پروژه پژوهشی ارزیابی 40 سال مجموعه سازی تلویزیونی بی اغراق سخت ترین و پرمشقت ترین فعالیت رسانه ای بنده با گذشت حدود 2 دهه پژوهش و نگارش در زمینه سینما و تلویزیون و مسائل اجتماعی به معنای عام(1381 تاکنون) بود.
در این پژوهش حدود 6 ماهه، با بازنگری تمام خاطرات دیداری و نوشتاری خود از 4 دهه مجموعه سازی در صدا و سیما تلاش کردم تا مهم ترین نقش های مردانه و زنانه را در مجموعه های تلویزیونی از منظر ماندگاری در ذهن مخاطب، جایگاه برجسته نقش و بازیگر در انتخاب های مردم و منتقدان و نیز رویکرد تحلیلی به همسویی نقش با ماهیت ژانر فهرست و دسته بندی کنم. این متن، آخرین مجموعه طبقه بندی شده از وضعیت سینما و تلویزیون ایران در 4 دهه اخیر است که امیدوارم مخاطبان و پیگیران حوزه سینما و تلویزیون با مطالعه آن در کنار متن های قبلی، به شناسایی بهتری نسبت به ظرفیت های بازیگری در سینما و تلویزیون برسند.
الف) دهه 60
اول مرد/ زنده یاد جمشید مشایخی - هزار دستان
با قدردانی از: زنده یاد خسرو شکیبایی – مدرس
دیگر کاندیداها: رضا بابک(آرایشگاه زیبا)، مهدی هاشمی(افسانه سلطان و شبان)، سعید نیکپور(امیرکبیر)، اکبر عبدی(باجناق ها و باز مدرسه ام دیر شد)، زنده یاد جمشید مشایخی(پیک سحر)
*************
اول زن/ گلچهره سجادیه - رعنا
دیگر کاندیداها: پری امیرحمزه(آرایشگاه زیبا)، فخری خوروش (امیرکبیر)
**************
مکمل مرد/ علی نصیریان – سربداران
با قدردانی از: زنده یاد داوود رشیدی- هزار دستان
دیگر کاندیداها: زنده یاد احمدآقالو(افسانه سلطان و شبان)، زنده یاد محمد مطیع(امیرکبیر)، پرویز پرستویی(رعنا)، محمد علی کشاورز(هزار دستان)، علی نصیریان(هزار دستان)
***************
مکمل زن/ افسانه بایگان - سربداران
دیگر کاندیداها: رویا تیموریان(رعنا)، فاطمه معتمدآریا(آرایشگاه زیبا)
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
ب) دهه 70
اول مرد/ داریوش ارجمند - امام علی(ع)
با قدردانی از: محمد علی کشاورز – پدرسالار
کاندیداهای اصلی: هادی مرزبان(پهلوانان نمی میرند)، محمود پاک نیت(پس از باران)، اکبر زنجانپور(تنهاترین سردار)، زنده یاد خسرو شکیبایی(خانه سبز و روزی روزگاری)، جهانبخش سلطانی(سرنخ)، احمد نجفی(کارآگاه علوی)، پرویز پورحسینی (مریم مقدس)، محمد صادقی(ولایت عشق)، فردوس کاویانی(همسران)
دیگر کاندیداها: امین تارخ(آپارتمان)، زنده یاد داوود رشیدی(آخرین ستاره شب)، زنده یاد اسماعیل داورفر(آژانس دوستی)، مهران غفوریان(این چند نفر)، مهران رجبی(بچه های مدرسه همت)، اکبر عبدی(پدرخوانده و هتل پیاده رو)، زنده یاد مرتضی احمدی(خودروی تهران 11)، حمید جبلی(خودروی تهران 11)، علی عمرانی(خودروی تهران11)، رضا بابک(خانه ما)، زنده یاد مهدی فتحی(خانه پدری)، ناصر آقایی(روزی عقابی)، کیهان ملکی(روزگار جوانی)، نصرالله رادش(روزگار جوانی)، سید جواد هاشمی(سیمرغ)، دانیال حکیمی(فکر پلید)، مهدی باقربیگی(قصه های مجید)، علی مصفا(کیف انگلیسی)، جعفر دهقان(مردان آنجلس)، عبدالرضا اکبری(مزد ترس)، ابوالفضل پورعرب(مسافر)
*********************
اول زن/ ویشکا آسایش – امام علی(ع)
با قدردانی از: کتایون ریاحی – پس از باران
