«جاباما» با 2.3 میلیون کاربر و 18 هزار اقامتگاه فعال سهم قابل توجهی را از بازار 1,260 میلیارد تومانی اقامتگاه‌های آنلاین ایران دارد. این در حالی است که با وجود افزایش ضریب نفوذ اینترنت، هنوز بخش قابل توجهی از بازار اقامت در ایران آنلاین نشده و 7 درصد از کل اقامتگاه‌های کشور به‌شکل آنلاین معامله می‌شوند. گزارش سال 1401 جاباما حاوی داده‌ها و اطلاعات ارزشمندی درباره جوانب مختلفی از بازار اقامت ایران همچون اقامتگاه‌ها، میزبانان، رفتار مهمانان، علاقه‌مندی‌ها و... است که می‌تواند در آشنایی، تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری برای صنعت گردشگری ایران مفید و کمک‌کننده باشد. بر همین اساس در این یادداشت به گزارش سال 1401 جاباما از منظری خلاقانه نگریسته شده و بخش‌های مهم آن بیان می‌شوند.
قبل از باز شدن در خانه‌ها و ویلاهای اجاره‌ای، هتل‌ها و مهمان‌پذیرها تنها اقامتگاه‌های اجاره‌ای در ایران بودند. اما با گذشت زمان و ورود پدیده‌ای به‌نام بومگردی، بازار اجاره اقامتگاه‌ها تغییر چشمگیری کرد و مسافران تجربه جدیدی را از اقامت و اسکان در سفر تجربه کرده‌اند. این روند در 5 سال گذشته با ایجاد و البته معرفی اقامتگاه‌های بومگردی در نقاط مختلف کشور همواره رو به جلو بوده است. در این بین نقش کسب‌وکارهای آنلاین -به‌ویژه در بخش ترویجی- در صنعت اجاره اقامتگاه مهم بوده است. به‌طور کلی تعداد 100 هزار اقامتگاه در ایران وجود دارد که اندازه بازار آن‌ها 18 هزار میلیارد تومان است. حال اینکه با وجود افزایش ضریب نفوذ اینترنت، تنها 7 درصد از کل اقامتگاه‌های کشور به‌شکل آنلاین معامله می‌شوند.
جاباما می‌خواهد با رونق اقامتگاه‌ها و دسترس‌پذیر کردن سفر برای همه مردم گردشگری را گسترش دهد و در شناخت زندگی بومی، آشنایی با فرهنگ ایرانی و اشتغال‌زایی نقش مؤثری ایفا کند. با همین دیدگاه، از سال 1397، جاباما تمرکزش را بر روی اقامتگاه‌های غیر هتلی گذاشته و توانسته درهای بیشتری را به روی مهمانان باز کند. اکنون تنوع اقامتگاه‌های جاباما شامل: بومگردی، کلبه، ویلا، سوئیت، آپارتمان، هتل آپارتمان، بوتیک هتل، مجتمع اقامتی و هاتسل است. همچنین «تجربه» نام محصولی جدید از جاباماست که گردشگری تجربه‌محور را ترویج کرده و اکنون در بسیاری از شهرهای ایران در حال اجراست. در این نوع سفر گردشگر با مردم بومی و زندگی آن‌ها آشنا شده و در فعالیت‌های آن‌ها مشارکت می‌کند. به‌طور کلی جاباما در سال 1401 نسبت به سال 1400 وضعیت بهتری را تجربه کرده است، به‌گونه‌ای که تعداد کل سفارش‌های آن 3.2 برابر، تعداد کل رزرو اتاق شب 3.4 برابر و مبلغ فروش آن نیز 4.6 برابر شده‌اند.
از بیله‌سوار تا چابهار، از زهک تا ماکو و غیره هر جایی می‌توان در جاباما اقامتگاه پیدا کرد. تعداد اقامتگاه‌های فعال جاباما از کمتر از 5 هزار در سال 1399 به بیش از 18 هزار در سال 1401 رسیده‌اند. همچنین بررسی اقامتگاه‌ها به تفکیک استان‌های کشور نشان می‌دهد که استان مازندران با 4,655 اقامتگاه بیشترین تعداد اقامتگاه را دارد و بعد از مازندران استان‌های گیلان و تهران به‌ترتیب با تعداد 3,069 و 1,943 اقامتگاه در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.
میزبانان نقش اساسی در جاباما و داستان‌هایش دارند. آن‌ها شرکای اصلی جاباما هستند که به کمک همدیگر به کسب‌وکاری پایدار رسیده‌اند. در سال 1401 تعداد کل میزبانان فعال در جاباما به 8,600 نفر رسید. درآمد آن‌ها در این سال در مقایسه با سال قبل، به‌طور متوسط 220 درصد افزایش پیدا کرده است[1]. به روایت میزبانان بسیاری از اقامتگاه‌ها با حمایت‌های مالی و معنوی جاباما توسعه پیدا کرده‌اند.
