‌تواند باعث تحریکات دردناک شود و شما را در معرض عفونت قرار دهد. روغن میر نه تنها از شما درمقابل هرگونه عفونت یا بیماری که می‌تواند از طریق پوست وارد بدن شود، محافظت می‌کند، بلکه به حفظ رطوبت و جلوگیری از کم آبی بدن نیز کمک می‌کند. همچنین می‌تواند به بهبود سریع آسیب‌های ناشی از آفتاب، که می‌تواند پوست شما را خشک‌تر کند، کمک کند.
16. روغن پرتقال
روغن پرتقال یک ماده مرطوب کننده طبیعی است، چراکه مانع از دست دادن رطوبت اضافی بدن می‌شود، ضمن اینکه آنتی اکسیدان‌ها و اسیدهای‌آلی جوان‌کننده را نیز به لایه‌های زیرین و عمیق پوست تزریق می‌کند. این روغن گیاهی از یکپارچگی سلولی محافظت می‌کند و مانع خشک شدن پوست و بافت بدن شما می‌شود.
17. روغن انگور
اگر دچار خشکی پوست دارید، روغن ضروری هسته‌ی انگور به خاطر اینکه که سرشار از آنتی اکسیدان می‌باشد و قادر به تنظیم میزان تولید روغن در پوست است، انتخابی کامل وعالی برای شما می‌باشد. روغن انگور با تقویت توانایی بدن برای حفظ رطوبت خود و در عین حال ایجاد مانعی برای جلوگیری از ازدست دادن بیش از حد رطوبت، می‌تواند حتی با افزایش سن هم پوست شما را نرم و مرطوب نگه دارد.
18. روغن پونه کوهی
روغن پونه کوهی با داشتن خاصیت ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی قوی، می‌تواند در طی چند هفته استفاده گوشتهای اضافی بر روی پوست را بهبود بخشد. این روغن جریان خون را تحریک کرده و باعث سم‌زدایی می‌شود که در نهایت می‌تواند باعث از بین رفتن گوشت اضافی شود.
19. روغن ریحان شیرین
به خاطر دارا بودن خاصیت ضد عفونی کننده، ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی، روغن ریحان شیرین به طور مستقیم با کاهش گوشتهای اضافی روی پوست در ارتباط است. اگر مرتباً این روغن را بر روی گوشتهای اضافی بمالید، در نهایت یا ازپوست جدا می‌شوند، یا صاف می‌شوند و از بین می‌روند.
20. روغن ضروری چوب صندل
روغن چوب صندل می‌تواند تولید سلول‌های جدید را تحریک کند، سطح پوست را نرم کند و علائم پیری را محدود کند. پوست ما بیش از سایر اعضای بدن در معرض عناصر طبیعی و آلاینده‌ها قرار دارد، بنابراین ترمیم سلول‌های پوستی یک روند ثابت است و روغن چوب صندل یکی از بهترین روغنهای گیاهی برای مراقبت از پوست محسوب می‌شود.
21. روغن مریم گلی
ممکن است برخی از آکنه‌ها توسط باکتری‌های موجود در غدد چربی ایجاد شود، اما گاهی آکنه‌ها به عنوان یک بیماری التهابی نیز شناخته می‌شوند. به همین ترتیب، روغن مریم گلی با توجه به غلظت بالای ترکیبات ضد التهابی، مانند لینیل استات، یک داروی ایده آل محسوب می‌شود. این روغن ضروری همچنین می‌تواند تولید چربی و روغن در پوست شما را کنترل کند و pH پوست شما متعادل‌تر می‌کند و ظاهری پاکتر و سالم‌تری به پوست شما می‌بخشد.
22. روغن دانه گل رز
موارد خیلی کمی وجود دارد که به عنوان یک ماده پاک کننده طبیعی بهتر از روغن دانه‌ی گل رز باشد. به دلیل غلظت بالای ویتامین A طبیعی، این روغن می‌تواند باعث کاهش چین و چروک پوست، پاکسازی و لکه‌های روی پوست شود. همچنین روغن دانه گل رز باعث تولید کلاژن و رشد سلول‌های جدید را می‌شود. علاوه بر این، روغن بذر گل رز باعث سفت شدن پوست و بهبود خاصیت ارتجاعی می‌شود و ظاهری جوانتر به شما می‌بخشد.
23. روغن سرو کوهی
ترکیبات قدرتمند ضد باکتریایی موجود در این روغن گیاهی، یعنی آلفاپینن و بتظپینن می‌توانند به سرعت باکتری‌هایی که باعث علائم آکنه در پوست شما شده‌اند را جستجو کرده و از بین ببرند. از آنجایی که این روغن به خاطر توانایی‌اش در از بین بردن سریع عفونت‌های پوستی و کاهش التهاب و قرمزی شناخته شده است، اگر آکنه از مسائلی می‌باشد که شما به شدت درگیر آن هستید، پس باید این روغن را در لیست خرید خود قرار دهید.
منبع:کتاب گیاه درمانی اثر کاظم مقدم