کاندیداهای اصلی: کمند امیرسلیمانی (پدرسالار)، مهرانه مهین ترابی(خانه سبز)، زنده یاد نیکو خردمند (دزدان مادربزرگ)، لعیا زنگنه(درپناه تو)، آزیتا حاجیان (دبیرستان خضراء)، ژاله علو(روزی روزگاری)، زنده یاد پروین دخت یزدانیان (سرنخ و قصه های مجید)، لیلی رشیدی(قصه های تا به تا)، شبنم قلی خانی(مریم مقدس)
دیگر کاندیداها: فاطمه گودرزی(آپارتمان)، زنده یاد هما روستا(آخرین ستاره شب)، فخری خوروش(پهلوانان نمی میرند)، زنده یاد جمیله شیخی(تولدی دیگر)، زنده یاد حمیده خیرآبادی(خودروی تهران 11)، گوهر خیراندیش(خانه ما)، شقایق فراهانی(خانه پدری)، لیلا حاتمی (کیف انگلیسی)، ماهایا پطروسیان( گل من گلی)، الهام پاوه نژاد(مدرسه مادر بزرگ ها)، آنا نعمتی (مسافر)، لاله صبوری(جنگ 77)
***************************
مکمل مرد/ زنده یاد مهدی فتحی - امام علی(ع)
با قدردانی از: محمدرضا شریفی نیا – امام علی(ع)
کاندیداهای اصلی: بهزاد فراهانی(امام علی)، رحیم نوروزی(پس از باران)، جهانگیر الماسی(پس از باران)، محمود پاک نیت(روزی روزگاری)، زنده یاد داوود رشیدی(تنهاترین سردار)، حسین گیل(تنهاترین سردار)، رامبد جوان(خانه سبز و ولایت عشق)، رضا کیانیان(شلیک نهایی)، رضا فیض نوروزی(کاکتوس یک)
دیگر کاندیداها: محمود پاک نیت(پدرسالار)، زنده یاد داوود رشیدی (خودروی تهران 11)، فردوس کاویانی(آژانس دوستی)، محمدرضا شریفی نیا( کیف انگلیسی)، علی صادقی(بهترین تابستان من)، مهران مدیری(باغ گیلاس)، پرویز پورحسینی(خودروی تهران11)، دانیال حکیمی(خانه پدری)، زنده یاد حسین پناهی(دزدان مادربزرگ)، بهروز بقایی(دزدان مادربزرگ)، زنده یاد حسن جوهرچی(درپناه تو)، محمد فیلی(روزی روزگاری)، مهدی صبایی(روزگار جوانی)، بیوک میرزایی(روزگار جوانی)، بهزاد خداویسی(سرنخ)، سیاوش طهمورث(فکر پلید)، مجید صالحی(قطار ابدی)، جهانبخش سلطانی(قصه های مجید)، سیروس گرجستانی(کیف انگلیسی)، اکبر زنجانپور(ولایت عشق)، محمود بصیری(هتل)
*************************
مکمل زن/ پانته آ بهرام- مسافر
با قدردانی از: مرجان محتشم – پس از باران
دیگر کاندیداها: مهوش صبرکن(پس از باران)، زنده یاد حمیده خیرآبادی(پدرسالار)، زنده یاد جمیله شیخی (پدرسالار)، اکرم محمدی(پدرسالار)، پری امیر حمزه(خودروی تهران11 و در پناه تو)، آتنه فقیه نصیری(خانه سبز)، صبا کمالی(کیف انگلیسی)
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
ج) دهه 80
اول مرد/ فریبرز عرب نیا – مختارنامه
با قدردانی از رحمان باقریان – دوران سرکشی
کاندیداهای اصلی: حسن پورشیرازی(نرگس)، کیکاووس یاکیده(هوش سیاه)، حسین محجوب (صاحبدلان)، علی نصیریان(میوه ممنوعه)، سیروس گرجستانی(متهم گریخت)، سیامک انصاری(شب های برره)، حسین یاری(شب دهم)، مهران مدیری(مرد هزار چهره)، جواد رضویان (پاورچین)، حمید لولایی(خانه به دوش)، مهدی هاشمی(روزگار قریب)