این رشد درآمد به‌دلیل افزایش تعداد سفارش (رزرو) بوده و افزایش مبلغ، زیرا بنا به آمارهای رسمی، افزایش قیمت اقامت از ترخ تورم 46درصدی سال 1401 کمتر بوده است.
در سال 1401 تعداد جابامایی به 2.3میلیون کاربر رسیده‌اند که 223 درصد نسبت به سال قبل رشد داشته است. بیش از 50 درصد این کاربران ساکن تهران هستند. همچنین توزیع سنی کاربران جاباما نشان می‌دهدکه نزدیک به 65 درصد از کاربران جاباما بین 18 تا 34 سال سن دارند و آن‌ها 69 درصد از کل سفارش‌های سال 1401 را ثبت کرده‌اند.
درباره رفتارهای جابامایی‌ها هم چند نکته جالب وجود دارد؛ آن‌ها قبل از رزرو به‌طور متوسط 5 اقامتگاه را مشاهده کرده و بعد رزرو خود را نهایی می‌کنند. همچنین آن‌ها به‌طور میانگین 4.4 روز قبل‌تر از تاریخ ورود اقامتگاه خود را رزرو می‌کنند.
نگاهی به بیشینه و کمینه‌های موجود در بخش‌های مختلف گزارش سالانه جاباما سوژه‌ها و نکات جالبی را در بر دارد. بر همین اساس نگاهی به کاربران جاباما نشان می‌دهد بیشترین تعداد رزرو در جاباما متعلق به کاربری با 119 رزرو بوده است. گرانترین اتاق شب رزرو شده توسط کاربری به مبلغ 80 میلیون تومان است. ماجراجوترین کاربر جاباما نیز 33 اقامتگاه را در 5 شهر متفاوت رزرو کرده است. اگر دنبال محبوب‌ترین اقامتگاه بگردیم، اقامتگاه سپیدار در رامسر با 6,411 لایک، لقب محبوب دل‌های کاربران جاباما را به خود اختصاص داده است. در میان میزبانان نیز اعداد عجیبی وجود دارد؛ یک میزبان در تهران تعداد 63 اقامتگاه دارد و مسافران به‌طور متوسط از 1.5 روز قبل‌تر این اقامتگاه‌ها را رزرو می‌کنند. همچنین یک میزبان خانم در پایتخت، توانسته در طول سال 1401 از 11 اقامتگاهی که داشته، در مجموع مبلغ 4 میلیارد و 600 میلیون تومان درآمد کسب کند.
در دهه‌های گذشته هتل بازیگر اصلی اقامت مسافران بود، با این وجود هتل‌ها منجر به اشتغال‌زایی پایدار نشدند. اما بومگردی‌ها قصه متفاوتی دارند و چرخه توسعه و اشتغال پایدار را برای هر بوم ایجاد می‌کنند. به همین دلیل جاباما برنامه خود برای رونق گردشگری را معطوف به بومگردی‌ها کرده است. جاباما با برنامه‌هایی مانند: توسعه و ساخت اقامتگاه‌های جدید، مشارکت با میزبانان برای توسعه زیرساخت اقامتگاه‌های فعلی و اجرای برنامه تجربه، توانمندسازی میزبانانی که مشکل فروش دارند و تحریک تقاضای سفر در مردم برای توسعه گردشگری تلاش می‌کند.
جاباما با بیش از 2.3 میلیون کاربر و بیش از 18 هزار اقامتگاه فعال، بخش قابل توجهی از بازار اقامت آنلاین ایران را به خود اختصاص داده است.همچنین تعداد 8,600 میزبان فعال در جاباما حضور دارند. با افزایش تعداد کاربران و اقامتگاه‌ها، جاباما به عنوان دروازه‌ای به‌سوی توسعه گردشگری در ایران شناخته می‌شود.
میزبانان با حمایت‌های مالی و معنوی جاباما توانسته‌اند اقامتگاه‌های خود را توسعه داده و درآمد قابل‌توجهی را به‌دست آورند. همچنین تعداد کاربران جاباما نیز به‌طور چشمگیری افزایش یافته است و میزان رزروها و فروش این مجموعه رشد قابل‌توجهی داشته است.
به‌طور کلی، گزارش سال 1401 جاباما حاوی اطلاعات ارزشمندی از بازار اقامت ایران است و می‌تواند در تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌ها برای توسعه گردشگری کشور مفید واقع شود. با توجه به نقش مهم جاباما در ارتقاء اقامتگاه‌ها و ترویج سفرهای تجربه‌محور، انتظار می‌رود این مجموعه با ادامه فعالیت‌های خلاقانه‌اش به توسعه گردشگری ایران کمک کند. در صورت تمایل به بررسی آمارهای صنایع خلاق به وبسایت نمافر مراجعه فرمایید
