رسانههای اجتماعی به طور اساسی نحوه کشف و استفاده مردم از موسیقی را در دهه گذشته تغییر داده است. پلتفرم هایی مانند فیس بوک، اینستاگرام، تیک تاک، یوتیوب و اسپاتیفای موسیقی را بیش از هر زمان دیگری در دسترس قرار داده اند و هنرمندان جدید را قادر می سازند پایگاه های بزرگی برای طرفداران ایجاد کنند و همین مراوده بین هنرمند و طرفدارانش نحوه عملکرد صنعت موسیقی را تغییر داده است.
رسانههای اجتماعی در سال 2023 به اصلی ترین روش برای کشف و گوش دادن به موسیقی جدید تبدیل شدند. بر اساس یک نظرسنجی جدید، 52 درصد از افراد 16 تا 24 ساله در حال حاضر موسیقیهای جدید خود را از طریق پلتفرمهای رسانههای اجتماعی و لیستهای آهنگی که توسط دوستان یا افراد مشهور مرتب شدهاند کشف میکنند. یوتیوب به تنهایی 46 درصد از کشف موسیقی را در بین جوانان 16 تا 24 ساله تشکیل میدهد. همچنین اینستاگرام و تیکتاک با 35 درصداز کشف هنرمندان جدید در جایگاه بعدی قرار دارند. حتی 24 درصد موسیقیدوستان از فیسبوک برای یافتن موسیقیهای جدید استفاده میکنند. اما هنگامی که سخن از رابطه میان طرفداران و هنرمندان به میان میآید جایگاه اول مربوط به تیکتاکاست چراکه این پلتفرم فاصله میان طرفداران و هنرمند را به کمترین حالت ممکن رسانده است.
این در حالی است که کشف هنرمندان و موسیقیهای جدید در رادیو فقط 9 درصد، در تلویزیون 6 درصد و در فیلمها تنها 2 درصد بوده است. امکان دسترسی فوری به آهنگها و اشتراکگذاری لیستهای پخش، رسانههای اجتماعی را به ابزاری برای کشف موسیقی تبدیل کرده است.
تیک تاک با تبدیل شدن به یک پلتفرم جدید و البته بسیار بزرگ برای کشف و مصرف موسیقی، صنعت موسیقی را متحول کرده است. فرمت ویدیوی کوتاه این برنامه به آهنگها اجازه میدهد تا از طریق میمها، چالشها و گرایشها (Trends) دست به دست شوند. این به هنرمندان نوظهوری مانند LiL NazX این امکان را میدهد تا با آهنگهای موفقی مانند «جاده قدیمی شهر» بهسرعت دیده شوند. تیکتاک قدرت را از دروازهبانهای سنتی صنعت موسیقی گرفته و به شبکههای اجتماعی و الگوریتمهای پیشنهاددهی داده است. در گذشته هنرمندان بدون کمک ناشران آثار توان هیچ فعالیتی نداشتند اما با پیشرفت فناوری نحوه بازاریابی هنرمندان با پیشنمایش آهنگها یا تعامل با طرفداران در تیک تاک و یا بطور کلی هر پلتفرم آنلاینی تغییر کرده است. صنعت موسیقی اکنون موفقیت تیکتاک را راهی کلیدی برای راه اندازی هنرمندان و آثار جدید می داند.
