وقتی کمردرد دارید، نمیتوانید به چیزی دیگری فکر کنید. همیشه و هرجا همراه شماست و تنها چیزی که میخواهید، این است که از شر آن خلاص شوید.
اغلبِ کمردردها علت مکانیکی دارند. یعنی اکثراً در محل کار و بعد از یک چرخش کمر، بلندکردن وسایل سنگین، پرستاری بچه یا نشستن طولانی مثل شغل رانندگی و حتی افتادن از یک بلندی اتفاق میافتند. علتشان، رگبهرگشدن(sprain) یا گرفتگی(spasm) عضلات کمر و گاهی هم آرتروز است. خوشبختانه در اکثر اوقات با کمی صبر و گذر زمان، خودبهخود بهبود مییابند یا با اصلاح فعالیتهای حرکتی، استراحت و گذاشتن یخ، درکمتر از دو هفته ناپدید میشوند.
گاهی داروهای ضد درد و شلکننده نیز به بهبود کمک میکنند. یک روش متفاوت درمان هم، روش مکنزی است.
درمانهای غیر دارویی برای کمردرد مزمن، مثل کایروپراکتیک(درمانگری با دست!)، ماساژ، طب سوزنی و مراقبه(meditation)، تأثیر خفیفی در کاهش کمردرد دارند ولی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (mindfulness based stress reduction) و یوگا، نسبت به روشهای قبلی موثرترند. باید یادآوری کنم که تأثیر کاهش وزن در بهبود کمردردهای تکراری، خیلی بیشتر از طب سوزنی یا یوگاست.
گاهی نیز برای ساکتکردن کمردردهایی که به هیچ روش درمانی جواب نمیدهند، از تزریق مستقیم کورتون به لایهی پوششی نخاع(epidural steroid injection) استفاده میشود.
البته لازم نیست برای هر کمردردی به پزشک مراجعه کنید. مگر اینکه کمردردتان بیش از ۶ هفته طول بکشد. و لازم هم نیست پزشکتان برای هر کمردردی MRI درخواست کند. انجام MRI فقط برای تشخیص فتق دیسک بین مهرهها یا تنگی کانال نخاعی در بیمارانی که بیشتر از سه ماه کمردرد داشتهاند یا معاینهی پزشکیشان علایم حادی نشان میدهد یا برای کسانی که درد تیرکشنده و گزگز پاهایشان بیش از شش هفته طول بکشد، لازم است. بقیهی بیماران، نیازی به انجام MRI ندارند.
پزشک با گرفتن شرح حال، بررسی نحوهی راهرفتن بیمار، معاینهی دامنهی حرکتی، انجام تستstraight leg rise و بررسیهای عصبی اولیه، سعی میکند تا کمردرد مکانیکی( که صرفاً یک درد عضلانی است و اعصاب خارجشده از میان مهرههای کمری، تحت فشار نیستند) را از کمردرد ناشی از فتق دیسک بین مهرهها( که همان درد سیاتیکی است و بخاطر فشار دیسک به اعصاب کمری رخ میدهد) افتراق دهد. (ویدیو)
او در بیماران زیر ۴۰ سال به دنبال کشف فتق دیسک بین مهرههای کمر، اسپوندیلیت آنکیلوزان( خشکی کمر صبحگاهی در مردان جوان با علایم آزمایشگاهی خاص)، اسپوندیلولیزیس( کمردرد هنگام راستکردن ستون فقرات در جوانان ورزشکار ژیمیناستیک، فوتبالیست و وزنهبردار) و تنگی کانال نخاعی( کمردرد همراه با ضعف و بیحسی پاها و بیاختیاری ادرار یا مدفوع که سندروم دم اسب: cauda equina syndrome هم نامیده میشود) به عنوان عامل کمردرد است.
ولی در سنین بالای ۶۵ سال، تشخیص آرتروز، پوکی استخوان در مهرهها، سرطان( کمردردی که ممکن است بیمار را شبها از خواب بیدار کند)، بیماری پوسیدگی دیسک(degenerative disc disease) و شکستگی مهره(compression fracture) هم مطرح میشود.
۴ بهمن ۱۴۰۰
.