اگر بخواهیم تعریف ساده ای از گیمیفیکیشن(Gamification) ارائه دهیم، باید بگوییم؛ گیمیفیکیشن یعنی انجام کارها با بازی، اما کارهایی که جنبه بازی ندارند به عبارتی، گیمیفیکیشن استفاده از المانها و تفکرات بازیگونه در زمینه هایی است که ماهیت بازی ندارند، هدف اصلی گیمیفیکیشن افزایش مشارکت، وفاداری و لذت مخاطب است .
در ادبیات انگلیسی دو کلمه متفاوت Game و Play به معنای بازی به کار میروند، در حالی که در ادبیات فارسی تنها یک کلمه بازیوجود دارد. در زیر به تفاوت این دو کلمه پرداخته می شود.
گیمیفیکیشن در آموزش
دسترسی به آموزش های پیشرفته، مخصوصا برای مردم کشورهای در حال توسعه، به طور بازدارنده ای گران و تنها برای نخبگان و ثروتمندان جامعه قابل استفاده است. گیمیفیکیشن با شماری از روندها که اشتیاق و درگیری دانش آموزان نسبت به یادگیری را تغییر می دهند، ادغام شده و دسترسی به آموزش و شناسایی استعدادها را تسهیل نموده است .
یکی از جدیدترین این راهکارها استفاده از مفاهیم مرتبط با بازی در طراحی دوره های آموزشی است. استفاده از این مفهوم روز به روز در حال گسترش است. این موضوع باعث ایجاد یک فرصت عالی برای افزایش بازدهی آموزش و یادگیری افراد می شود. کاربست مفاهیم بازی در آموزش اجازه می دهد که به جای کلاس های خشک و خسته کننده از روش های جذاب و نوین و مبتنی بر فعالیت های ادامه دار و تکمیل شونده در داخل و خارج از محیط کار استفاده شود. مزیت بازی ها در آموزش این است که بسیار سرگرم کننده، ساده، قابل فهم، قابل جاب ایی و بدون محدودیت زمانی و مکانی و فردی هستند. پژوهشها نشان داده است که استفاده از عناصر بازی در محیط آموزشی انگیزه افراد را افزایش می دهد. همچنین استفاده از مفاهیم بازی در طراحی آموزش در مشارکت افراد در فعالیت های مختلف تاثیر مثبتی دارد و استفاده از جایزه ها و امتیازهای م ازی باعث همکاری بیشتر افراد می شود .
استفاده از گیمیفیکیشن در آموزش باعث افزایش رضایت کاربران، تسهیل تعاملات اجتماعی، افزایش توانایی حل مسئله و حمایت کاربران از روند آموزش می شود. یکی از مهم ترین دلایل استفاده از گیمیفیکیشن، تبدیل آموزش به سرگرمی و تشویق نوآوری و خلاقیت می باشد .
مزایای به کارگیری گیمیفیکیشن در آموزش الکترونیکی
- افزایش سطح ارتباط برقرار شده بین یادگیرنده و محتوای آموزشی: گیمیفیکیشن با تقویت حس پیشروی به سوی هدف، توجه یادگیرندگان به محتوای آموزشی را جلب کرده و به آنها انگیزه می بخشد. وقتی یادگیرندگان در خصوص فرآیند یادگیری احساس مثبتی دارند و میدانند که به طریقی پاداش دریافت خواهند کرد، دیگر صرفا مشاهده گرانی منفعل نبوده و به شرکت کنندگان فعالی تبدیل خواهند شد. بدین طریق آنها قادر خواهند بود با اثربخشی بیشتری اطلاعات را دریافت کرده و آن را به حافظه بلندمدت خود بسپارند، زیرا دانشی که به این شیوه در ذهنشان ذخیره شده است با تجارب و خاطرات خوشایندی که شما با به کارگیری گیمیفیکیشن برایشان فراهم کرده اید در ارتباط است.
