وقتی حدود صد سال پیش اولین چاه های عمیق را در ایران حفر می کردند شاید کمتر کسی به آخر و عاقبت آن می اندیشید.
حفر چاه در ایران در زمان رضاشاه و توسط آمریکایی ها شروع شد و تا به امروز ادامه یافت. آن هم در سرزمینی که هزاران سال را با آب قنات و آب های سطحی سپری کرده بود.
اگرچه بیشینه حفر چاه عمیق به صد سال پیش برمی گردد ولی در دهه های گذشته با شتاب روزافزونی توسعه یافت و کار به جایی رسید که امروزه حدود یک میلیون حلقه چاه آب در ایران کنده شده است.
گویی همین دیروز بود که پروفسور کردوانی از آبکش شدن دریاچه ارومیه سخن می گفت و احیای آن را تقریبا ناممکن می دانست. زیرا اطراف دریاچه ارومیه ده هزار حلقه چاه وجود داشت. چاه هایی که هرچی آب بود را می بلعیدند.
و البته که نظرات ایشان با جواب های تند و تیز مخالفانش پاسخ داده میشد. جواب هایی که گاها مرزهای ادب را درمی نوردیدند.
از مخالفان سرسخت پروفسور کردوانی می توان از استاد دانشگاه آقای آخانی نام برد. همان فعال محیط زیستی که در برنامه زنده تلویزیونی راجب سگ های ولگرد، مورد فحاشی و تهدید جانی از سمت یکی از بینندگان برنامه قرار گرفت. اگرچه دلسوزی ایشان برای طبیعت ایران جای هیچگونه شک و تردیدی نیست ولی گویی زمین گرد است و هرچه کنی به خود کنی گر همه نیک و بد کنی.
امروز که دریاچه ارومیه تقریبا به مرحله خشکی کامل و بایر شدن رسیده است، متوجه می شویم که حرف های پروفسور کردوانی به واقعیت نزدیک تر بوده است.
طی دورانی که چاه های عمیق حفر می شدند، قنات های ایران یکی پس از دیگری یا خشک شدند و یا تخریب گردیدند. و چه بسیار قنات هایی که در کلان شهر تهران از بین رفتند.
تقارن دوره دوازده ساله شهرداری آقای قالیباف با ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد، شتاب زیادی به ساخت و سازهای شهری و توسعه کشاورزی روستایی بخشید.
بنا به برخی آمار تنها در شهر تهران حدود چهارصد رشته قنات تخریب شدند. نمونه بارز آن ساختمان دیوان محاسبات کل کشور است که بر روی دهنه اصلی قنات ده ونک احداث گردید!
باغات تهران با درختان صد ساله تخریب شدند تا به برج باغ تبدیل شوند. در ازای درختان قلع و قمع شده، شهرداری اقدام به احداث بوستان های شهری کرد. نهال دوساله کاشتند و چمن کاری کردند. و آب بیشتری پای چمن به هدر رفت.
پارسال طی بازدیدی که از روستای رامشه بین اصفهان و شیراز داشتم، متوجه شدم که تمامی حلقه های چاه در این روستا کنار گذاشته شده اند و مردم روستا با مبلغ یازده میلیارد تومان وامی که از بنیاد علوی گرفته اند، موفق به بازسازی هشت کیلومتر از قنات قدیمی روستا شده اند.
آب قنات دایمی، و روستا سرسبز بود و محصولات باغی آن سیراب بودند. در کنار باغداری و کشاورزی، زنبورداری و دامداری نیز رونق گرفته بود.
شاید الگوی روستای رامشه بتواند پاسخگوی بخشی از بی آبی حال حاضر کشور باشد.
و مهاجرت از چاه به قنات بتواند مرهمی بر درد بی آبی در بخش هایی از این کشور پهناور گردد.
