من باید یه زبان پیدا کنم تا یه جهان برای تو بسازم. که وقتی موسیقی گوش می‌کنی از جهان خودت بیای بیرون.
و این همان کاری است که «علی سورنا» از سال ۹۰ تا به امروز به تأثیرگذارترین شکل ممکن انجام داده‌است. آلبوم‌های «مرد تنها» در بهمن‌ماه سال ۹۰، «آوار» در بهمن ۹۲، «نگار» در اسفند سال ۹۴ و «کویر» - حماسه‌ای که در این یادداشت مورد بحث من است- در آبان سال ۹۶ منتشر شده‌اند.
از ماه‌ها پیش تا همین دیروز قصد داشتم با معرفی کویر به آن دسته از دوستانم که تمایل دارند با هیپ‌هاپ فارسی امروز آشنا شوند، آنان را به سفری ماجراجویانه و زیبا در این سبک موسیقی، ادبیات و فرهنگ دعوت کنم. امروز در گیر و دار تهیه‌ی منابعی برای شاکله‌بندی یادداشتم بودم که گذرم افتاد به صفحه‌ی علی سورنا (رپکن) در ویکی‌پدیای فارسی. در این صفحه نوشته شده که این مقاله بارها حذف شده‌است. جالب‌تر این که صفحه‌ی «علی سورنا» قفل‌شده و غیر قابل ایجاد شدن است، پس توسعه‌دهندگان ویکی‌پدیای فارسی با اضافه کردن عبارت «(رپکن)» به آن سعی کرده‌اند آن فروبستگی را دور بزنند. بنا به اصول ویکی‌پدیا، تاریخچه‌ی بحث و اجماع بر سر حذف کردن یا نگه داشتن این صفحه در دسترس است. از نظرهای رد و بدل شده برمی‌آید که عده‌ای از صاحب‌نظران ویکی‌پدیای فارسی در یک جمله ادعا کرده‌اند که بنا به معیارهای سرشناسی در ویکی‌پدیا، سرشناسی این شخص [علی سورنا] محرز نیست. نگاهی به معیارهای سرشناسی اشاره‌شده انداختم و متوجه شدم داستان از چه قرار است؛ او به معنای واقعی یک هنرمند زیرزمینی است. تعریف سه خطی ویکی‌پدیای فارسی از موسیقی زیرزمینی را در اینجا می‌آورم؛
موسیقی زیرزمینی مجموعه‌ای از سبک‌های موسیقی می‌باشد که در زمان تولید خود مورد توجه ناشران و تهیه‌کنندگان قرار نمی‌گیرد و معمولاً با سبک زندگی و ارزش‌های طبقه متوسط دنیای سرمایه‌داری در تضاد است. این نوع موسیقی از سوی نظام حاکم به رسمیت شناخته نشده‌است و در مکانی که موقعیت رسمی ندارد و در استودیوهای خانگی به صورت مخفیانه و با مضامین اعتراض‌گونه تولید می‌شود.
ویکی‌پدیای فارسی با ترجمه‌ی عینی معیارهای سرشناسی موسیقی ویکی‌پدیای انگلیسی -شاید سهواً- دچار سانسورگری شده‌است. آقایان! اجتماع ما اجتماع غرب نیست، همه‌ی هیپ‌هاپ ما هم هیپ‌هاپ مقلّد غرب نیست. هنری که از یک سو مستقل از ناشر و رسانه‌ی سرمایه‌دار و ساخت‌وپاخت است، و از سوی دیگر اجازه‌ی به روی صحنه آمدن ندارد، چه‌طور ممکن است در رادیو و تلویزیون ملّی -آن هم به تأکید ویکی‌پدیا «به طور مستمر»!- پخش شود (بند ۱۱) یا موضوع یکی از برنامه‌های رادیو یا تلویزیون معلوم‌الحال ملّی قرار بگیرد؟ (بند ۱۲) یک اثر رپ فارسی‌زبان در کدام مسابقه‌ی مهمّ غیرفارسی‌زبان ممکن است نامزد یا برنده‌ی جایزه شود؟ مسابقه‌ی مهمّ فارسی‌زبان هم اگر داشتیم می‌شد بخش هیپ‌هاپ جشنواره‌ی فجر لابد! که شکر خدا هنوز نداریم. (بندهای ۸ و ۹) در شرایطی که سینمای مستقل ما هم از نظارت و سانسور بی‌نصیب نمی‌ماند، چه‌طور ممکن است در آن موسیقی زیرزمینی اجرا شود؟ (بند ۱۰) به همین ترتیب، اخذ گواهینامه‌ی طلایی و برگزاری تور ملّی یا بین‌المللی و همکاری با ناشران کلان هم در این موضوع محلی از اعراب ندارد. (بندهای ۳ و ۴ و ۵)
با این حال و با وجود استقلال تمام این هنرمند، حداقل بند ۱ در مورد ایشان صادق است. رسانه‌ی میدان در مقاله‌ی کویر؛ مرثیه‌ای برای مادر (منتشرشده در ۱۳ آبان ۹۷ یعنی یک سال بعد از پخش آلبوم «کویر») این اثر را در کنار رویکرد خالق آن بررسی کرده‌است.
«میدان» نام وبسایتی تحلیلی و مستقر در تهران است که بیش از چهار سال است به طور داوطلبانه اداره می‌شود و با رویکردی انتقادی به مسایل مهمی می‌پردازد که رسانه‌های جریان اصلی فارسی زبان، در داخل و خارج، اغلب آنها را نادیده می‌گیرند یا به حاشیه می‌رانند.
می‌بینیم که بند ۱ معیار سرشناسی موسیقی ویکی‌پدیای فارسی به تمامی آقای علی سورنا، یکی از تأثیرگذارترین هنرمندهای آوانگارد هیپ‌هاپ فارسی در ۸ سال اخیر را یک چهره‌ی سرشناس معرفی می‌کند.
تا اینجا هرچه خواندید استناد و استدلال بود. حالا شما را به شنیدن حماسه‌ی «کویر» دعوت می‌کنم تا خود این اثر به سرشناسی هنرمندش شهادت دهد.
