تولید قیر در پالایشگاه در ابتدا یک روش کلی دارد. سپس قیر تولید شده با روش های مختلف فرآوری به انواع مختلف قیر نفتی تبدیل می شود. نفت خام در یک کوره تحت فشار در دمای 300 تا 350 درجه سانتیگراد گرم می شود سپس نفت خام گرم شده وارد برج تقطیر می شود که در این صورت ورودی برج تقطیر حاوی مایع و بخار است.
طبیعتاً بخشی از نفت خام که نقطه جوش آن بالاتر از نقطه جوش تعریف شده باشد به صورت مایع باقی می ماند و قسمتی که نقطه جوش آن کمتر از دمای کوره است به صورت بخار وارد برج تقطیر می شود.
در این شرایط اجزای سبک مانند نفت سفید، بنزین و نفت گاز از نفت خام جدا شده و اجزای سنگین تر از برج تقطیر خارج می شوند. به طور کلی مواد سنگین استخراج شده از دو جزء اصلی تشکیل شده است: بیتومن و روغن روان کننده. بنابراین در مرحله دوم این دو باید از یکدیگر جدا شوند.
در واقع از این ماده به عنوان خوراک در ساخت انواع قیر با عیارهای مختلف استفاده می شود. قیر یا قیر به دست آمده از برج خلاء در برخی موارد قابل استفاده است. اما در بیشتر مواقع باید از طریق فرآیندهایی خواص این قیر را بهبود بخشید تا بتوان از آن در صنایع مختلف استفاده کرد. در ادامه این مطلب به معرفی انواع قیر نفتی ساخته شده از این قیر می پردازیم.
به بیان ساده، قیر محلول از حل کردن قیر خالص در حلال ها یا روغن های نفتی به دست می آید. این قیر به دلایل فنی و اقتصادی بیشتر در صنایع و عملیات راهسازی مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع گیلسونایت های خالص همگی جامد هستند و نمی توان از آنها در عملیات راه سازی استفاده کرد.
قیر محلول به عنوان یکی از انواع قیرهای نفتی دارای عیار و کیفیت متفاوتی است. از کیفیت قیر خالص مصرفی گرفته تا نوع و مقدار حلال، همه بر کیفیت نهایی قیر محلول تاثیر می‌گذارند. طبیعتاً هر چه مقدار حلال های نفتی موجود در آن خالص تر باشد. مایع حاصل رقیق تر و نرم تر خواهد بود. این درصد معمولاً بین 10 تا 50 درصد متغیر است. برای آشنایی بیشتر با قیر طبیعی و قیر معدنی می توانید مقاله " معرفی قیر طبیعی و قیر معدنی " از بلاگ ویرگول را مطالعه کنید.
قیر دمیده معروف ترین و پرمصرف ترین نوع گیلسونایت است. از این نوع قیر در موارد مختلفی استفاده می شود. به عنوان مثال از قیر دمیده به عنوان عایق رطوبتی، بلوک های عایق، آسفالت، آب بندی سقف و مانند آن استفاده می شود. البته این قیر انواع مختلفی دارد که بر اساس استانداردهای ASTM طراحی شده است و هر کدام ویژگی ها و خواص خاص خود را دارند. روش ساخت گیلسونایت دمیده نسبتا ساده است. این قیر اولین بار در سال 1890 به دلیل واکنش قیر گرم شده با اکسیژن ساخته شد. همین امر باعث شد تا تحقیقات زیادی در این زمینه صورت گیرد و روش علمی ساخت آن و دستگاه های آن تولید شود.
قیرابه مخلوطی دو فازی است که از دو مایع غیر قابل اختلاط تشکیل شده است. در این مخلوط، فاز داخلی به صورت ذرات ریز در داخل فاز بیرونی پراکنده می شود. قطر ذرات موجود در امولسیون بین 0.1 تا 5 میکرون است و بنابراین قطر ذرات از محلول های واقعی و کلوئیدی بزرگتر است. ماده ای به نام امولسیفایر نیز در این امر نقش اساسی دارد. این ماده مخلوط دو فاز حاصل را تثبیت می کند. در واقع بدون امولسیفایر، اجزای این مخلوط بلافاصله متلاشی شده و سیستم حاصل ناپایدار خواهد بود. در حالی که امولسیفایر آن را تثبیت می کند.
