روغن طبیعت و تبلیغ غیر تراریخته بودن آن، این روزها سر و صدای زیادی کرده است. قبل از سریال پایتخت، وسط پایتخت و انتهای سریال با این تبلیغ رو به رو می‌شویم.
تیزری که جدای از کیفیت ساخت آن، موضوع انتخاب شده در آن احتمالا به فروش ختم میشود. این تبلیغ غیر واقعی اما صدای دیگر برندهای تولیدکننده روغن را در آورده است. چرا؟
چون اساسا تراریخته بودن یا نبودن محصول نشان دهنده سالم بودن یا نبودن آن محصول نیست اما برند طبیعت در تیزر خود اینگونه القا می‌کند که غیرتراریخته لزوما سالم‌تر است!
خبرهای اختصاصی رسیده به «آیمارکتور» حکایت از آن دارد که شرکت‌های بزرگ تولید کننده روغن به شدت عصبانی هستند و احتمالا شاهد یک پروسه بزرگ حقوقی و شکایت‌های دنباله‌دار خواهیم بود.
در این مقاله می‌خواهیم بررسی کنیم تیزر تبلیغاتی روغن طبیعت چه ویژگی‌هایی دارد که تا این اندازه بازتاب داشته و سایر برندهای تولید کننده روغن برای کم کردن این ضربه تبلیغاتی در فضای اینستاگرام و دیجیتال مارکتینگ ، چه کارهایی انجام داده‌اند. قبل از آن اما ببینیم تراریخته و غیر تراریخته چیست و چه تفاوت‌هایی با یک دیگر دارند؟
تراریخته یعنی چه؟
ابتدا لازم است مروری بر معنی تراریخته داشته باشیم.
بر اساس تعریف سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، فائو، با ایجاد تغیر مصنوعی و مهندسی ذخیره ژنتیک (ژنوم)، موجود تراریخته یا Genetically Modified Organism (GMO) به وجود می‌آید. تراریخته در تولید ماده غذایی عمدتا برای بالا بردن مقدار یا کیفیت محصول و یا مقاوم سازی گونه‌های گیاهی و جانوری در برابر آفت‌ها یا بیماری‌ها کاربرد دارد. البته نباید این تعریف را با اصلاح نژاد اشتباه گرفت. انسان‌ها هزاران سال است که با انتخاب و تکثیرگیاهان یا حیوانات دارای صفات مطلوب اصلاح ژنتیک انجام داده اند. ترا ریخته تنها منحصر به تولید غذا نیست و در موارد دیگر همچون داروسازی و صنعت هم کاربرد دارد.
غیرتراریخته یعنی چه؟
بر اساس تعریف بالا غیر تراریخته به سادگی به معنی موجود یا محصولی است که برای تولید آن از مهندسی و تغییر ژنتیکی استفاده نشده است. تراریخته یا غیر تراریخته بودن یک محصول لزوما ارتباطی به مضر بودن آن از لحاظ سلامت انسانی یا زیست محیطی ندارد. همچنین غیرتراریخته بودن به هیچ وجه به معنی ارگانیک بودن محصول نیست. اگرچه در کشاورزی ارگانیک از تراریخته استفاده نمی‌شود ولی محصولی تراریخته میتواند در یک پروسه تولید معمولی با استفاده زیاد از آفات‌کش و کودهای مصنوعی استفاده شود و چه بسا ضررات فراوان سلامتی و زیست محیطی به بار آورد.
کدامیک ضرر دارد و کدامیک مفید است؟
سوال اینجاست که آیا محصولات تراریخته ضرر دارد؟
سایت بی‌بی‌سی درباره این موضوع نوشته: «سازمان سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، فائو، سعی می‌کند نه طرف مخالفان را بگیرد نه طرف موافقان را. این سازمان با اینکه قبول دارد که ” این محصولات باعث افزایش تولید، تنوع و کیفیت محصولات غذایی و کاهش هزینه تولید و تخریب محیط زیست” میشود اما در همان حال به گزینه‌هایی مثل کشاورزی بوم شناختی و کشاورزی هوشمند اقلیم محور هم به عنوان گزینه‌هایی که باید مورد توجه قرار بگیرند اشاره می‌کند.خوزه گراتسیانو داسیلوا دبیرکل فائو گفته با محصولات تراریخته مخالفتی ندارد اما با انحصار تولید بذر تراریخته در دست چند شرکت مخالف است و همچنین به “اقدامات مناسب” برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست هم اشاره می‌کند و می‌گوید برای رفع گرسنگی در دنیا این راه، نباید اولویت داشته باشد.»
استفاده از نا آگاهی مردم از دیگر نکات این تیزر است. بسیاری از مردم نمی‌دانند که تراریخته بودن یک محصول الزاما به معنی خوب یا بد بودن آن محصول نیست. همانطور که طبیعی و ارگانیک بودن یک محصول هم میتواند مفید باشد و هم مضر.
دیگر ترفند این تیزر، بازی با کلمه طبیعت و روغن غیر تراریخته است. مخاطبان در مواجه اول با این تیزر تبلیغاتی گمان میکنند که روغن طبیعت ، طبیعی است و احتمالا سالم‌تر.
نکته دیگر تیزر روغن طبیعت، زیر سوال بردن سایر برندها به شکل نامحسوس است. مخاطبان با مشاهده این تیزر از خود می‌پرسند یعنی روغن‌های مشهور دیگری که تا به حال مصرف می‌کردند، مضر بوده؟ آیا آن‌ها طبیعی نبوده‌اند؟
زمان‌بندی پخش این تیزر نیز از دیگر نکات قابل توجه در بازاریابی و تبلیغات است. در زمان پخش سریال‌های نوروزی مانند پایتخت و خصوصا در دوران قرنطینه، این تبلیغ با سرعت چند برابر بیشتر از حد معمول دیده شده و میشود.
رقیبان طبیعت چه کردند؟
به طور معمول الآن باید زمانی باشد که رقیبان روغن طبیعت تلاش کنند تا این کمپین تبلیغاتی را خنثی کنند. بررسی‌های آیمارکتور نشان می‌دهد سایر برندهای مشهور از ظرفیت اینستاگرام و دیجیتال مارکتینگ خود استفاده نمی‌کنند و احتمالا مانند همیشه می‌خواهند از روش‌های سنتی و شکایت و اطلاعیه و… استفاده کنند.
صفحه روغن لادن در اینستاگرام هیچ واکنش مستقیم یا غیر مستقیمی ندارد.
صفحه فامیلا که هنوز در عید نوروز مانده و صلاح ندانسته در اینستاگرامش مطلب جدید منتشر کند!
صفحه روغن اویلا هم که به روال قبلی خودش مشغول است.
صفحه روغن غنچه همچنان در حال ربط دادن کرونا و روغن است! (انصافا کار سختی است!)
صفحه روغن بهار اما مقداری فعالیت کرده و بر روی بدون پالم بودن روغن خود در صغحه اینستاگرامش مانور داده است.
