مدام میخواهم این عکس را با یک نوشته پست کنم که این طور شروع میشود: داستان ایرانی برای پر فروش شدن به چه چیزی نیاز دارد؟ هیچ چیز جز یک ماجرای عشقی که حتما در انتها به شکست و جدایی تلخ و نکبتبار ختم شود و یک عالمه غم غصه. همه ی اینها همراه با یک راوی اول شخص تکمیل میشود، چون اگر راوی سوم شخص باشد آنوقت نویسنده هی مجبور میشود دیالوگ های خوب بنویسد، یا توصیفات صحنه و ماجرای نان و آب داری داشته باشد، این ها همه یعنی در حالت خام یک ریتم کنه کش آور که تعایق را مات میکنند، مگر اینکه نویسنده زبان و نثرش قوی باشد و کلمه هارا مثل کشیده بزند توی صورتمان. پس کلا راوی سوم شخص به ذات سخت تر از راوی اول شخص است و راوی اول شخص نوشتن خوب هم سخت تر تر، اما پس چرا راوی اول شخص؟ چون میشود آب بست به متن و هی مونولوگ های تشویش وار شخصیت را بسط داد و همینجوری 300 صفحه ای جلو رفت، هر چه هم که بنویسی مجاز است چون بعدا میشود گفت برای شخصیت پردازی بوده و روایت ذهن مغشوش شخصیت. یعنی تقریبا همین رمان خانم مرعشی خودمان.
اما این را نمینویسم، چون بیشتر ازین که هی بخواهم گوشه گیر و کرخت باشم، هی بخوام ایراد بنی اسرائیلی بگیرم، عقلم به چشمم است. یعنی میگویم :
خب لابد جایزه ی جلال آل احمد الکی این رمان را برنگزیده است که بابا، بعد به این نتیجه میرسم که بی شک نقاط مثبت و قوتی درش هست که من به خاطر جامعه ی مردسالارم و اینکه لاجرم زن ستیزم، چشم دیدنش را نداشته ام، همین باعث میشود هی فکر کنم دقیقا کجای رمان قوی و به یاد ماندنی است و هی به این نتیجه میرسم که شاید فقط صحنه ی سفارت بدیع و جذاب بوده است. بعد میگویم خب دلیلش چیست؟ دلیل نمیخواهد که حس میکنم. اما غرورم اجازه نمیدهد این را بگویم چون یعنی بی منطق چیزی را قضاوت کرده ام و یک احمق سطحی نگر بیشتر نیستم. اما از حق نگذریم تقسیم بندی فصل ها به تابستان و پاییز و سه راوی سه ماهه اش جالب توجه بود. اما خب من نفهمیدم اگر راوی ها به ما نمیگفتند با هم فرق دارند و هی به تمایزاتشان مستقیم اشاره نمیکردند، باز هم ما میفهمیدیم این ها یکی نیستند؟ اصلا همین الان فهمیده ایم؟ به هر حال آدم بهتر است بخیل نباشد و برای حسادت به موفقیت هم وطن اش او را نکوبد و عامه پسند و مقوا نخواند. امید که در مواجه با کتاب بعدی اینگونه نباشم، آمین.