دیگر کاندیداها: شهرام حقیقت دوست(خط قرمز)، محمد کاسبی (خوش رکاب)، فرامرز قریبیان(آخرین دعوت)، پرویز پرستویی (آشپزباشی و زیرتیغ)، مهدی هاشمی(اشک ها و لبخندها و هزاران چشم)، امین تارخ(اغما، باران عشق، جراحت، سفر سبز و معصومیت از دست رفته)، زنده یاد حسن جوهرچی(او یک فرشته بود)، اشکان خطیبی(این راهش نیست)، داریوش فرهنگ(بی گناهان)، حمید لولایی(بزنگاه)، فتحعلی اویسی(بدون شرح)، زنده یاد خسرو شکیبایی (باران عشق)، فردوس کاویانی(باران عشق)، محمدرضا شریفی نیا(پیامک ازدیار باقی)، فرهاد جم(پول کثیف)، شهاب حسینی (پلیس جوان و مدار صفر درجه)، دانیال حکیمی (ترانه مادری و فاصله ها)، رضا عطاران(ترش و شیرین)، مهدی فخیم زاده(حس سوم)، مهدی سلطانی(در مسیر زاینده رود)، مهران مدیری(دردسرهای والدین)، پارسا پیروزفر(در چشم باد)، حسین سحرخیز(ریحانه)، امیرجعفری(زیر هشت)، مهران غفوریان(زیر آسمان شهر)، علی صادقی(سه در چهار)، آتیلا پسیانی(گمگشته)، مصطفی زمانی(یوسف پیامبر)
**************************
اول زن/ رویا نونهالی - خواب و بیدار
با قدردانی از: کتایون ریاحی – یوسف پیامبر
کاندیداهای اصلی: شیلا خداداد(مسافری از هند)، رویا تیموریان(شب دهم)، عاطفه نوری(دوران سرکشی)، مریم امیرجلالی (ترش و شیرین)، ثریا قاسمی(جراحت)، بهاره افشاری(او یک فرشته بود)، مرجانه گلچین(بزنگاه)، شقایق دهقان(پاورچین)، پروانه معصومی (باران عشق)،فاطمه معتمدآریا(زیر تیغ)
دیگر کاندیداها: گوهرخیراندیش(اشک ها ولبخندها)،یکتا ناصر(اولین شب آرامش)،زیبا بروفه(پول کثیف وریحانه)،فاطمه گودرزی(ترانه مادری ودردسرهای والدین)،فلامک جنیدی(جایزه بزرگ)، فاطمه معتمدآریا (آشپزباشی)، نسرین مقانلو(حس سوم)، مهرانه مهین ترابی(در مسیر زاینده رود)، آزاده صمدی(راه بی پایان)، پانته آ بهرام (زیر هشت)، شهره لرستانی(سه در چهار)، هانیه توسلی(شمس العماره و میوه ممنوعه)، بهنوش بختیاری (شب های برره)، باران کوثری (صاحبدلان)، بیتا فرهی(طلسم شدگان)، پری امیر حمزه(کارآگاه شمسی و دستیارش مادام)، سارا خوئینی ها(معصومیت از دست رفته)، فریبا کوثری (مختارنامه)
**************************
مکمل مرد/ فرهاد اصلانی - مختارنامه
با قدردانی از: رضا کیانیان - مختارنامه
کاندیداهای اصلی: اکبر عبدی(در چشم باد)، جمشید هاشم پور(مسافر ری)، فرهاد قائمیان(وفا)، امیر جعفری(میوه ممنوعه)، حمید لولایی(زیر آسمان شهر)، رضا کیانیان(دوران سرکشی)، علیرضا خمسه(مرد هزار چهره)، محمد شیری(شب های برره)، مهران رجبی(سه در چهار)، حامد کمیلی(اغما)
دیگر کاندیداها: فرهاد اصلانی(آشپزباشی، راه بی پایان و خانه ای در تاریکی)، سام درخشانی(آوای باران)، حامد کمیلی(پرواز در حباب)، پرویز پورحسینی(اولین شب آرامش)، مرتضی ضرابی(او یک فرشته بود)، حبیب دهقان نسب(این راهش نیست)، رضا بابک(این راهش نیست)، مسعود کرامتی(بی گناهان)، رضا رویگری(به کجا چنین شتابان، مختارنامه و پول کثیف)، غلامرضا نیکخواه(بزنگاه)، رضا عطاران (بزنگاه)، رضا شفیعی جم(باغ مظفر، نقطه چین و جایزه بزرگ)، نادر سلیمانی فر(باغ مظفر)، سعید نیکپور(پلیس جوان)، سیروس گرجستانی (پشت کنکوری ها)، مهران مدیری (پاورچین و شب های برره)، احمد پورمخبر(ترش و شیرین)، اردلان شجاع کاوه(چارخونه)، آتیلا پسیانی (چاردیواری و رستگاران)، سیروس ابراهیم زاده(حس سوم)، مهدی فخیم زاده(خواب و بیدار)، حسین محجوب(در مسیر زاینده رود)، عنایت بخشی(ریحانه)، ایرج نوذری(ریحانه)، کامران تفتی(زیر هشت)، سیاوش طهمورث(زیر تیغ)، مهران رجبی(قرارگاه مسکونی)، محمدرضا شریفی نیا(سفر سبز)، فرهاد آئیش(شمس العماره)، مجید صالحی(سه در چهار)، پرویز فلاحی پور(شب دهم)، محمود پاک نیت(شب دهم)،محمد کاسبی(صاحبدلان)، داریوش فرهنگ (معصومیت از دست رفته)، محمد فیلی(مختارنامه)، جعفردهقان (مختارنامه)، علیرضا خمسه(یک مشت پر عقاب)، حسن معجونی(مسافران)
