در بیان عارفان، محبت میل قلبی انسان است برای رسیدن به حق و آن چه که از ناحیه حق تعالی می باشد . بنابر روایات شیعه، خداوند جهان را بر اساس محبت خلق نموده است؛ به عبارت بهتر، نظام آفرينش بر اساس حبّ خدا و دوستانش ايجاد گرديده است. در حديث شريف كساء حضرت زهرا(س) به نقل از خداوند مي فرمايند: «يا ملائكتي و يا سكان سماواتي، إني ماخلقت سماء مبنية و لاأرضا مدحية و لاقمرا منيرا و لاشمسا مضيئة و لافلكا يدور و لابحرا يجري و لافلكا يسري إلا في محبة هؤلاء الخمسة، الذين هم تحت الكساء، فقال الأمين جبرائيل: يا رب و من تحت الكساء؟ فقال عز و جل: هم أهل بيت النبوة و معدن الرسالة، هم فاطمة و أبوها و بعلها و بنوها...؛ اي ملائكه من واي ساكنان آسمان های من، من آسمان های بنا شده و زمين گسترده شده و ماه تابنده و خورشيد نور دهنده و فلك دور زننده و دريای جاری شونده و كشتی سير كننده را خلق ننمودم مگر به جهت محبت اين پنج [نفر] كه در زير عبا قرار دارند .جبرئیل امین گفت: خدایا چه کسی در زیر عباست؟ پس خداوند با عزت و جلال فرمود: آنها خاندان نبوت و معدن رسالت هستند، آنها [حضرت] فاطمه و پدرش و شوهرش و پسرانش هستند...»
بی شک، حب یک امر دوسویه است انسان می تواند در عین اینکه محبّ خداست محبوب او هم باشد: «قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ؛ بگو اگر خدا را دوست داريد از من پيروى كنيد تا خدا دوستتان بدارد و گناهان شما را بر شما ببخشايد و خداوند آمرزنده مهربان است.»(آل عمران، آیه۳۱) این حب الهی انسان را از مقام محبین به مقام محبوبین و معشوقین می‌رساند و خدا محب و دوستدار بنده می‌شود.
بدیهی است دوست داشتن خداوند با دوست داشتن دیگران متفاوت است؛ دوستی خداوند مفسر تمام محبت ها و وسیله تعالی انسان می باشد. محبت و علاقه به اهل بيت(ع) نيز در طول محبت خدا و از همان سنخ است. دوستی آنها مثل دوستی پدر و مادر عاطفی نیست بلکه یک امرعقلانی می باشد. محبین، آنها را به خاطر معارفی كه در اختيار جامعه بشری قرار داده و انسان ها را هدايت كرده‌اند دوست می دارند.
