انتخاب تیتر مناسب برای محتوای فارسی یکی از ملزومات اصلی موفقیت در جذب مخاطب و بهبود عملکرد شخصی هر نویسنده‌ای در محیط وب است. اما متاسفانه سردرگمی غالب نویسنده‌های تازه‌کار در کنار کمبود مطالب آموزشی به زبان فارسی—و برای مخاطب ایرانی—موجب شکل‌گیری تیترهای غیر استاندارد و کم‌ارزش بسیاری در میان محتواهای فعلی وب فارسی شده‌اند.
البته انتخاب عنوان غیر استاندارد تنها اشتباه نویسنده‌های ایرانی نبوده و شخصا در مطلب «رایج‌ترین اشتباهات نویسنده‌های فارسی در محیط وب ایران»، به طور مفصل به مشکلات محتوای وطنی پرداخته‌‌ام. ولی از آن‌جایی که داشتن یک معرفِ گیرنده و جذاب از اصول مهم موفقیت در نویسندگی تحت وب است، در این مقاله روش‌هایی را برای انتخاب بهترین تیتر به شما ارائه خواهم کرد.
تیتر یا عنوان نوشته‌ی شما به منزله‌ی ویترین مقاله‌تان بوده و نقش غیر قابل اغماضی در جذب مخاطب دارد. یک معرفیِ اشتباه می‌تواند به راحتی تمام زحمات شما را باد داده و مطلب‌تان را از دایره‌ی توجه خوانندگان خارج کند. این در حالی است که تفاوت‌های محیط وب با سایر محیط‌های رسانه‌ای همچون روزنامه نیز نحوه انتخاب تیتر مناسب را تحت تاثیر قرار داده و آن را به امری پیچیده‌تر مبدل کرده است.
بر خلاف محیط‌های ژورنالیستی، فضای اینترنت قوائد و اصول خاص خود را داشته و محتوا نویس‌ها می‌بایست با توجه به همین مسائل تیتر مورد نظر خود را انتخاب کنند.
در ادامه شما با چند گام ضروری در گزینش معرفِ مقاله خود آشنا خواهید شد که همگی با توجه به تجربیات شخصی نویسنده طی فعالیت در این حوزه به دست آمده‌اند.
اولین پرسشی که یک نویسنده‌ی تحت وب باید مطرح کند در ارتباط با مخاطب است: «چه کسی قرار است این مقاله را مطالعه کند؟». این سوالی است که درصد بزرگی از چگونگی عنوان شما را تعیین خواهد کرد؛ چرا که «سن»، «ملیت»، «مذهب»، «سطح دانش»، «حوزه فعالیت» و تمام فاکتورهای این‌چنینی که اطلاعاتی راجع به ماهیت خواننده‌ها به شما ارائه می‌کنند مانند سرنخ‌هایی برای عنوان‌بندی مناسب خواهند بود.
اگر مخاطب شما رده‌ی سنی پایینی دارد، استفاده از الفاظ سخت و پیچیده در تیتر به همان اندازه مبتدیانه خواهد بود که خواننده شما متخصص حوزه‌ای بوده و شما مشغول به آموزش مسائل ابتدایی آن زمینه باشید.
پس پیش از بروز مشکلاتی از این دست، تحقیقاتی اجمالی در ارتباط با مخاطبِ هدف خود انجام داده و عنوان را برای آن‌ها شخصی سازی کنید.
به طور مثال، اگر مطلب شما برای مخاطب «غیر حرفه‌ای و مبتدی» نوشته شده باشد ولی با تیتر نامناسب‌اش اشخاص «حرفه‌ای» را جذب کند، میزان بازدید مقاله شما به شدت صدمه خواهد دید. دلیل این امر نیز به «بانس رِیت» یا «نرخ خارج شدن مخاطب از صفحه» مرتبط است.
یعنی، مخاطب حرفه‌ای که به اشتباه وارد صفحه شما شده و متوجه ابتدایی بودن مقاله شود، به سرعت از صفحه خارج شده و به گوگل نشان خواهد داد که مطلب شما ارزشمند نیست. تکرار این چرخه نیز به سرعت محتوای شما را از دایره رقابت خارج کرده و مخاطب جدیدی برایتان باقی نخواهد گذاشت. پس تحت هر شرایطی، فقط برای مخاطبِ هدف‌تان تیتر بزنید!
پرسشی دیگر که می‌تواند به انتخاب تیتر مناسب کمک کند در تعیین هدف برای مقاله نهفته است. شما به عنوان نویسنده باید از خود بپرسید که هدف‌تان از نوشتن این مطلب چیست؟ آیا قرار است به یک پرسش پاسخ دهید؟ آیا می‌خواهید مسئله‌ای را تحلیل کنید؟ آیا این نوشته قرار است نظر شخصی شما در ارتباط با موضوع را مطرح کند؟ یا مقاله مورد نظر یک ترجمه از منابع خارجی است؟ و...