**********************
مکمل زن/ گوهر خیراندیش – میوه ممنوعه
با قدردانی از: آزیتا حاجیان - ساعت شنی
کاندیداهای اصلی: مرجانه گلچین(شمس العماره)، کتایون ریاحی(شب دهم)، فریبا کوثری(معصومیت از دست رفته)، نسرین مقانلو(مختارنامه)، لعیا زنگنه(مدار صفر درجه)، ستاره اسکندری(مرگ تدریجی یک رویا)، فریبا جدیکار(زیر تیغ)، زنده یاد نادره دلدار گلچین(سه در چهار)، سحر ولدبیگی(پاورچین)، مهرانه مهین ترابی(باران عشق)
دیگر کاندیداها: شهره لرستانی(اشک ها و لبخندها)، اکرم محمدی(اولین شب آرامش)، ثریا قاسمی(او یک فرشته بود و شب دهم)، نگار جواهریان (این راهش نیست)، مهرانه مهین ترابی(صاحبدلان)، آنا نعمتی(پول کثیف)، شهره سلطانی(ترش و شیرین)، شهربانو موسوی (جایزه بزرگ)، مهتاب کرامتی(خاک سرخ)، لادن مستوفی(دوران سرکشی)، پردیس افکاری(در مسیر زاینده رود)، بهنوش طباطبایی(در مسیر زاینده رود)، رویا تیموریان(ریحانه)، مریم سعادت(رستوران خانوادگی)، مهتاج نجومی(زیرزمین)، گوهر خیراندیش(سفر سبز)، آتنه فقیه نصیری(نشانی)
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
د) دهه 90
اول مرد/ محسن تنابنده - پایتخت 1 تا 5
با قدردانی از: مهران احمدی- آوای باران
دیگر کاندیداها: فرهاد آئیش(پرده نشین)، هومن برق نورد(پادری)، مهدی فخیم زاده(تکیه بر باد)، امیر جعفری(چک برگشتی)، جواد عزتی (دردسرهای عظیم)، جواد رضویان(در حاشیه1)، رضا کیانیان(راه طولانی)، بهنام تشکر(ساختمان پزشکان)، شهاب حسینی(شوق پرواز)، محمد نادری(شمعدونی)، هوتن شکیبا(لیسانسه ها)
***************************
اول زن/ شقایق دهقان - ساختمان پزشکان
با قدردانی از: الهام حمیدی - شوق پرواز
دیگر کاندیداها: الهام چرخنده(آوای باران)، آزاده صمدی(انقلاب زیبا)، ویشکا آسایش(پرده نشین)، سیما تیرانداز(پادری)، الهام کردا(تعبیر وارونه یک رویا)، مینا ساداتی(تنهایی لیلا)، ریما رامین فر(پایتخت و چک برگشتی)، مهراوه شریفی نیا(خداحافظ بچه و کیمیا)، پریناز ایزدیار (زمانه)، آتنه فقیه نصیری(شمعدونی)، پریوش نظریه(مدینه)
************************
مکمل مرد/ عباس غزالی - وضعیت سفید
با قدردانی از: بیژن بنفشه خواه - لیسانسه ها
دیگر کاندیداها: سام درخشانی(آوای باران)، اکبر عبدی(اولین انتخاب)، احمد مهرانفر(پایتخت یک تا 5)، علیرضا خمسه(پایتخت 1 و3)، مهران احمدی(پایتخت3)، هومن برق نورد(پرده نشین، دزد و پلیس، ساختمان پزشکان و چک برگشتی)، بهنام تشکر(پادری)، امیرحسین رستمی (پادری)، سام قریبیان(تنهایی لیلا)، هدایت هاشمی(چک برگشتی)، مهران غفوریان(در حاشیه1)، علی اوجی(در حاشیه1)، صادق هاتفی(راه طولانی)، یوسف تیموری(راه دررو)، حسن معجونی(شمعدونی)، پوریا پورسرخ(کیمیا)، مجید صالحی(مدینه)
*************************
مکمل زن/ آزیتا حاجیان - کیمیا
با قدردانی از: رویا میرعلمی - لیسانسه ها
دیگر کاندیداها: سارا بهرامی(پرده نشین)، نگار عابدی(پادری و شمعدونی)، شراره دولت آبادی(تکیه بر باد)، مریم سعادت(دردسرهای عظیم 1)، فریده سپاه منصور(دردسرهای عظیم2)، شبنم فرشادجو(در حاشیه1)، شقایق فراهانی(مادرانه)، شبنم مقدمی(مدینه)
