ذهن آدمی دارای سه قلمرو کلی است:
حافظه ،تفکر ،تعقل.
حافظه همان عرصه ثبت و به یاد آوری امور دریافتی بواسطه حواس پنجگانه است.
تفکّر عامل کند و کاو و تامّل و تلاش برای فهم این یافته ها از حافظه است و به لحاظی مربوط به عمل ذکر(یادآوری) می باشد که به معنای بازیافت مجدد جهان دریافت شده است.
این بازیافت هر بار که تکرار می شود معنای نوینی عاید می گردد.
قدرت ذکر یا به یاد آوردن از منشا دل است و لذا دل مومن قدرت یادآوری بیشتری دارد و لذا در قرآن مومنان امر به ذکر شده اند.
و اما تعقل ،قدرت القای معانی و ارزشهای دریافت شده و به واسطه تفکّر بر اعمال و کردار و گفتار و زندگی روزمره است.
واین کل واقعه اندیشه و جریان ذهنیّت بشر است که درجات متفاوت دارد
و میزان قدرت تفکّر و ذکر و تعقّل تماما از دل است و حیات روحانی دل.
در واقع قوّه تذکّر و تفکّر و تعقّل همان تلاش ذهن جهت تقرّب به دل است
که جریان اندیشه و روان را پدید می آورد....
منبع:قسمتی ازکتاب فلسفه اندیشه گری بشر،صفحه30اثر استاد علی اکبر خانجانی
کل کتاب را از وب سایت زیر میتوانید دانلود کنید: