پوکی استخوان یکی از بیماری‌های استخوانی است که منجر به ضعیف و شکننده شدن استخوان‌ها می‌شود. این بیماری طی چندین سال و به کندی ایجاد شده و اغلب افراد زمانی متوجه آن می‌شوند که دچار یک شکستگی غیرقابل باور در اثر ضربه‌ای ضعیف یا سقوطی بسیار ملایم شده‌اند.
پوکی استخوان در افراد مختلف معمولا در اثر افزایش سن، بیماری‌های روده مانند سلیاک، کاهش مصرف کلسیم و ویتامین D و مصرف بعضی از داروهای خاص ایجاد می‌شود. باید گفت که این بیماری جدی بوده اما قابل درمان است.
درمان پوکی استخوان در درجه اول به شدت این بیماری بستگی دارد. برای افرادی که بیماری آن‌ها خفیف و در مراحل اولیه باشد، تغییر سبک زندگی، مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D، ورزش کردن و تحرک داشتن توصیه می‌شود. در صورتی که برای افرادی که بیماری آن‌ها شدید یا وخیم است مصرف داروهای استخوان‌ساز، درمان علت ایجادکننده پوکی استخوان مانند تغییرات هورمونی یا بیماری‌های گوارشی توصیه خواهد شد. در این مقاله از مجله فست طب به بررسی علت‌ها، علائم و نحوه درمان پوکی استخوان می‌پردازیم، با ما همراه باشید:
· پوکی استخوان وضعیتی است که در آن کیفیت، کمیت و استحکام استخوان‌های کاهش می‌یابد و احتمال شکستگی آن‌ها را افزایش می‌دهد
· از هر سه زن یک نفر و از هر پنج مرد بالای 50 سال یک نفر به دلیل پوکی استخوان دچار شکستگی استخوان می‌شود
· این یک بیماری جدی است که درمان شدنی بوده و افراد می‌توانند از طریق رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی به پیشگیری از پوکی استخوان کمک کنند
· تشخیص زودهنگام می‌تواند مراحل درمان را آسان‌تر و موثرتر کند
دلایل مختلفی برای ایجاد پوکی استخوان وجود دارد. یکی از این دلایل روند طبیعی استخوان‌سازی و تجزیه آن در بدن است. استخوان‌های بدن پیوسته در حال نوسازی دائمی هستند که در این حالت بدن سلول‌های جدید استخوانی را می‌سازد و آن‌ها جای استخوان‌های قدیمی را می‌گیرند.
این روند بازسازی در جوانان سریع‌تر است؛ به این صورت که بدن سریع‌تر از این که استخوان قدیمی را تجزیه کند، استخوان جدید را می‌سازد و توده‌های استخوانی را افزایش می‌دهد. پس از اوایل دهه 20 سالگی این روند کند می‌شود و اکثر افراد در سن 30 سالگی به اوج توده استخوانی خود می‌رسند. با افزایش سن، توده استخوانی سریع‌تر از آنچه که ایجاد می‌شود از بین می‌رود.
با توجه به مطالب گفته شده میزان احتمال ابتلا به پوکی استخوان تا حدی به میزان توده استخوانی بدن در جوانی بستگی دارد. حداکثر توده استخوانی تا حدی ارثی است و همچنین بر اساس گروه قومیتی متفاوت است. باید بگوییم که افراد هر چه توده استخوانی بیشتری داشته باشند، استخوان بیشتری نیز در بانک بدنی خود دارند و با افزایش سن احتمال ابتلا به پوکی استخوان آن‌ها کمتر خواهد شد.
از دیگر علت‌های ابتلا به پوکی استخوان بزرگسالان و حتی کودکان می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم. آشنایی با این موارد در تعیین نوع درمان بسیار عالی است. یکی از بهترین روش‌های کمک به درمانی پوکی استخوان کمر، کمربند پلاتینر است. platiner بهترین محصول آلمانی در صنعت فیزیوتراپی است.
