مرتضی عقلی
مرتضی عقلی
خواندن ۵ دقیقه·۴ سال پیش

مالک محصول، قطب‌نما و ستاره قطبی

ستاره قطبی مالک محصول
ستاره قطبی مالک محصول

اگر محصولی دارید که در مرحله ای از چرخه عمرش قرار دارد و تصمیم گرفتید برای خلق ارزش بیشتر برای کاربرانش از اسکرام استفاده کنید، در این صورت شما مالک آن محصول هستید. از نظر اسکرام مالک محصول فردی است که محصول را از لحظه‌ای که یک چشم‌انداز است خلق کرده و تا زمانی که محصول توسعه می‌یابد و چرخه عمر خود را طی می‌کند پاسخگوی ماندگاری محصول باقی می‌ماند.

سئوالاتی که ذهن تقریبا تمام مالکان محصول را به خود مشغول می‌کند:

- برای رسیدن به چشم‌انداز محصولم از چه مسیری استفاده کنم؟

- در طول آن مسیر چگونه متوجه شوم که در جهت درست حرکت می‌کنم و در حال رسیدن به چشم انداز هستم؟

همانطور که می‌دانیم همه‌ی کارهای لازم برای مدیریت کردن یک محصول در چرخه عمرش در لیستی قرار می‌گیرند که به آن لیست در اصطلاح بک‌لاگ محصول گفته می‌شود. از همین بک لاگ محصول در انتهای هر اسپرینت محصولی تکمیل شده بدست می‌آید که به آن فراورده (Increment) گفته می‌شود. در ادامه و در جهت پاسخگویی به سئوالاتی که در بالا مطرح شد به رابطه مالک محصول، بک‌لاگ محصول و همچنین فعالیتهایی که برای مدیریت آن انجام می‌شود می‌پردازم.

مالک محصول و بک‌لاگ محصول (Product Backlog)

به عنوان یک مالک محصول باید بک‌لاگ محصول را همانند مسیر فعلی خود در نظر بگیرید. این مسیر نشان‌دهنده تصویری از بهترین درک شما در مورد نحوه رسیدن به مقصد نهایی‌تان است. مهم نیست سرعت شما چقدر خوب باشد، چیزی که بسیار اهمیت دارد این نکته است که مسیر درستی را انتخاب کرده باشید چرا که مسیر اشتباه شما را به هدفتان نمی‌رساند؛ چرا که اگر سرعت شما زیاد باشد اما در مسیری اشتباه گام بردارید صرفا زودتر به مقصدی اشتباه خواهید رسید.

اگر اقلام موجود دربک‌لاگ محصول را به خوبی پالایش، رتبه‌بندی (یا اولویت‌بندی) و برآورد کنید، با مسیری مواجه می‌شوید که تمامی اطلاعات لازم برای برنامه‌ریزی و گزارش‌گیری در آن وجود دارد. با این حال، برای اینکه این روش شروع به کار کند، باید اطمینان پیدا کنید که این بک‌لاگ محصول تنها منبع کاری شما برای تیم توسعه است.

مالک محصول و فرآورده(Increment)

به عنوان یک مالک محصول، یک فرآورده ارزشمند در انتهای هر اسپرینت معادل با هدفی است که شما با تیم توسعه به اشتراک می‌گذارید (فرآورده باید در انتهای اسپرینت معادل با هدفی باشد که در ابتدای اسپرینت مشخص شده بود). با اینکه به عنوان مالک‌محصول در برنامه‌ریزی کارهای تیم توسعه در اسپرینت دخالتی ندارید اما با این حال از تیم توسعه انتظار دارید تا هر بار فرآورده‌ای تکمیل‌شده و کارکننده ارائه دهند. مالکان محصول این حق را دارند تا تیم‌های توسعه خود را در جهت خلق فرآورده‌ای ارزشمند به چالش بکشند و حواسشان باشد تا آنها صرفا درگیر برنامه‌ها، طراحی‌ها، مدل‌ها[1] و خروجی‌های مشابه نشوند.

اگر بک‌لاگ محصول نمایانگر جهت مسیر فعلی شما باشد آنگاه، فرآورده همانند جی‌پی‌اس (قطب‌نما)[2] است که موقعیت فعلی شما در مسیر را مشخص می‌کند. در واقع، فرآورده برای شما و ذینفعان شفافیت را به ارمغان می‌آورد. در آن صورت است که در بازبینی اسپرینت به مهم‌ترین عنصر تبدیل شده و همانند سوختی عمل می‌کند که مهم‌ترین حلقه بازخورد (بازبینی‌های اسپریت) را در قالب یک فرایند کنترل تجربی به حرکت وا می‌دارد. فرآورده کارکننده به شما اجازه می‌دهد تا بازرسی و سازگاری را بطور همزمان انجام داده و گام‌های بعدی خود را نیز تعیین کنید (پالایش بک‌لاگ محصول) و در نتیجه مسیر خود (بک‌لاگ محصول) را به‌روز نمایید.

فرآورده باید واقعا «تکمیل‌شده»[3] باشد تا این حلقه به درستی کار کند. با یک دستگاه قطب‌نمای خراب و غیر دقیق چگونه می‌توانید موقعیت خود را شناسایی کنید؟ قطعا نمی‌توانید و این عدم شفافیت بسیار مضر یا حتی فاجعه بار است و باعث می‌شود تا در دراز مدت راه خود را گم کنید.

[1] Mock-up

[2] GPS

[3] Done

مالک‌محصول و «تکمیل‌شده»

اگر بک‌لاگ محصول، مسیر شما و فرآورده قطب‌نمای شما باشد آنگاه، «تکمیل‌شده» همانند میدان مغناطیسی است که نشان‌دهنده جهت سوزن قطب‌نما است. سوزن نباشد، موقعیتی مشخص نیست و کالیبراسیون مسیری هم در کار نخواهد بود.

فرآورده شما باید حداقل هر اسپرینت یک بار، «تکمیل» شده باشد: تکمیل‌شده یعنی اینکه کاری باقی نمانده باشد، یعنی اینکه فرآورده می‌تواند منتشر شود. اینکه «تکمیل‌شده» در زمینه و درونمایه کاری شما چه معنایی خواهد داشت، چیزی است که شما به عنوان مالک محصول ( به نمایندگی از ذینفعان) و تیم توسعه باید بر روی آن کار کرده و آن را تعریف کنید. در این حالت باید تمام نیاز‌های مرتبط با «تکمیل‌شده» را شناسایی و به آن‌ها اشاره کنید. تکمیل‌شده از کاربر نهایی تا رسیدن به عملیات‌ها بدست می‌آید.

تکمیل‌نشده یعنی نبودن فرآورده و نبودن فرآورده یعنی چیزی جهت نمایش دادن در بازبینی اسپرینت وجود ندارد و اگر چیزی در بازبینی وجود نداشته باشد یعنی اینکه قطب نمایی در کار نیست و اگر قطب نمایی وجود نداشته باشد، چگونه میخواهید در مسیر رسیدن به ستاره قطبی خود که همان چشم انداز است قدم بردارید؟!

اگر «تکمیل‌شده» را نادیده بگیرید، در بهترین حالت فقط پیشرفت خواهید کرد و سئوالی که پیش می‌آید این است که در راستای چه چیزی پیشرفت دارید؟

مالک محصولاسکراممالک محصول حرفه‌ایproductowneragile product management
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید