آلودگی هوا همان هیولای نامرئی است که سلامتی همه ما را ذره ذره کمتر می‌کند. هرچه هوا بیشتر آلوده می‌شود، این هیولا هم بزرگتر خواهد شد. در کلان شهرهایی که بیشتر روزهای سال، میزان آلودگی هوا بیش از حد مجاز است، شهروندها خواب کم کیفیت‌تر و بازدهی کمتری دارند. علاوه بر آن ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی و تنفسی در ساکنان شهرهایی مثل تهران بسیار بیشتر است.
اما در این میان، بیشترین و خطرناک‌ترین تهدیدهای چنین مشکلی مواجه بزرگسالان نیست. در عوض، کودکان با بیشترین میزان تهدید رو به رو هستند. شناخت تهدیداتی که آلودگی هوا برای کودکان ایجاد می‌کند و مهم‌تر از آن راهکارهای مقابله با آن، کلید تربیت کودکانی شاد و سالم است.
در این مقاله همراه ما باشید تا انواع آلودگی هوا در مراکز پیش از دبستان را شناسایی کنیم. آلاینده‌هایی که سلامتی فرزندانمان را به خطر می‌اندازند و ممکن است آنها را با مشکلاتی جدی رو به رو کنند. در ادامه راهکار حل این مشکل را هم شناسایی می‌کنیم.
برخلاف بزرگسالان، ریه‌های کودکان هنوز رشد کامل خود را پشت سرنگذاشته‌اند. در نتیجه کودک‌ها خیلی سریع‌تر و به تعداد دفعات بسیار بیشتری نسبت به بزرگسالان نفس می‌کشند.
در واقع، هنگام تولد، اکثر کودکان فقط بیست درصد از توده ریه یک بزرگسال را دارند. اما وقتی به سن نوجوانی می رسند، در نهایت یک ریه کامل و قوی خواهند داشت. تا آن زمان، کودکان حجم بیشتری از آلاینده‌های موجود در هوا را وارد بدن خود می‌کنند.
علاوه بر حجم زیاد هوایی که وارد بدن بچه‌ها می‌شود، توانایی آنها در مقابله با اثرات آلودگی هوا هم بسیار کمتر از بزرگسالان است. سیستم ایمنی بدن آنها هنوز برای مقابله با عفونت‌ها به اندازه کافی آماده نیست و این یعنی خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی در آنها بسیار بیشتر است.
حتی با در نظر نگرفتن عوامل فیزیکی تاثیرگذار، باز هم کودکان با خطر بیشتری مواجه هستند. چراکه بزرگسالان بیشتر وقت خود را در محل کار یا خانه سپری می‌کنند. در حالی که کودکان تمایل دارند که بیشتر خارج از خانه و در هوای آزاد وقت بگذرانند. این موضوع درباره کودکان سنین پیش دبستان و دوران مدرسه هم بیشتر از قبل می‌شود و متاسفانه همه این موارد یعنی ریسک ابتلای بیشتر برای آنها.
تعداد آلاینده‌هایی که در محیط‌هایی مثل مدرسه و مراکز پیش‌دبستان با تراکم جمعیت نسبتا زیاد وجود دارد، بی‌شمار است. در ادامه بخشی از مهم‌ترین آلاینده‌های موجود در محیط مدرسه را شناسایی می‌کنیم:
قارچ‌ها و کپک‌ها به راحتی از طریق جریان هوا جا به جا می‌شوند و همین ویژگی آنها را به آلاینده‌هایی پرخطر تبدیل می‌کند. با رشد چنین آلاینده‌ای در محیط، امکان تشدید بیماری‌هایی مثل آسم یا آلرژی به شدت افزایش می‌یابد.
ریزگردها آنقدر کوچک هستند که با چشم دیده نمی‌شوند. اما این آلاینده‌ها در مکان‌های مختلفی مثل مدارس، خانه‌ها و هر جای دیگری که فکرش را می‌کنید، وجود دارند. ریزگردها در مکان‌هایی مثل:
پیدا می‌شوند. غلظت زیاد این آلاینده هم می‌تواند باعث ابتلای افراد به آسم و آلرژی شود و یا چنین بیماری‌هایی را تشدید کند.
ذرات معلق PM، یا همان Particulate matter، ترکیبی از جامدات و مایعات مختلف مثل کربن، مواد شیمیایی آلی پیچیده، سولفات‌ها، نیترات‌ها، گرد و غبار معدنی و آب معلق در هوا است.
در کلان‌شهرهایی مثل تهران، بیشتر روزهای سال میزان آلاینده PM در هوا بیشتر از مقدار مجاز است. این آلاینده آنقدر کوچک است که می‌تواند به راحتی از طریق تنفس، وارد جریان خون ما شده و باعث بیماری‌هایی مانند سرطان شود.
نیتروژن دی اکسید یک آلاینده گازی است و به عنوان یکی از بزرگترین مقصرهای آلودگی شهرها شناخته می‌شود! حجم بزرگی از این آلاینده منشا انسانی دارد. وسایل نقلیه و نیروگاه‌ها از منابع اصلی تولید نیتروژن دی اکسید هستند.
مقادیر زیاد این آلاینده می‌تواند مخاط مجاری تنفسی شما را تحریک و ملتهب کند و در نهایت باعث سرفه‌های متعدد در کوتاه مدت و بیماری‌هایی مثل آسم و آلرژی در بلند مدت شود. در این میان کودکان و افراد مسن بیشتر تحت تأثیر قرار این آلاینده قرار می‌گیرند و زودتر دچار عفونت‌های تنفسی می‌شوند.