پوکی استخوان در افرادی که هورمون‌های خاصی در بدن آن‌ها خیلی کم یا خیل زیاد تولید می‌شود، شایع‌تر است. از این هورمون‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
· هورمون‌های جنسی
کاهش سطح هورمون‌های جنسی باعث ضعیف شدن استخوان‌ها می‌شود. در زنان در دوران یائسگی کاهش سطح استروژنیکی از قویترین عوامل خطر برای ابتلا به پوکی استخوان است. این کاهش سطح هورمون‌های جنسی مردانه (تستوسترون) و زنانه (استروژن) در بیشتر موارد در طول درمان به ترتیب سرطان پروستات و سینه رخ می‌دهد.
توجه داشته باشید که کمبود این هورمون‌ها منجر به افزایش روند از دست دادن استخوان‌ها در بدن می‌شود.
· مشکلات تیروئید
افزایش ترشح هورمون تیروئید بیش از میزان نیاز بدن می‌تواند باعث تحلیل استخوان‌ها شود. اگر تیروئید بیش از حد فعال باشد یا اگر برای درمان کم‌کاری تیروئید مقدار زیادی از داروهای هورمونی تیروئید استفاده شود، این اتفاق می‌افتد.
· غدد دیگر
پوکی استخوان همچنین با فعالیت بیش از حد پاراتیروئید و غدد فوق کلیوی مرتبط است.
پوکی استخوان در افرادی که دارای موارد زیر هستند بیشتر رخ می‌دهد:
· مصرف کم کلسیم
کمبود کلسیم مادام‌العمر در ایجاد پوکی استخوان نقش دارد. مصرف کم کلسیم به کاهش تراکم استخوان، از دست دادن زودهنگام استخوان‌ها و افزایش خطر شکستگی کمک می‌کند.
· اختلالات اشتها
محدودیت شدید دریافت غذا و کمبود وزن باعث ضعیف شدن استخوان‌ها در مردان و زنان می‌شود.
· جراحی دستگاه گوارش
جراحی برای کاهش اندازه معده یا برداشتن بخشی از روده، میزان سطح موجود برای جذب مواد مغذی از جمله کلسیم را محدود می‌کند. این جراحی‌ها شامل جراحی هایی برای کمک به کاهش وزن و سایر اختلالات گوارشی است.
استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئید خوراکی یا تزریقی، مانند پردنیزون و کورتیزون در روند بازسازی استخوان‌ها اختلال ایجاد می‌کند. پوکی استخوان همچنین با داروهایی که برای مبارزه یا پیشگیری از بیماری‌های زیر از آن‌ها استفاده می‌شود مرتبط است:
· تشنج
· رفلاکس معده
· دارهای مورد استفاده برای انواع سرطان
· داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی که به عنوان مثال برای افرادی که جراحی پیوند عضو انجام داده‌اند استفاده می‌شود
از قویترین داروی ضد التهاب مفاصل و استخوان ها می‌توانیم به متوترکسات، هیدروکسی کلروکین، مهارکننده های ژانوس کینازیا و استامینوفن اشاره کنیم.
خطر پوکی استخوان در افرادی که مشکلات پزشکی خاصی دارند بیشتر است، از جمله:
· بیماری سلیاک
· بیماری التهابی روده
· بیماری‌های کلیه یا کبد
· انواع سرطان‌ها
· مولتیپل میلوما (یک نوع سرطان است که در نوعی گلبول سفید به نام سلول پلاسما ایجاد خواهد شد)
· روماتیسم مفصلی
برخی از عادات بد می‌توانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند. از این عادات می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
· شیوه زندگی کم‌تحرک
خطر ابتلا به پوکی استخوان در افرادی که زمان زیادی را در حالت نشسته می‌گذرانند نسبت به افرادی که فعالیت زیادتری دارند بیشتر است. تمامی ورزش‌ها از جمله آن‌هایی که باعث حفظ تعادل و تحمل وزن می‌شوند می‌تواند برای استخوان‌ها مفید باشند؛ اما پیاده‌روی، دویدن، پریدن، رقصیدن و وزنه‌برداری در مقابل سایر ورزش‌ها بسیار مفیدتر به نظر می‌رسند.