- افزایش سرگرمی و تعامل دوجانبه در حین فرآیند آموزش الکترونیکی: هر چند شما اهداف و خروجیهای آموزشی مشخصی را دنبال میکنید اما تا زمانی که یادگیرندگان واقعا در مورد چیزهایی که میخواهند یاد بگیرند ترغیب نشوند، هیچکدام از این اهداف و خروجیها به شیوه موثری حاصل نخواهد شد. گیمیفیکیشن نه فقط غنای آموزشی را در آموزش الکترونیکی افزایش میدهد، بلکه آن را سرگرم کننده و هیجان بخش نیز میکند. ضمن اینکه به فرآیند آموزشی، ساختاری تعاملی می بخشد. این ویژگی این احساس را به یادگیرندگان میدهد که آنها خود بخشی از فرآیند یادگیری هستند و فردیت آنها بر خروجی کار تاثیر میگذارد.
- بهبود جذب و ذخیره اطلاعات: چه در حال طراحی یک دوره آموزش الکترونیکی برای بزرگسالان باشید یا بخواهید دورهای برای دانش آموزان طراحی کنید، هدف همواره یکسان بوده و آن به خاطر سپردن آموخته ها توسط یادگیرندگان است. از آن مهمتر این است که یادگیرندگان بتوانند هر زمان که در دنیای واقعی به آموخته هایشان نیاز داشتند، به آن دسترسی پیدا کنند. گیمیفیکیشن با تلفیقی از بالا بردن آگاهی در مورد مزایای آموخته ها و کمک به ترشح اندورفین در بدن یادگیرنده، میتواند موجب بهبود جذب و ذخیره اطلاعات شود.
- فراهم کردن امکان مشاهده کاربرد آموخته ها در دنیای واقعی: گیمیفیکیشن این امکان را برای یادگیرندگان فراهم می آورد تا کاربرد آموخته هایشان را در دنیای واقعی مشاهده کنند. آنها از این طریق قادر خواهند بود مشاهده کنند چگونه انتخابهایشان در فرآیند بازی، بر پیامدها و پاداشها تاثیر میگذارد. اگر آنها انتخابهای درستی نداشته باشند، قادر به پیشرفت به مراحل بعدی و دریافت پاداشهای آن نخواهند بود. در واقع شما در فرآیند بازی این امکان را فراهم میکنید تا یادگیرندگان کاربرد یک موضوع را در خارج از فضای کلاس مجازی نیز مشاهده کنند. بعدها وقتی آنها در محیطهای واقعی قرار بگیرند، قادر خواهند بود دانشی را که در فرآیند بازی مورد آزمون قرار داده اند، تبدیل به مهارتهای حرفهای و فردی کنند.
- بهبود تجربه کلی یادگیری برای تمامی سنین: صرف نظر از گروه سنی هدف، گیمیفکیشن تجربه کلی یادگیری را اثربخش تر می سازد. موضوعاتی که از نظر محتوایی جذاب نیستند یا پیچیده هستند، به کمک گیمیفیکیشن برای مخاطب جذابتر و یادگیری آن آسانتر می شود. می توان طوری گیمیفیکیشن را با دوره های آموزش الکترونیکی در هم آمیخت که اصلا یادگیرنده متوجه نشود که در حال دریافت اطلاعات جدید است. به این طریق جذب اطلاعات تبدیل به یک فرآورده فرعی( byproduct ) فرآیند آموزش میشود، زیرا تمرکز یادگیرنده بر پیشرفت در بازی و دریافت پاداشها است. این باعث می شود از اضطراب یادگیرنده کاسته شود زیرا ذهن او بیشتر درگیر لذت بردن از بازی است.
منبع: شرکت سرمایه گذاری گروه صنایع بهشهر ایران،1397. گیمیفیکیشن (Gamification)
وبلاگ آموزشی خانه مدیریت