علاوه بر مواردی که عنوان شد، یکی دیگر از آلاینده‌هایی که در کلاس‌های درس پیدا می‌شود، کربن دی اکسید است. این آلاینده در جریان متابولیسم بدن تولید می‌شود و به دلیل تراکم نسبتا زیاد جمعیت در مراکز آموزشی، غلظت نسبتا بیشتری دارد.
به گفته EPA این آلاینده می‌تواند روی عملکرد و بازدهی مغز تاثیر منفی داشته باشد.
ابتدا به صورت کلی، شایعترین خطراتی که آلودگی هوا برای سلامتی همه ما به وجود می‌آورد را بررسی می‌کنیم:
قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در بلند مدت می‌تواند باعث ابتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه شود. طبق آمار رسمی سازمان جهانی بهداشت (WHO)، تقریبا 43% از مرگ‌های مرتبط با بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) در اثر آلودگی هوا اتفاق می‌افتد.
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO) حدود 29% از مرگ و میرهای ناشی از سرطان ریه بر اثر آلودگی هوا اتفاق می‌افتد. آلاینده‌های بسیار کوچک احتمالاً به طور قابل توجهی به این اتفاق کمک می‌کنند. چراکه ندازه کوچک آنها باعث می‌شود تا به راحتی وارد دستگاه تنفسی تحتانی شوند.
تحقیقات نشان می‌دهد که زندگی در منطقه ای که میزان آلودگی هوا در آن بالاتر است می‌تواند خطر مرگ ناشی از سکته مغزی را افزایش دهد. همجنین آلودگی هوا ممکن است باعث سکته و حملات قلبی شود.
طبق بررسی Global Burden of Disease Study در سال 2018 مشخص شده که آلودگی هوا باعث 19% از مرگ‌های ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی است.
علاوه بر مواردی که عنوان شد، آلودگی هوا می‌تواند مشکلات بسیاری را برای زنان باردار و نوزادان ایجاد کند. برای مطالعه بیشتر این موضوع مقاله تاثیر آلودگی هوا بر زنان باردار را بخوانید.
علاوه بر موارد کلی که بررسی کردیم، آلودگی هوا می‌تواند مشکلاتی خاص دیگری را هم برای کودکان به وجود آورد. در ادامه به بررسی این مشکلات می‌پردازیم:
مرکز سلامت کودکان کالیفرنیای جنوبی، در یک تحقیق مفصل، اثر دراز مدت آلودگی هوا روی سلامتی کودکان و نوجوانان را بررسی کرده است. در این مطالعه حدود 1700 کودک و نوجوانی که در مناطق آلوده زندگی می‌کردند، تحت نظر قرار گرفتند.
نتیجه این مطالعه نشان داد، کسانی که در مناطق آلوده تر بزرگ شده‌اند با خطر کاهش رشد ریه روبرو هستند. این یعنی ریه کودکان مناطق آلوده ممکن است هرگز به رشد کامل خود نرسد.
مطالعه دیگری که توسط دانشگاه ییل انجام شده، نشان می‌دهد که علاوه بر رشد ناقص ریه‌ها، علائم تنفسی مثل سرفه یا حتی آسم خفیف در کودکان چنین مناطقی بیشتر است.
به گزارش سایت childinthecity آلودگی هوا می‌تواند رشد مغز کودکان را با اختلال مواجه سازد. علاوه بر آن در کلاس‌های درس آلاینده‌ها روی میزان بازدهی افراد تاثیر منفی می‌گذارند و به نطر می‌رسد که چنین مشکل جدی تا به حال دست کم گرفته شده.
به طور کلی در محیط‌های آموزشی، به کار گرفتن سیستم تهویه مناسب و کنترل تراکم جمعیت تا حد ممکن، می‌تواند در حل این مشکل موثر باشد. اما فراموش نکنیم که در بیشتر روزهای سال، نه فقط هوای کلاس‌های درس، بلکه هوای شهر هم آلوده است.
در جنین شرایطی مناسب‌ترین راهکار مقابله با عوارض آلودگی هوا، استفاده از دستگاه تصفیه هوای مناسب است. یک دستگاه تصفیه هوای باکیفیت می‌تواند تا 99% از آلاینده‌های موجود در محیط را جذب خود کند و هوای باکیفیت را به محیط تزریق کند.
تنفس هوای باکیفیت هم بدون شک به عملکرد بهتر دانش آموزان و حفظ سلامتی کادر مراکز آموزشی و بچه‌ها منجر خواهد شد.
شاید تا قبل از مطالعه این مقاله اثرات بسیار جدی آلودگی هوا را دست کم می‌گرفتید. شاید هم فکر می‌کردید که آلودکی هوا راه حل خاصی ندارد. اما با توجه به مواردی که در این مقاله بررسی کردیم، می‌توانیم نتیجه بگیریم که مشکل آلودگی هوا، چاره دارد، تردید ندارد!
برای حفظ سلامتی فرزندان این سرزمین، حتی ثانیه بعد هم دیر است. بنابراین همین حالا باید راهکارهای مناسب مقابله با اثرات آلودگی هوا را انتخاب کنیم. در این میان همانطور که اشاره شد، یکی از بهترین راهکارهای حذف آلاینده‌ها در مراکز پیش‌دبستانی و آموزشی، استفاده از دستگاه تصفیه هوا است.