تمام پرسش‌هایی از این دست به شما نشان خواهند داد که چه عنوانی بهترین عملکرد را در پی خواهد داشت. مثلا اگر مطلب‌تان پاسخ به یک پرسش خواهد بود، بهتر است پرسش مورد نظر را در تیتر به کار ببرید؛ و یا اگر قرار است مطلبی ترجمه شده را ارائه دهید لازم است از ترجمه‌ی کلمه‌به‌کلمه‌ی عنوان پرهیخته و تیتری مناسب با مخاطب فارسی زبان را جایگزین آن نمایید.
یکی از ضروری‌ترین نکات برای تدوین تیتر مناسب، تحقیق در حوزه مطالب موجود در ارتباط با موضوع مورد نظر است. شما می‌بایست قبل از هر چیز، از گوگل کمک گرفته و عبارت کلیدی خود را در موتور جستجوی آن وارد کنید. این کار به شما امکان بررسی داده‌های موجود را داده و نشان خواهد داد که مخاطبان‌تان چه مواردی را بیشتر می‌پسندند.
مثلا اگر عبارت اصلی شما «سیاست خاورمیانه» است، ابتدا آن را در گوگل جستجو کرده و به ده لینک اولی که مشاهده می‌کنید توجه کنید. یکی از دلایلی که این لینک‌ها در صفحه اول گوگل هستند بدون شک جذابیت‌شان برای مخاطبان و داشتن نرخ جستجوی بیشتر است. پس شما هم می‌توانید با اتکا به تیتر این لینک‌ها، عنوان مناسبی برای مطلب خود انتخاب کرده و وارد چرخه‌ی رقابتی بر سر موضوع مورد نظر شوید.
البته بررسی نتایج گوگل یک نتیجه مثبت دیگر نیز برایتان در پی خواهد داشت؛ شما می‌توانید با توجه به این نتایج، خلاءهای موجود در فضای وب فارسی را یافته و برای پر کردن‌شان مطلب بنویسید. یعنی اگر شما حاکم به بخش خاصی از «سیاست خاورمیانه» هستید که مطلبی راجع آن به فارسی منتشر نشده است، باید هرچه سریع‌تر دست به کار شده و نوشته خود را در این زمینه منتشر کنید.
این عمل شانس جذب مخاطب بسیار بیشتری برایتان رقم زده و از آن‌جایی که گوگل نیز محتوای دست اول و غیر تکراری را به شدت می‌پسندد، به احتمال قوی موجب وارد شدن‌تان به صفحه اول نتایج موتورهای جستجو خواهد شد—که موفقیت بزرگی برای یک محتوا نویس محسوب می‌شود.
به طور کلی، تیتر استاندارد برای محتوا آن است که در نتایج گوگل به شکل کامل نمایش داده شده و به سه نقطه (...) ختم نشود. هر عنوانی که بیش از حد طولانی بوده و در چهارچوب استانداردهای موتور جستجوی گوگل جای نگیرد محکوم به دریافت امتیاز کمتر و در نتیجه جذب مخاطب کمتر خواهد بود.
اما از کجا باید بدانیم که تیتر مطلب ما با این قوائد هم‌خوانی دارد؟ آیا محدود کردن تعداد کاراکترهای عنوان برای پرهیز از سه‌نقطه دار شدن کافی است؟
متاسفانه فرمول دقیقی برای تشخیص این نکات وجود ندارد و گوگل با توجه به اندازه‌ی حروف در مقیاس «پیکسل» تصمیم می‌گیرد که تیتر را به (...) ختم کند یا نه. به همین منظور شما می‌بایست از یک ابزار خارجی برای بررسی تیترهایتان کمک گرفته و از کامل نمایش داده شدن‌شان اطمینان حاصل کنید.
شرکت «ماز» که از نام‌های سرشناس در مقوله سئو است با ارائه یک ابزار رایگان کارآمد سعی در بر طرف کردن این مشکل نویسنده‌های تحت وب داشته است. با استفاده از ابزار این شرکت شما می‌توانید پیش از انتشار مقالات خود، چگونگی نمایش داده شدن تیترهایتان را در گوگل بررسی کرده و از سه‌نقطه دار نشدن‌شان اطمینان حاصل کنید.
نکته: برای استفاده از این ابزار ابتدا اینجا کلیک کرده و پس از وارد کردن تیتر خود در کادر title، گزینه check را انتخاب کنید. نتیجه بلافاصله زیر کادر اصلی نمایش داده خواهد شد. (به تصویر زیر توجه کنید).