· مصرف بیش از حد الکل
مصرف منظم بیش از دو نوشیدنی الکلی در روز خطر ابتلا به پوکی در استخوان را افزایش می‌دهد.
· مصرف تنباکو
نقش دقیق تنباکو در ابتلا به این بیماری خاموش مشخص نیست؛ اما تحقیقات نشان داده که مصرف تنباکو به ضعیف شدن استخوان‌ها کمک می‌کند.
تعدادی از عوامل می‌توانند احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند، از آن‌ها می‌توانیم به سن، نژاد، انتخاب‌های سبک زندگی و شرایط پزشکی و درمانی اشاره کنیم. در ادامه در مورد بعضی از عواملی که تاثیر زیادی در ابتلا به این بیماری دارند صحبت خواهیم کرد:
بعضی از عوامل خطر در ابتلا به پوکی استخوان خارج از کنترل افراد هستند، از این عوامل می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
· جنسیت: احتمال ابتلا به پوکی استخوان در زنان بسیار بیشتر از مردان است
· سن: هر چه سن بالاتر می‌رود خطر ابتلا به پوکی در استخوان بیشتر می‌شود
· نژاد: سفیدپوست‌ها و آسیایی تبارها بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند
· سابقه خانوادگی: علائم پوکی استخوان و ابتلای یکی از اعضای خانواده (به ویژه پدر یا مادر) می‌تواند شانس سایر افراد را به این بیماری جدی افزایش دهد
· سایز و اندازه بدن: زنان و مردانی که اندازه و جثه بدن آن‌ها کوچک‌تر از افراد عادی است، بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند؛ زیرا با افزایش سن میزان توده‌های استخوانی در بدن آن‌ها کمتر خواهد بود
معمولا هیچ علامتی در مراحل اولیه از دست دادن استخوان‌ها وجود ندارد؛ اما هنگامی که استخوان‌ها در اثر این بیماری ضعیف شوند ممکن است علائم و نشانه‌هایی ایجاد شود که عبارتند از:
· کمردرد ناشی از شکستگی یا فروپاشی مهره‌ها
· از دست دادن قد در طول زمان
· خمیدگی بدن
· استخوان‌هایی که خیلی راحت‌تر از حد انتظار می‌شکنند
شایع‌ترین آسیب‌ها در افراد مبتلا به پوکی استخوان عبارتند از:
· شکستگی در مچ دست
· شکستگی در لگن
· شکستگی استخوان‌های ستون فقرات (مهره‌ها)
با این حال شکستگی می‌تواند در استخوان‌های دیگر مانند بازویا مچ پا نیز رخ دهد. گاهی اوقات سرفه یا عطسه باعث شکستگی دنده یا ریزش جزئی یکی از استخوان‌های ستون فقرات می‌شود.
مرحله قبل از پوکی استخوان استئوپنی (osteopenia) نامیده می‌شود. این همان زمانی است که اسکن تراکم استخوان نشان می‌دهد که تراکم استخوان‌های بیمار کمتر از میانگین سنی او است؛ اما آنقدر پایین نیست که به عنوان پوکی استخوان طبقه‌بندی شود.
توجه داشته باشید که استئوپنی همیشه منجر به پوکی استخوان نمی‌شود و باید گفت که به عوامل زیادی بستگی دارد. افرادی که به استئوپنی مبتلا هستید، اقداماتی وجود دارد که می توانند برای حفظ سلامت استخوان‌های خود و کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان انجام دهند.
همچنین پزشک امکان دارد که یکی از درمان‌های تقویت‌کننده استخوان را که برای افراد مبتلا به پوکی استخوان تجویز می‌شود، برای افراد مبتلا به استئوپنی نیز تجویز کند؛ اما این موضوع به اینکه استخوان‌های بیمار استئوپنی چقدر ضعیف هستند و خطر شکستگی استخوان‌ها چقدر است، بستگی دارد.
اگر بیمار مشکوک به پوکی استخوان باشد پزشک می‌تواند با استفاده از یک برنامه خاص مانند FRAX یا Q-Fracture، خطر شکستگی استخوان در آینده را بررسی کند. برای تشخیص پوکی استخوان پزشک اسکن زیر را انجام خواهد داد:
اسکن تراکم استخوان (اسکن DEXA)
این اسکن میزان تراکم و استحکام استخوان را بررسی خواهد کرد. اسکن DEXA یک روش کوتاه و بدون درد بوده که بسته به قسمتی از بدن که قرار است اسکن شود بین 10 تا 20 دقیقه طول می‌کشد.
سپس پزشک اسکن گرفته شده را با اسکن یک شخص بزرگسال و سالم مقایسه خواهند کرد. این تفاوت به عنوان معیار SD محاسبه می‌شود و نمره آن راT می‌نامند. انحراف استاندارد معیاری برای تغییرپذیری بر اساس یک مقدار متوسط یا مورد انتظار است. به بیان ساده‌تر SD شاخصی برای تعیین سلامت استخوان‌ها در نظر گرفته می‌شود.
نمرات T به صورت زیر هستند:
o بالاتر از منفی یک SD طبیعی است
o بین منفی یک و 2.5- SD کاهش استخوان را نشان می‌دهد و به عنوان استئوپنی تعریف می‌شود
o زیر 2.5- از دست دادن استخوان و پوکی استخوان است
همچنین پزشک آزمایشات زیر را توصیه خواهد کرد:
· آزمایش خون برای بررسی میزان کلسیم و ویتامین D
· بررسی ایزوآنزیم آلکالین فسفاتاز که سطوح بالای نرمی استخوان را نشان می‌دهد
· آزمایش‌های هورمونی برای بررسی کاهش و افزایش بعضی از هورمونی‌های تاثیرگذار
· تصویربرداری با اشعه ایکس برای پیدا کردن ترک‌های کوچک استخوانی
· بیوپسی از استخوان
افراد زیر برای پیشگیری یا درمان زودرس پوکی استخوان باید خیلی سریع به پزشک مراجعه کنند:
· زنانی که دچار یائسگی زودرس شده‌اند
· افرادی که چندین ماه داروهای کورتیکواستروئیدی مصرف می‌کنند
· در اعضای خانواده خود شخصی مبتلا به پوکی استخوان دارند (به ویژه پدر یا مادر)
تغذیه خوب و ورزش منظم برای حفظ سلامت استخوان‌ها در طول زندگی ضروری است. با رعایت موارد زیر پیشگیری از نرمی استخوان امکان‌پذیر خواهد بود:
مردان و زنان 18 تا 50 ساله به 1000 میلی‌گرم کلسیم در روز نیاز دارند. زمانی که زنان 50 ساله و مردان 70 ساله می‌شوند، این مقدار روزانه به 1200 میلی‌گرم افزایش می‌یابد.
منابع خوب کلسیم عبارتند از:
· لبنیات کم‌چرب
· سبزیجات با برگ سبز تیره
· ماهی سالمون کنسرو شده یا ساردین با استخوان
· محصولات سویا مانند توفو
· غلات غنی شده با کلسیم و آب پرتقال
اگر دریافت کلسیم کافی از رژیم غذایی برای افرادی دشوار باشد، مصرف مکمل‌های کلسیم را باید در نظر بگیرند. با این حال باید اشاره کنیم که مصرف کلسیم بیش از حد با سنگ کلیه مرتبط است. اگرچه هنوز مشخص نیست اما برخی از کارشناسان معتقدند که کلسیم بیش از حد، به ویژه در مکمل‌ها می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی را افزایش دهد.
ویتامین D توانایی بدن برای جذب کلسیم را بهبود بخشیده و با انجام فرآیندهایی منجر به سلامتی و استجکام استخوان‌ها می‌شود. به طور طبیعی بدن می‌تواند از طریق جذب پوستی نور خورشید مقدار مناسبی از این ویتامین مفید را در بدن تولید کند؛ اما به افرادی که نمی‌توانند این ویتامین را از طریق نور خورشید جذب کنند (به دلایل مختلف مانند موقعیت جغرافیای، پوشش و مسائل دیگر)، مصرف مکمل‌ها و مواد غذایی حاوی این ویتامین توصیه می‌شود.
منابع غذایی ویتامین D شامل روغن کبد ماهی، ماهی قزل آلا و سالمون است. همچنین امروزه بسیاری از انواع شیر و غلات با ویتامین D غنی شده‌اند. اکثر مردم به حداقل 600 واحد بین المللی (IU) ویتامین D در روز نیاز دارند. این توصیه پس از 70 سالگی به 800 IU در روز افزایش می‌یابد. اکثر محصولات مولتی ویتامین بین 600 تا 800 واحد بین المللی ویتامین D دارند.
ورزش می‌تواند کمک کند تا افراد استخوان‌های قوی بسازند و روند از بین رفتن استخوان‌های خود را کند کنند. شروع ورزش در هر سن و دوره‌ای از زندگی می‌تواند برای استخوان‌ها مفید باشد؛ اما اگر در جوانی ورزش را به صورت منظم شروع کنید و آن را ادامه دهید می‌تواند بیشترین فوایده را برای شما داشته باشد.
برای سلامت و استحکام استخوان‌ها افراد باید تمرین‌های قدرتی، تعادلی و ورزش‌هایی که فشار زیادی به زانوها وارد نمی‌کنند را با هم ترکیب کنند. تمرینات قدرتی به تقویت عضلات و استخوان‌های بازوها و قسمت بالایی ستون فقرات کمک می‌کند. از ورزش‌هایی که به زانوها فشار وارد نمی‌کنند نیز می‌توانیم به پیاده‌روی، آهسته دویدن، بالا رفتن از پله، طناب زدن و اسکی را نام ببریم. این ورزش‌ها روی استخوان‌های پاها، باسن و پایین ستون فقرات تاثیر می‌گذارند. ورزش‌های تعادلی مانند تای چی می‌توانند خطر افتادن افراد را به ویژه با افزایش سن کاهش دهند.
توصیه‌های درمانی اغلب بر اساس میزان خطر شکستگی استخوان‌ها در 10 سال آینده، میزان تراکم استخوان و سن بیمار انجام می‌شود. اگر خطر شکستگی زیاد نباشد درمان به احتمال زیاد شامل تغییر سبک زندگی و اصلاح عوامل خطر در از دست دادن استخوان‌ها است.
به طور کلی برای درمان پوکی استخوان از روش‌های زیر استفاده خواهد شد:
داروهایی که به طور گسترده برای درمان پوکی استخوان برای زنان و مردان تجویز می‌شوند، شامل بیس فسفونات‌ها هستند. از این داروها می‌توانیم به نمونه‌های زیر اشاره کنیم:
· آلندرونات (Binosto، Fosamax)
· Ibandronate (ایباندرونیک اسید)
· Risedronate (رزیدرونیک اسید)
· زولدرونیک اسید (زومتا)
عوارض جانبی این داروها شامل حالت تهوع، درد شکمو علائمی شبیه سوزش سر دل است. در صورت مصرف صحیح این داروها احتمال بروز این موارد کمتر خواهد بود. همچنین باید اشاره کنیم که نمونه‌های تزریقی بیس فسفونات‌ها باعث ناراحتی معده نمی‌شود؛ اما می‌توانند باعث تب، سردرد و درد عضلانی شوند.
یک عارضه بسیار نادر بیس فسفونات‌ها شکستگی یا ترک در وسط استخوان ران است. دومین عارضه نادر تاخیر در بهبود استخوان فک (استئونکروز فک) بوده که می‌تواند پس از یک روش دندانپزشکی تهاجمی مانند کشیدن دندان رخ دهد.
