زلزله یکی از حوادث خطرناک است که در همه دنیا وقوع آن خسارات جانی و مالی فراوانی را به همراه دارد. در صورتی که استاندارهای لازم در معماری ساختمان های مسکونی ، تجاری و اداری رعایت شود و حداکثر میزان مقاوم سازی صورت گیرد ، می توان میزان خسارات را به حداقل ممکن رساند. این استاندارها شامل استانداردهای لازم در طراحی نقشه ساختمان ، نمای ساختمان و حتی دکوراسیون داخلی است.
مقاوم سازی ساختمان به چه معناست؟
مقاوم سازی ساختمان به مجموعه اقدامات فنی و ساختاری گفته می‌شود که به منظور افزایش مقاومت و پایداری ساختمان در برابر نیروهای خارجی و داخلی انجام می‌شود. این اقدامات می‌توانند شامل تغییرات در ساختار، مصالح و یا محل نصب برخی اجزاء ساختمانی باشند. هدف از مقاوم سازی، کاهش خطر صدمات و خسارت‌های ناشی از زلزله، حوادث طبیعی، افزایش طول عمر ساختمان و افزایش ایمنی ساکنان در برابر حوادث ناگوار است.
البته مقاوم سازی فقط شامل اقدامات لازم حین ساخت ساختمان نیست و در بازسازی ساختمانهای قدیمی نیز مقاوم سازی از اهمیت ویژه ایی برخوردار است.
ساختمانهای مقاوم در مقابل زلزله باید به گونه‌ای طراحی و ساخته شوند که بتوانند نیروهای دینامیکی ناشی از زلزله را تحمل کنند و خسارات وارده به آن‌ها را به حداقل برسانند. برخی از ویژگی‌های این ساختمان‌ها عبارتند از:
· سازه‌ای ایمن و پایدار با ضریب ایمنی بالا
· استفاده از مصالح با قابلیت انعطاف و جذب انرژی زیاد مانند بتن مسلح، فولاد و چوب لایه‌ای
· ایجاد اتصالات قوی و مقاوم بین بخش‌های سازه‌ای
· استفاده از روش‌های تحلیلی و شبیه‌سازی‌های دقیق جهت تعیین نیروهای دینامیکی زلزله
· استفاده از طرح‌های سازه‌ای افقی و عمودی مناسب، به‌ویژه طرح‌های صلب و چهارپایه
· استفاده از سیستم‌های پیش‌بینی و هشدار دهی زودهنگام جهت کاهش خطرات ناشی از زلزله
همچنین، ساختمانهای مقاوم در مقابل زلزله باید بر اساس آخرین مقررات و استانداردهای ساختمانی طراحی و ساخته شوند تا بتوانند در مقابل زلزله‌های قوی و پرشدت مقاومت کنند.
نوع سازه ساختمانی مقاوم تر در مقابل زلزله به شدت به عوامل مختلفی از جمله نوع زمین، شدت زلزله، شکل و ارتفاع ساختمان، نوع مصالح و سیستم اتصالات بستگی دارد. با این حال، برخی از نوع سازه‌های ساختمانی که معمولاً مقاوم تر در مقابل زلزله هستند عبارتند از:
· سیستم سازه‌ای اسکلت فولادی
· سیستم سازه‌ای دیوار برشی بتنی
· سیستم سازه‌ای دیوار برشی فولادی
· سیستم سازه‌ای بتن مسلح با فولادهای مقاومت بالا
· سیستم سازه‌ای خمشی مخلوط بتنی و فولادی
هر یک از این سیستم‌های سازه‌ای مزایا و معایب خاص خود را دارند و باید بر اساس شرایط خاص هر ساختمان و نیازهای آن، توسط مهندسین سازه طراحی شوند. به‌طور کلی، ساختمان‌هایی که با استفاده از سیستم‌های سازه‌ای مناسب، با مصالح با کیفیت و با رعایت استانداردهای ساختمانی طراحی و ساخته شوند، می‌توانند در برابر زلزله‌های شدید مقاوم باشند.