در سال 2021 تقریباً 430 آهنگ از میانگین 1 میلیارد بازدید در تیکتاک فراتر رفتهاند که این آمار افزایش سه برابری نسبت به سال 2020 داشته است. آهنگهایی که از 1 میلیارد بازدید در تیکتاک عبور کردهاند، از حدود 140 آهنگ در سال 2020 به 430 آهنگ در سال 2021 رسیده و این تأثیر انفجاری این پلتفرم بر مصرف موسیقی را نشان میدهد. در سایت «بیلبورد» که منبعی معتبر برای سنجش اطلاعات و آمار در دنیای موسیقی است، بیش از 175 آهنگ پرطرفدار تیکتاک در میان پربازدیدترین موسیقیهای سال 2021 شناخته شدهاند. تیکتاک توانایی بینظیری در تبدیل صداهای خاص به جریان اصلی با میمها یا چالشهای حرکات موزون دارد. افزایش 3 برابری آهنگ هایی با آمار بازدید بالای 1 میلیارد نشان میدهد که قدرت تیکتاک احتمالاً بیشتر هم خواهد شد. هنرمندانی که امیدوار به موفقیت در بازار موسیقی هستند، تیکتاک را شاید مهمترین پلتفرم خود قلمداد میکنند.4
به گزارش سایت allmusic 67 درصد از کاربران تیکتاک پس از شنیدن یک آهنگ در این پلتفرم احتمالا آن را در سرویس های پخش موسیقی مانند Spotify یا Apple Music جستجو میکنند. برای مثال 10 آهنگ پربازدید در تیکتاک در سال 2023، تعداد پخش آنلاین (Stream) بعد از وایرال شدن و میزان درآمد تولیدی هر کدام از آنان را در جدول پایین می بینیم:
الگوریتم تیکتاک منبع اصلی کشف موسیقی برای هر سلیقه! (Visit History)
با وجود رشد عمده کلیه شبکههای اجتماعی، تیکتاک جایگاه اول خود را به عنوان منبع اول در«اکتشاف موسیقی مبتنی بر سلیقه فرد» در سراسر دنیا حفظ کرده است. بیش از 75 درصد از کاربران تیکتاک هنرمندان جدیدی را در این برنامه کشف میکنند که این درصد بالاتر از هر پلتفرم دیگری است. الگوریتم تیکتاک که برای هر فرد به طور شخصیسازی شده محتوا ارائه میدهد، این امکان را به فرد داده تا با هنرمندان جدید حوزه علاقه خود آشنا شود. این برنامه یک تجربه کشف تعاملی را از طریق روندها و چالشهایی که رسانههای سنتی مانند رادیو فاقد آن هستند، فراهم میکند.
به عنوان مثال، الگوریتم تیکتاک برای ایجاد یک فید شخصی، عواملی مانند سابقه تماشای کاربر، لایکها و اشتراکگذاریها را در نظر میگیرد و براین اساس محتواهای جدید را به کاربر نشان میدهد. ضمن آنکه اگر هنرمند بتواند محتوای جذابی از کار خود ارائه دهد الگوریتم تیکتاک به کشف و ارتقای آن کمک میکند. مثل قطعه light switch از چارلی پوث که روز اول انتشار در اسپاتیفای (فقط از اسپاتیفای) توانست 80 هزار دلار ، معادل درآمد یک سال یک خانواده متوسط روبه مرفه در آمریکا، درآمدزایی کند.
تیکتاک به طور گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین وایرال شدن بسیاری از آهنگها از کشورهای مختلف نشان میدهد که موسیقی از موانع زبانی فراتر میرود و این امکان را فراهم میکند که آهنگهای مهم منطقهای از طریق میمها و رقصها از سطح کشورها عبور کرده و در دنیا مشهور و پربازدید شوند. هنرمندانی از ایتالیا، استرالیا، کلمبیا، نیجریه و دیگر کشورها در سال 2021 از طریق تیکتاک به موفقیت جهانی دست یافتند. این باعث شد ژانرهایی از موسیقی که کمتر دیده میشدند از آفروبیت آفریقایی و رگیتون اسپانیایی گرفته تا کیپاپ به طرفداران جدیدی برسند. در واقع تیکتاک یک جامعه موسیقی جهانی ایجاد کرده است.
مدیران تیکتاک بعد از آنکه تاثیر این پلتفرم را بر روی صنعت موسیقی دیدند ، تصمیم گرفتند خود مستقیما دست به عرضه موسیقی در دنیا بزنند و از این بازار بزرگ عقب نمانند. به گزارش CNBC تیکتاک در سال 2020 رسما سرویس پخش آنلاین موسیقی خود را به بازار عرضه کرد. این سرویس فعلا در کشورهای اندونزی، برزیل، استرالیا، سنگاپور، مکزیک و آمریکا در دسترس است. قیمت گذاری های سرویس موزیک تیک تاک شامل سه طرح قیمت گذاری فردی (individual)، طرح دانشجویی و طرح خانواده هستند.
