خاصیت ممبران صنعتی
به طور کلی انتقال جرم از یک محیط به محیط دیگر در اثر اختلاف غلظت و یا به عبارت بهتر در اثر اختلاف پتانسیل شیمیایی، به وجود می آید. به عنوان مثال ،ظرف آبی را در نظر بگیرید که یک قطعه بلور نمک طعام به درون آن انداخته می شود. در بخشی از ظرف که بلور نمک وجود دارد، غلظت نمک زیاد و غلظت آب ناچیز است و در بخش دیگر ظرف غلظت نمک صفر و غلظت آب بسیار زیاد است. در اثر اختلاف غلظت ، مولکول های بلور نمک، نفوذ به بخش دیگر را که آب است، آغاز می نمایند و از سوی دیگر مولکول های آب نیز بخش بلور نمک نفوذ می کنند. این عمل تا یکسان شدن غلظت آب و نمک در دو بخش ادامه می یابد. چون بعد از آن ، نیروی محرکه ، که همان اختلاف غلظتی است بین دو محیز وجود ندارد و بیان دیگر حالت تعادل برقرار گردیده است.
خاصیت فیلتر ممبران به عبور یک حلال از بخش محلول رقیق به بخش محلول غلیظ از درون یک غشا نیمه تراوا گفته می شود. در نظر بگیرید ، آب یا محلول رقیق آب نمک در یک بخش، محلول غلیظ آب نمک در بخش دیگر و غشایی که تنها به مولکول آب اجازه عبور می دهد. غشا از عبور یون های تشکیل دهنده نمک به دلیل بزرگ بودن جلوگیری می نماید. در ابتدا سطح مایعات در دو بخش مساوی می باشند. ولی به دلیل وجود تمایل به یکسان نمودن غلظتها در دو بخش، مولکولهای آب از بخش محلول رقیق از غشاء عبور نموده و به درون محلول غلیظ نفوذ می کند و سطح مایع در بخش غلیظ افزایش می یابد. جریان مولکول های آب از درون غشاء تا آنجا انجام می گیرد که اختلاف سطح مایع (اختلاف فشار ) در دو بخش ، مانع حرکت مولکول های آب شود. اختلاف فشار در بخش جدا شده توسط غشاء که در آن از جریان نخالص مولکولهای آب جلوگیری می نماید، را فشار اسمز می نامند. فشار اسمزی سبب ایجاد تعادل در دو بخش می شود.
پدیده ممبران تصفیه آب
چنانچه فشاری بیش از فشار اسمزی به بخش محلول غلیظ وارد شود، عکس پدیده اسمزی بروز می کند، به عبارت دیگر ممولکول های آب از بخش محلول غلیظ تر به بخش محلول رقیق تر جریان می یابد. این پدیده را ممبران صنعتی می گویند.
کاربرد ممبران تصفیه آب
کاربرد فیلتر ممبران ها را می توان به صورت خلاصه ، چنین بیان کرد:
نیروی محرکه در فرآیند های غشایی
نیروی محرکه موجود در فرآیند های غشایی، از تقسیم بندی زیر خارج نمی باشد: