دانه ی فیل - قسمت دوازدهم

فیل ما تقریبا دیگه گامل شده. درخت فیل عملا داره به بار میشینه. ما الآن در تلاشیم که حداکثر بهره برداری رو از مزرعه مون بکنیم. الآن عملاا همه چی آماده است

تو قسمت یازدهم به این پرداختیم که چجوری مانع خلاقیت مخرّب بشیم. این قسمت قراره به تولید خلاقیت مؤثر بپردازیم.

خب... هدف اصلی اینجا چیه؟ مشخصا تولید خلاقیت مؤثر. چرا؟ اصن چرا ما به خلاقیت پردازیِ مؤثر نیاز داریم؟

به چند دلیل

1. رفع نیاز: تفکر خلاق به ما کمک میکنه که مناسبترین راه رو از بین راه حل های موجود پیدا کنیم. و به بهترین شکل ممکن جلو ببریمش.
2. ایجاد نیاز: یکی از قشنگی های تفکر خلاق اینه که میتونه نیاز جدید ایجاد کنه و حتی براش راه حل هم بده اتفاقی که کمابیش تو بَخشی از روش های درمانی میفته. ما خصلت بد طرفو وابسته میکنیم به یه نیازِ فرضی که گاها وجود نداره و اونو رفع میکنیم. و به این شکل اون موضوع هم درمان میشه
3. آرامش: درسته! سیستم خلاق میتونه کنترل زیادی روی آرامش/عدم آرامش ما داشته باشه. حفظ آرامش تو شرایط حساس و کنترل غریزه بصورت غیر مستقیم از نتایج خلاقیت مؤثره
4. رشد: سیستم خلاق بصورت مستقیم روی فرآیند رشد ما تأثیر میذاره. با کنترل آرزوها؛ واقعیت پردازیِ رویاهامون و البته ایجاد انگیزه.
5. تقابل و تعادل: یکی از مهمترین وظایف سیستم خلاق؛ کنترل میان واکنش های احساسی و منطقیه. ازطرفی کنترل رفتارهای لَحظه ای (و گاها بدون فکرِ) ما رو هم سیستم خلاق به عهده داره. سیستم خلاق مهمترین عامل/علت بروز برخی رفتارهای ناگهانیِ ماست

و ما بسته به شرایطمون؛ توی یکی از پنج موقعیت بالا قرار خواهیم گرفت. یه سری دیدگاه های کلّی رو برای رشد خلاقیت مؤثر میگم و بعد میریم به بحثای مرتبط با دانه ی فیل (برگرفته از اینجا)

• یک دفترچه همراهتون باشه: ذهن ما مدام درحال خلاقیت پردازیه. مخصوصا وقتایی که - مثلا - توی یه اتوبوس نشستیم و داریم خیلی آروم به بیرون نگاه میکنیم و میریم به یه جایی. اون زمان بهترین موقعه که تراوشات ذهنیمون رو بنویسیم و اجازه بدیم ذهنمون آزادانه حرکت کنه. حضور توی جمع تا حد زیادی مانع خلاقیت منفی میشه. پس میشه گفت اون ذهنیت ها تا حد زیادی مثبت اند
• رؤیا هاتونو جدی بگیرین: ایده های خلاقانه گاهی در مرز بین رؤیا و خواب اتفاق می افتند. موقع خواب؛ ذهن ما فرصت کافی برای خلاقیت پردازی رو داره. سعی کنین به محض بیدار شدن از خواب؛ اونا رو بنویسین. و بلند بلند با خودتون تکرارش کنین. اینجور قبل از اینکه توی ذهنتون گم بشن؛ اونا رو بخاطر میسپارین.
• موسیقی؛ موسیقی و بازهم موسیقی! : اگه یادتون باشه توی صحبت مرتبط با خلأ فکری؛ گفتیم که از موسیقی های آرام‌بخش استفاده کنید. موسیقی های الهام بخش و آرامش بخش و موسیقی هایی که خاطرات خوبی با اونا داریم به ما خیلی کمک میکنن که تفکر خلاق امون بیشتر به سمت مثبت کشیده بشه چون موسیقی بصورت مستقیم روی روح اثر میذاره.
• الگو ها رو بررسی کنید: ببینید افراد موفق چجوری با مشکلات جدید و پیشآمد های ناگهانی روبرو میشدن. نحوه ی مواجهه ی اونا با اتفاقات یا شرایط جدید میتونه منبع خوبی برای الهام گرفتنِ ما باشه
• چند بُعدی باشید: سعی کنید یه مشکل رو تا اونجایی که میتونین از زوایای مختلف نگاه کنید. ما تک بعدی نیستیم. هرچند بخاطر معضلات لاک ممکنه ذهن ما به سمت تک بعدی بودن کشیده بشه (برای مطالعه درمورد لاک به این لینک رجوع کنید) ولی تلاش بر این باشه که موضوع رو از چند بعد مختلف ببینید.
• استفاده ی غیر معمول: سعی کنید برای ابزارهای معمولی اطرافتون؛ استفاده های غیر معمول بیابید. استفاده هایی فراتر از چیزی ک بصورت نرمال اتفاق می افتن.

حالا وقت موضوع خودمونه:

توسعه ی خلاقیت مؤثر به روش دانه ی فیل

خب. ما اینجا به 2تا موضوع میپردازیم:

1. تولید یا بازسازی یک محصولِ خلاقانه
2. داستان سرایی

1. تولید یک محصولِ خلاقانه

هدف اینجا چیه؟ در واقع 2تا چیز:

1. ایجاد یک محصول کاملا خلاقانه ی جدید (درختِ فیل)
2. بازسازی یک محصول به شکل خلاقانه

ابتدا بریم سراغ 1: تولید یک محصول خلاقانه ی جدید (درختِ فیل)

خب... بیاین قدم به قدم با هم بریم جلو:

1. انتخاب: سه تا پنج محصولِ کاملا اتفاقی از محیط اطرافتون انتخاب کنید. به هیچ عنوان اونا رو فیلتر نکنید. هرچی اتفاقی تر؛ بازیِ ما جذاب تر
2. توصیف: سه الی پنج تا از مهمترین خصوصیت های اون محصول رو بگین.
3. جداسازی: به انتخاب خودتون در مجموع 3 الی پنج خصلت رو از بین کل خصوصیت ها جدا کنید
4. خلق محصول جدید: اون خصوصیات رو ترکیب کنید تا محصولی کاملا جدید خلق کنید
5. نام گذاری: محصول جدیدتون رو نام گذاری کنید
6. تولید: سعی کنین محصولتون رو بکشین و معرفی کنین

این تمرین/تفریح رو میشه هرجایی انجام داد. و حتی میشه توی یه جمع بعنوان یه سرگرمی مطرحش کرد. گاها خیلی لذتبخش هم میشه

وقت 2عه: بازسازی خلاقانه ی محصول

سؤال: اگه میخواستین چرخ رو دوباره اختراع کنین چیکار میکردین؟ چه خصوصیاتی بهش اضافه یا ازش کم میکردین؟ چجوری تعریفش میکردین؟ بیاین قدم به قدم جلو بریم

1. یک شیء رو انتخاب کنین. مهم نیست چه چیزی. فقط مطمئن بشین بیشتر از 3تا ویژگیِ قابلِ توصیف داشته باشه
2. اون شیء رو با اون خصوصیات توصیف کنین سعی کنین اجزا قابل تفکیک باشن.
3. حداقل یک الی دو ویژگی اون شیء رو با ویژگی ها و صفت های جدید جابجا کنید. مثلا آتیشی که شعله های صورتی میده و خیسه.
4. اون ویژگی ها رو با هم هماهنگ کنین تا محصول جدید یکپارچه بشه
5. محصولتون رو نام گذاری و نقاشی کنید.

2. داستان سرایی.

خیلی توضیح نمیدم. بصورت خلاصه:

1. انتخاب: سه تا پنج کلمه انتخاب کنید. بصورت رندوم. اصلا اهمیتی نداره
2. زمان: زمانی 15دقیقه ای برای اینکار در نظر بگیرید.
3. نوشتن: شما پانزده دقیقه وقت دارید تا یک داستان کوتاه بر اساس کلمات انتخاب شده (حداقل در حد یک پاراگراف کامل) بنویسید. داستان هرچی تطابقش با واقعیت کمتر باشه بهتره. داستانی که مینویسید خصوصیات زیر رو داشته باشه:
   - نقطه شروع، داستان و پایان داشته باشه
   - شخصیت پردازی و شخصیت اصلی داشته باشه
   - مخاطب رو با خودش همراه کنه. پَخش نباشه. منسجم باشه
   - قابل دسته بندی تو سبک های مختلف داستان/سناریو باشه (قالب پذیر باشه)
4. تجسم: وقت تجسم کردنه. صحنه رو توی ذهنتون خلق کنین و باهاش جلو برین. ترجیحا چشماتونو ببندین. رویاشو بسازین
5. توسعه: به وسیله رویا پردازی تلاش کنین داستانو گسترش بدین. پَخش نشین. سعی کنین یه نقطه توی داستان رو توصیف کنید.

متأسفانه باید بگم دانه ی فیل هم تموم شد. قسمت بعد (قسمت 13) یه چکیده از کل مباحث مطرح شده و تعاریف میدیم. و پرونده ی دانه ی فیل رو بصورت کامل میبندیم.
برام یکم سخته که با نوشته هام خداحافظی کنم. پس نمیکنم

سلام.