جزئیات مربوط به قیمت گذاری این سرویس در هر کشور تا حدودی متفاوت است ، برای مثال کشورهایی که تبلیغ دهندگان بیشتری در آن وجود دارد ، هزینه سرویس اشتراک بالاتری دارند ، برای مثال آمار موجود از نحوه قیمت گذاری اشتراک تیکتاک در استرالیا را می بینیم.
عده بسیاری از تولیدکنندگان محتوا از جمله هنرمندان از تیکتاک انتقاد کردهاند چرا که به آنها پولی برای استفاده از موسیقیشان در این پلتفرم پرداخت نمیکند. علاوه بر این، برخی از افراد در مورد تأثیر این پلتفرم بر کشف موسیقی های جدید ابراز نگرانی کردهاند و استدلال میکنند که این اتفاق میتواند میتواند منجر به تکمحصولی شدن موسیقی در دنیا شود. برای مثال هنرمند بسیار مشهوری مانند اَدِل (Adele) خود را نماینده افرادی میخواند که به دنیای اینترنت علاقهای ندارند و برای آنان موسیقی تولید میکند؛ «برای آنان که به زیبایی حقیقی موسیقی عشق میورزند».
تنها 24 درصد از کاربران غیر تیکتاکی علاقمند به جستجوی آهنگ جدیدی که شنیدهاند در یک سرویس پخش موسیقی هستند. در حالی که همین آمار در مورد کاربران تیکتاک 54 درصد است. در همان زمان، 29٪از کاربران تیکتاک اظهار کردهاند کالاهای مرتبط با یک هنرمند مانند لباس، ماگ و از این دست را پس از کشف خواننده در تیکتاک خریدهاند. همین عدد در مورد کاربران غیر تیکتاکی 15 درصد است. این آمار مربوط به آمریکای شمالی به عنوان یک منطقه تأثیرگذار در صنعت موسیقی است و آمار دقیقتری در این خصوص از وضعیت جهانی آن در دسترس نداریم. جدول زیر تأثیر تیکتاک بر محبوبیت موسیقی در ایالات متحده را نشان میدهد.
بهطور خلاصه، رسانههای اجتماعی در دهه گذشته تأثیر چشمگیری بر کشف و مصرف موسیقی داشتهاند. پلتفرم هایی مانند تیکتاک و YouTube به منابع اصلی طرفداران برای یافتن هنرمندان و آهنگ های جدید تبدیل شده اند. فرمتهای ویدیویی کوتاه آنها به آهنگها اجازه میدهد تا به سرعت از طریق میمها و چالشها ویروسی شوند. این ویروسی بودن آهنگهای خاص را به سمت موفقیت اصلی سوق داده است و به هنرمندان ناشناس اجازه میدهد تا به عنوان ستارگان شناخته شوند. تأثیر این پلتفرم بر مصرف موسیقی مشهود است. علاوه بر این، شخصی سازی الگوریتمی تیکتاک آن را به منبع اصلی کشف موسیقی شخصی سازی شده تبدیل کرده است، به طوری که به بیش از 75 درصد از کاربران موسیقی مرتبط با علاقه شان پیشنهاد میشود. این تغییر قدرت از دروازهبانان صنعت سنتی به سرپرستی جامعه و توصیههای الگوریتمی نشاندهنده عصر جدیدی در صنعت موسیقی است.
در واقع تیکتاک با گرد هم آوردن هنرمندان و طرفداران آنها در یک محیط تعاملی ، ارتباطات نزدیکی را بین هردو این طیف ایجاد کرده است.صنعت موسیقی اکنون به شدت به ترندهای تیکتاک برای راهاندازی آثار موفق و حرفهای متکی است.و آمار نشان می دهند که رسانه های اجتماعی ، موسیقی را از یک تجربه گوش دادن غیرفعال به یک فرآیند فعال و جامعه محور تبدیل کردند.