یکی از مشکلاتی که اکثر دانش‌آموزان با آن درگیر هستند این است که درس می‌خوانند ولی بهره‌وری مناسب را به دست نمی‌آورند. مثلا روزی 8 ساعت درس می‌خوانند ولی وقتی به نتایج نگاه می‌کنند در حد 5 ساعت مطالعه است.
یکی از مهمترین مشکلها موضوع عدم تمرکز است.
در این مقاله درباره راهکارهای خیلی سریع و فوری تمرکز صحبت می‌کنیم ولی قبل از اینکه درباره تکنیکها صحبت کنم، می‌خوام درباره اهمیت "چرایی" صحبت کنم. خیلی از دانش‌آموزان در هنگام مطالعه دلیل مطالعه خودشان را نمی‌دانند. از داوطلب می‌پرسم : "چرا درس می‌خوانی؟". جوابش به من اینه که " می‌خواهم در کنکور قبول شوم."
نکته اینجاست که قبولی در کنکور یا هر آزمون دیگری خودش دلیل درس خواندن شما نیست.ببینید بعد از اینکه در آزمون قبول شدید برای شما چه اتفاقی می‌افتد؟
این یک قسمتی از مسیر است. سعی کنید چرایی انجام کار خود را خیلی شفاف بدانید و حتما آن را یادداشت کنید. می‌توانید از روش "ثبت 5 چرا" استفاده کنید. یک برگه کنار خودتان قرار دهید و 5 چرا یا علت انجام کار را را از خودتان بپرسید و به آن جواب دهید. اگر دلیل یا چرا را نتوانستید جواب دهید احتمالا بهترین کار این است که آن کار را کنار بگذارید. این یکی از مهمترین مواردی است که باید حتما رعایت کنید تا بتوانید به نتیجه عالی برسید.
موضوع تمرکز علتهای زیادی می‌تواند داشته باشد که اینجا به چند مورد اشاره می‌کنم:
- حواسپرتی
- جذاب نبودن محتوایی که مطالعه میکنید
- هدف مشخص و شفاف نداشتن
- خواب خوب نداشتن
- محیط شلوغ
- نداشتن ابزار مناسب
- نداشتن برنامه درست و اصولی
- در زمان مطالعه خیلی از مواقع فکرهایی از همه‌جا سراغتان می‌آید که در مواقع خیلی کمی به موضوع مورد مطالعه مربوط می‌شود و در اکثر مواقع هیچ ربطی به آن موضوع ندارد.
بهترین کار در این مواقع این است که از " دفترچه ثبت افکار " استفاده کنید. یعنی یک دفترچه جیبی کوچک کنار دستتان باسد و موقع مطالعه هر فکری( فکر مرتبط با آن موضوع یا غیر مرتبط با آن موضوع) را یادداشت کنید.
در این حالت دو تا اتفاق می‌افتد: 1. خیالتان راحت می‌شود که موضوع را ثبت کردید و نیازی ندارید تا نگران این باشید که آن موضوع مهم است را فراموش کنید.2. ذهنتان خلوت می‌شود و می‌توانید تمام تمرکزتان را بر روی همان موضوع اصلی خودتان قرار دهید.
- تکنیک 5 ثانیه: معمولا وقتی می‌خواهیم یک موضوعی را شروع کنیم سراغ حاشیه‌ها می‌رویم و شروع می‌کنیم ورق زدن بدون دلیل کتاب، تمرکز روی گلهای قالی! و کلی چیز دیگری که هیچ اهمیتی ندارند. از این به بعد به جای طفره رفتن در همان 5 ثانیه اول سعی کنید کارتان را شروع کنید و به آن موضوع فکر نکنید. مثلا اگر در برنامه مطالعه آمده بود که "زیست‌شناسی دهم- گفتار1 فصل3" بدون اینکه زمان را تلف کنم، به محض اینکه این را در برنامه دیدم سراغ خواندن آن مورد می‌روم و هیچ زمانی را تلف نمی‌کنم. تکینیک "5 ثانیه" یکی از قدرتمندترین تکنیکهایی است که باید از آن استفاده کنید.
- خواب صحیح و اصولی یکی از موارد دیگر است که در میزان تمرکز شما موثر است. میزان زمان مناسب خواب برای هر فردی بر اساس سن متفاوت است. نوجوانان حدودا به 7 تا 9 ساعت خواب نیاز دارند. عدد 8 ساعت خواب تقریبا عدد مناسبی است و سعی کنید اینقدر خواب را حتما داشته باشید.
- هدفتان را بنویسید و جلوی چشمتان باشد تا بتوانید همیشه آن را ببینید تا هر موقع تمرکزتان از بین رفت بتوانید با نگاه کردن به آن دوباره به هدفتان برگردید.
- اگر محتوایی که مطالعه میکنید برای شما جذاب نیست یادتان باشد بعضی اوقات باید کارهایی را انجام دهیم که دوستش نداریم ولی این کار باعث می‌شود بعدها دیگر مجبور نباشیم کارهایی را که دوست نداریم را انجام دهیم. این یک قسمتی از کل فرآیند است و برای موفقیت باید این کار را انجام دهیم. در این حالت سعی کنید خودتان را در حالتی ببینید که به نتیجه رسیدید و از آن لذت می‌برید.
- سعی کنید تمام ابزاری را که لازم دارید را از قبل آماده کنید تا در زمان شروع لازم نباشد دنبال لوازم و ابزار بگردید.
- تکنیک 5 دقیقه: اگر یک کاری را شروع کردید سعی کنید حداقل تا 5دقیقه آن را ادامه دهید. این تکنیک برای ادامه دادن کار است و باعث می‌شود یخ انجام دادن کار بشکند.
- از برنامه مکتوب و اصولی استفاده کنید و حتما از یک مشاور کمک بگیرید تا بتوانید یک برنامه درست و حرفه‌ای داشته باشید و طبق همان جلو بروید.
داشتن تمرکز نیاز به تکرار و تمرین دارد به شرطی که اصول آن را بدانید.
مالکوم گلدول نویسنده و جامعه‌شناس آمریکایی انسانهای فوق موفق در زمینه‌های مختلف مثل ورزشکار حرفه‌ای، موسیقیدان، نویسنده و ... را بررسی کرده و دیده که این افراد فوق موفق حدود 10000 ساعت تمرین عالی داشتند تا توانستند به نتیجه برسند و این تمرینها اصولی و حرفه‌ای بوده.
من اگر یک تمرینی را اشتباه انجام بدهم، عملا تکرار آن روش اشتباه من را از هدفم دورتر می‌کند. به همین علت حتما از یک مشاور حرفه‌ای یا کوچ آموزشی حرفه‌ای کمک بگیرید تا در زمانه تمرکز به شما کمک کند.
اگر این مقاله برای شما مفید بود به شما پیشنهای می‌دهم مقاله " چرا هرچقدر بیشتر می‌خونم، کمتر نتیجه می‌گیرم؟" را بخوانید.