در مقایسه با بیس فسفونات‌ها، دنوزوماب‌ها (Prolia، Xgeva) نتایج مشابه یا بهتری از تراکم استخوان ایجاد می‌کند و احتمال انواع شکستگی‌ها را کاهش می‌دهد. دنوزوماب از طریق تزریق زیر پوستی هر شش ماه یکبار مصرف می‌شود.
مشابه بیس فسفونات‌ها، دنوزوماب‌ها نیز همان عارضه‌های نادر که باعث شکستگی یا ترک در وسط استخوان ران و استئونکروز فک می‌شود را دارند. افرادی که دنوزوماب مصرف می‌کنند ممکن است لازم باشد که این داروها را به طور نامحدود ادامه دهند. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که خطر شکستگی ستون فقرات پس از قطع دارو امکان دارد که بالا برود.
استروژن به ویژه زمانی که بلافاصله پس از یائسگی شروع شود، می‌تواند به حفظ تراکم استخوان کمک کند. با این حال استروژن درمانی می‌تواند خطر سرطان سینه و لخته شدن خون که باعث سکته می‌شود را افزایش دهد. بنابراین استروژن به طور معمول برای سلامت استخوان در زنان جوان‌تر یا در زنانی که علائم یائسگی آن‌ها نیاز به درمان دارد استفاده می‌شود.
دارویی به نام رالوکسیفن (Evista) از اثرات مفید استروژن بر تراکم استخوان در زنان یائسه تقلید می‌کند، بدون این که بعضی از خطرات مرتبط با استروژن را به وجود بیاورد. مصرف این دارو می‌تواند خطر ابتلا به بعضی از انواع سرطان سینه را کاهش دهد. گرگرفتگی یک عارضه جانبی احتمالی برای رالوکسیفن است و همچنین رالوکسیفن امکان دارد که خطر لخته شدن خون را افزایش دهد.
در مردان پوکی استخوان ممکن است با کاهش تدریجی سطح تستوسترون به دلیل افزایش سن ایجاد شود. در این حالت درمان جایگزینی تستوسترون می‌تواند به بهبود علائم کاهش این هورمون کمک کند.
افرادی که پوکی استخوان شدید دارند یا درمان‌های رایج‌تر برای پوکی استخوان به اندازه کافی برای آن‌ها خوب عمل نمی‌کنند، ممکن است پزشک موارد زیر را برای آن‌ها توصیه کند.
· تری پاراتید (Bonsity، Forteo): این داروی قدرتمند شبیه به هورمون پاراتیروئید است و رشد استخوان‌های جدید را تحریک می‌کند. تری پاراتید به مدت دو سال و به صورت تزریق زیر پوستی، روزانه انجام می‌شود.
· روموسوزوماب (Evenity): این دارو جدیدترین داروی استخوان‌ساز برای درمان پوکی استخوان است. روموسوزوماب به صورت تزریقی هر ماه در مطب پزشک تزریق خواهد شد و مدت زمان مصرف آن محدود به یک سال می‌شود.
توجه داشته باشید که بعد از این که مصرف هر یک از داروهای استخوان‌ساز متوقف شد، به طور کلی باید برای حفظ رشد استخوان‌های جدید، داروی دیگری برای پوکی استخوان مصرف شود.
توصیه‌های زیر ممکن است به کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان یا شکستگی مرتبط با آن کمک کند:
· عدم مصرف سیگار: مصرف سیگار باعث از دست رفتن استخوان‌ها و افزایش احتمال شکستگی آن‌ها می‌شود.
· عدم مصرف مشروبات الکلی: مصرف بیش از دو نوشیدنی الکلی در روز ممکن است تشکیل استخوان را کاهش دهد. همچنین مصرف این نوشیدنی‌ها خطر زمین خوردن افراد را افزایش خواهند داد.
· عدم استفاده از کفش‌های پاشنه‌دار: استفاده از کفش‌های نامناسب و راه رفتن روی زمین‌های لغزنده می‌تواند خطر افتادن و شکستگی استخوان را افزایش دهد.
· ورزش کردن: انجام ورزش در طول هفته منجر به سلامتی استخوان‌ها می‌شود.
· مصرف غذاهای مقوی، حاوی کلسیم و ویتامین D
برای جلوگیری از افتادن به ویژه برای افراد مسن توصیه‌های زیر را رعایت کنید:
· روشنایی مناسب در شب
· جمع‌آوری سیم و کابل‌های اضافی روی زمین
· عدم استفاده از فرش‌های کوچک و سطوح لغزنده
· استفاده از دستگیره‌های مناسب برای درب‌ها
· استفاده از دستگیره در دستشویی و حمام برای راحتی در بلند شدن و نشستن
شکستگی استخوان به ویژه در ستون فقرات یا لگن، جدی‌ترین عوارض پوکی استخوان است. شکستگی لگن اغلب در اثر زمین خوردن ایجاد می‌شود و می‌تواند منجر به ناتوانی و حتی افزایش خطر مرگ در سال اول پس از آسیب شود.
در بعضی موارد حتی اگر فرد زمین نخورده باشد، امکان دارد که دچار شکستگی ستون فقرات شود. به این صورت که پوکی استخوان می‌تواند تا حدی استخوان‌های تشکیل‌دهنده ستون فقرات را ضعیف کند که در اثر یک فشار کوچک خرد شوند.
در افرادی که بیماری پوکی استخوان برای آن‌هاتشخیص داده شده می‌توانند اقداماتی را برای کاهش احتمال افتادن و شکستگی استخوان‌های خود انجام دهند. همچنین این افراد برای کمک به روند بهبودی شکستگی‌های ناشی از پوکی در استخوان‌های خود می‌توانند اقدامات زیر را در انجام دهند:
· استفاده از روش‌ها و درمان‌های سرد و گرم مانند حمام گرم یا سرد یا کمپرس سرد یا گرم
· تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)
در این روش یک دستگاه کوچک باتری‌دار برای تحریک اعصاب و کاهش درد استفاده می‌شود.
· تکنیک‌های آرامش‌بخش
· مصرف داروها و مکمل‌های غذایی به موقع و منظم
· ورزش و فیزیوتراپی برای بهبود استخوان‌ها، تقویت عضلات اطراف و کاهش درد
خلاصه
پوکی استخوان در لغت به معنای استخوان متخلخل است. این بیماری منجر به نازک و ضعیف شدن استخوان‌ها و کاهش استحکام آن‌ها می‌شود. به مرور زمان و با شدت گرفتن کاهش تراکم و استحکام در استخوان‌ها عوارضی مانند شکستگی‌های بسیار راحت ایجاد خواهد شد.
در سرتاسر جهان از هر سه زن یک نفر و از هر پنج مرد بالای پنجاه سال یک نفر به دلیل پوکی استخوان دچار شکستگی استخوان می‌شوند. از علل ایجاد این بیماری می‌توانیم به افزایش سن، عدم جذب کلسیم و ویتامین D در بدن به دلیل بیماری‌های گوارشی مختلف، مصرف داروهای خاص و بعضی از بیماری‌ها اشاره کنیم. پوکی استخوان می‌تواند علائم همچون کمردرد، لگن درد، خمیده شدن بدن و در نهایت شکستگی‌های ریز در اثر فشارهای کوچک را ایجاد کند.
این بیماری اگر به موثع تشیص داده شود به راحتی و با مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D، تغییر سبک زندگی و ورزش قابل درمان است. همچنین در مواردی که بیماری پیشرفت کرده باشد امکان درمان و توقف تجزیه استخوان‌ها با استفاده از داروهای بیش فسفونات، دنوزوماب، درمان‌های مرتبط با هورمون‌ها و داروهای استخوان‌ساز امکان‌پذیر است.