مقاوم سازی نمای ساختمان به مجموعه ای از تکنیک ها و روش هایی اشاره دارد که به صورت کامل به طراحی سازه و نمای ساختمان، نحوه نصب و استفاده از مصالح و تجهیزات مناسب بستگی دارد. در زیر به برخی از این روش ها اشاره می کنیم:
نصب سیستم های خرپایی:نصب سیستم های خرپایی، یا مهاربندی ساختمان به زمین، به شکل قوی و ایمن بودن نمای ساختمان در مقابل زلزله کمک می کند.
نصب سیستم های دیوار برشی: نصب سیستم های دیوار برشی، که شامل دیوارهایی با عرض و ضخامت بالا هستند، می تواند نمای ساختمان را در برابر زلزله تقویت کند.
نصب سیستم های دیوار برشی بتنی: این روش، که برای ساختمان های بتنی مناسب است، شامل نصب دیوارهایی با ضخامت بالا از بتن مسلح است که در طول زلزله، فشار را به خود تحمل می کنند و از نمای ساختمان در مقابل خطرات زلزله محافظت می کنند.
استفاده از مصالح با کیفیت بالا: استفاده از مصالح با کیفیت بالا، از جمله بتن با مقاومت بالا و فولاد با خواص خوب، می تواند نمای ساختمان را در مقابل زلزله تقویت کند.
استفاده از سازه های خمشی: استفاده از سازه های خمشی، که شامل استفاده از فولاد و بتن مسلح است، می تواند نمای ساختمان را در برابر زلزله تقویت کند.
تزریق مواد پرکننده:تزریق مواد پرکننده به داخل دیوارهای ساختمانی می تواند باعث تقویت نمای ساختمان در مقابل زلزله شود.
استفاده از تکنولوژی های جدید: استفاده از تکنولوژی های جدید، مانند سازه های فضایی و روش های ساخت پیشرفته، می تواند به مقاوم سازی نمای ساختمان در برابر زلزله کمک کند.
لازم به ذکر است که هر روش و تکنیکی که برای مقاوم سازی نمای ساختمان در برابر زلزله انتخاب می شود، باید توسط یک متخصص مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. این فرد باید دارای تخصص و تجربه لازم در زمینه مهندسی زلزله و مقاوم سازی ساختمان باشد.
طراحی دکوراسیون داخلی ساختمان در صورت وقوع زلزله، می‌تواند نقش مهمی در کاهش خسارات ناشی از زلزله ایفا کند. بهتر است در طراحی دکوراسیون داخلی در مناطق زلزله خیز از مصالحی مانند چوب، فیبرگلاس و مصالح سبک، استفاده شود. این مصالح به دلیل سبک بودن و انعطاف‌پذیری، توانایی جذب انرژی لرزه‌ای را دارند و می‌توانند به طور مؤثری خسارات ساختمان را کاهش دهند.
نکته دیگری که لازم است به آن توجه شود جلوگیری از سقوط اشیا در طول زلزله است. برای مثال، اشیای سنگین مانند شیشه‌های بزرگ، آینه‌های سنگین، وسایل تزئینی بزرگ و... باید به گونه‌ای طراحی شوند که در صورت وقوع زلزله، به سمت پایین سقوط نکنند و خطر برای ساکنان ساختمان را ایجاد نکنند.
استفاده از مبلمان با پایه های قوی و پایدار و نصب کشش گرها برای مبلمان باعـث می شود مبلمان، پایدار بود و به جایگاه خود برگردد و از خسارت های احتمالی جلوگیری شود.
در پایان
مهمترین اصل برای داشتن ساختمانی مقاوم در مقابل زلزله، طراحی نقششه ساختمان مطابق با استانداردها ی معماری ست. در مراحل بعدی توجه به طراحی استاندارد نما و دکوراسیون می باشد. خانه معمار با داشتن سالها تجربه در زمینه طراحی نقشه ساختمان ، طراحی نمای ساختمان و طراحی دکوراسیون داخلی همراه شماست. جهت مشاوره و ارتباط مستقیم با کارشناسان خانه معمار می توانید به شماره 02191014525 تماس حاصل فرمائید.
