دعاوی خانواده به طور کلی شامل دو یا چند نفر می شود که از نظر خونی یا ازدواج فامیل هستند و علیه یکی دیگر از اعضای خانواده اقامه می‌کنند.
دعوای خانواده اختلاف بین زوجین، فرزندان و سایر بستگان است. با این حال، از جهات مختلفی با سایر دعاوی متفاوت است. به عنوان مثال، مسائلی که در دعوی خانواده به آنها پرداخته میشود، اغلب خصوصی‌تر و احساسی‌تر از موارد دیگر هستند.
در نظام حقوقی ایران مانند بسیاری از کشورها، اختلافات و درگیری‌های خانوادگی به صورت تخصصی در دادگاهی به نام دادگاه خانواده حل و فصل میشود و در دادگاه خانواده نیز با هر قاضی یک مشاور زن (که قاضی باید مرد باشد) وجود دارد.
صلاحیت رسیدگی به دعاوی خانواده از دادگاه های عمومی سلب و به دادگاه های تخصصی خانواده سپرده شده است.
به گفته وکیل خوب خانواده وکیل طلاق و مهریه در اصفهان دعاوی که در صلاحیت رسیدگی دادگاه خانواده اصفهان می باشند عبارتند از:
فسخ نکاح یا فسخ عقد نکاح در اصفهان به عنوان یکی از مهم‌ترین دعاوی خانواده و به معنای فسخ عقد است که می‌تواند به طرق مختلف و البته با کمک گرفتن از وکیل طلاق در اصفهان اتفاق بیفتد: طلاق به درخواست زوج - طلاق به درخواست زوجه - طلاق توافقی - فوت زوجین - بطلان نکاح و ... .
مهریه یکی از مصادیق مهم دعاوی خانواده و یکی از ارکان ازدواج در حقوق ایرانی و اسلامی است. طبق این قانون زوج به پرداخت مهریه مدیون است. مهریه با شیربها متفاوت است و شیر بها ریشه در عرف دارد و مبنای قانونی ندارد و طبق ماده 1982 قانون مدنی، زن به مجرد عقد مالک مهر می شود و می تواند هر تصرفی اعم از مطالبه یا انتقال در آن بنماید: مطالبه مهریه - توقیف اموال زوج و ... .
برای اطلاع از قوانین اجراییه مهریه میتوانید مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.
نکاح عقدی است که در عین حال می‌توان هر شرط مشروعی را در آن لحاظ کرد و برای آن ضمانت اجرا گذاشت. فقط باید دانست که نکاح از آن دسته عقودی نیست که اگر شروط آن رعایت نشد، فسخ میگردد، بلکه با رعایت نکردن شروط ضمن عقد توسط روجه، حق طلاق به زوجه داده میشود.
مفاد قرارداد به هر یک از طرفین این امکان را میدهد که از محدودیت‌ها و شرایط قانونی عقد فاصله گرفته و به میل خود شروط مندرج در عقد را معرفی کنند. به عنوان مثال حق تعیین محل سکونت یا سکونت برای زن بدون حق طلاق باز است یا زن در مشاغل خاصی کار کند یا کار نکند یا مانند آن امکان مستقل شدن برای تحصیل در رشته‌های خاص بدون محدودیت را داشته باشد.
اصولاً طبق ضوابط قانونی مرد بدون اذن زن اول یا دادگاه حق ازدواج دائم را ندارد و اگر بنا به دلایلی بخواهد با زن دیگری ازدواج مجدد کند و زن اول اجازه ندهد نمیتواند این کار را انجام دهد مگر تحت شرایط خاصی. در کل یکی از قوانین ازدواج مجدد مرد این است که ابتدا مرد باید به دادگاه خانواده مراجعه کند و سپس مراحل لازم را طی کند.
یکی دیگر از موارد دعاوی خانواده، حضانت فرزند و ملاقات والدین است. بر اساس این قانون که البته جنبه تکلیفی دارد، حضانت به معنای نگهداری از پسر و دختر تا پایان 7 سالگی نزد مادر و سپس تا بلوغ نزد پدر است. در حالی که یکی از والدین بازداشت است، دیگری حق ملاقات دارد، البته این مورد با توافق یا تصمیم دادگاه خانواده نیز متفاوت است.
هر پدر و مادری (والد) که واجد شرایط حضانت نباشد و مدعی است که دیگری نیز صلاحیت نگهداری از فرزندان را ندارد می‌تواند به دادگاه خانواده شکایت کند و البته لازم است تا در این خصوص یک وکیل خانواده متخصص در اصفهان نیز اتخاذ مرده باشند.
قیمومت یا ابطال سرپرستی ممکن است به دلیل کمبود وقت برای تربیت و نگهداری کودک، عدم توانایی مالی برای اداره خود و فرزند، نداشتن کار مناسب، کار در یک حرفه غیرمعمول و در نهایت زندگی در شرایط نامناسب و سختباشد.
یکی از نیازها و شرایط ازدواج، الزام به پرداخت مخارج زندگی یا نفقه زوجه است. در صورت عدم پرداخت نفقه زن توسط مرد، علاوه بر حق طلاق زن تحت شرایطی امکان مراجعه زن به دادگاه خانواده و تقاضای نفقه نیز وجود دارد، وجه توسط شخص با نظر کارشناسی دریافت خواهد شد.
نفقه اقارب نیز مانند مورد قبل است اما تفاوت های جزئی نیز دارد. بارزترین مصداق مطالبه نفقه از اقارب، امکان مطالبه از سوی فرزندان به طرفیت پدر است که در تعیین نفقه زوجه، شأن و منزلت زوجه و در تعیین نفقه اقارب توانایی مالی شخص نفقه دهنده در نظر گرفته خواهد شد.
منظور از تمکین، لزوم اطاعت از اوامر مرد در زندگی توسط زن (همسر) است. مصادیق تمکین و نیاز به تمکین را تمکین عام و خاص می گویند که تمکین عام به معنای حضور زن در خانه‌ای است که شوهر انتخاب میکند و تمکین خاص به معنای وجود رابطه خاص بین زن و شوهر است. اگر زنی از شوهر خود اطاعت نکند، او را ناشزه می دانند.
منظور از دوران نامزدی عرفاً زمانی است که زوجین ازدواج کرده باشند ولی زندگی مشترک را شروع نکرده باشند، اما قانونگذار به دوران نامزدی قبل از عقد اشاره کرده است، به عبارت دیگر در نظام حقوقی ایران، نامزدی مدتی است که به آن دوران قبل از عقد و شکل گیری احساسات می‌گویند.
بنابراین از نظر حقوقی دوران نامزدی زمانی است که قبل از ازدواج و ایجاد رابطه عاطفی و مرحله آشنایی با یکدیگر مذاکره می شود. ضمناً قول نکاح نه موجب ایجاد منفعت زوجیت در تغییر قانونی می شود و نه تعهد به نکاح موجب ایجاد تعهد یا حقی برای طرفین می شود. اگر زن یا مرد چیزی به یکدیگر ببخشند این عقد هبه یا بخشش تعبیر می شود و طبق مواد 1034 به بعد قانون مدنی استرداد هدایا در زمان نامزدی امکان پذیر است. یکی از امور خانواده است.
از دیگر پرونده ها و عناوین دعاوی خانواده که در صلاحیت دادگاه خانواده است، دعاوی استرداد و مطالبات جهیزیه است.
جهیزیه به اموال و اجناس و اشیایی اطلاق می شود که زن و خانواده اش طبق عرف جاری به خانه شوهر می‌برند. حتی قبل از طلاق، بعد از اینکه زن به هر دلیل منطقی یا غیرمنطقی دیگر در آن خانه نباشد، حق بردن جهیزیه خودش را دارد.
در این مقاله به کمک وکیل پایه یک در اصفهان به 11 تا از مواردی که در زمینه دعاوی خانواده مورد بررسی قرار میگیرند اشاره کردیم، اگر در این باره سوال یا ابهامی دارید میتوانید از طریق کامنت ها با ما در ارتباط باشید.
