در یک مدل، هر انسانی ۴ بخش مختلف دارد:
جنس(Sex)، جنسیت(Gender)، نمودهای جنسیتی(Gender Expression) و نقشهای جنسیتی(Gender Roleها)
جنس که همان ماده/نر بودن و بیناجنسی هست. کاملا فیزیکی.
جنسیت همان زن و مرد بودن و هر چیزی بینشون. باور شخصی هر فرد در مورد خودشه.
نمودهای جنسیتی هم مثل رفتار مردانه و زنانه که عموما با کلیشهها تعیین میشه. مثل دامن زنانهس یا موی بلند زنانهس. یک نمود بیرونی.
نقشهای جنسیتی هم چیزیاه که از جامعه میگیریم. مثلا کلیشهی خونهداری زنونهس یا کار معدن مردونهس.
توضیحات بیشتر در این مورد رو میتونین از +این فایل صوتی کانال رادیوگیگ(بخش جورابشلواری) بشنوین.
حالا آیا میشه گفت این تفاوت اندام جنسی(جنس) یا جنسیت ذهنی هر کس از خودش باعث میشه که تفاوتهایی در مغز و ذهن آدمها شکل بگیره؟ تفاوتهایی که با دقت خوبی بشه مشخص کرد این مربوط به زنان و این مربوط به مردانه؟
یه تحقیقی بررسی کرده و دیده به طور متوسط مغز مردان ۱۰٪ بزرگتر از مغز زنانه*. گرچه هیچ تفاوت معنادار IQی بین زنان و مردان پیدا نشده. تو همین تحقیق اشاره شده که ارتباطات بیشتری بین دو نیمکرهی مغز زنان وجود داره. در حالیکه در مردان، ارتباط بین جلو و عقب مغز بیشتره.
همچنین تو این تحقیق به این نتیجه رسیدند که بخش هیپوکاموس(که گفته میشه کارش مرتبط با حافظهس) و بخش caudate چپ(که میگن کارش کنترل مهارتهای ارتباطی ماست) مغز زنان مادهی خاکسری بیشتری داره. شاید به همین خاطره که گفته میشه زنان راحتتر و سریعتر میتونند با بقیه ارتباط بگیرند و احساسات افراد رو تشخیص بدن.
البته تو همین مطلب هم اشاره شده که چون در طی زمان و با رفتار ما مغز تطبیق پیدا میکنه و اتصالات جدیدی شکل میده، شاید این تفاوتها نه به خاطر تفاوت فیزیکی، بلکه به خاطر تفاوت نقش جنسیتی باشه.
برای دیدن تحقیقات بیشتر میتونین به این مطلب ویکیپدیا مراجعه کنین:
Neuroscience of sex differences
خلاصه که تقریبا تردیدی نیست که مغز زنان و مردان تفاوتهایی داره.
* چون تو متن مطلب مرتبط ننوشته که با جنس تقسیمبندی کردند یا جنسیت یا موارد دیگه، همین مردان و زنان رو که کلیتره به کار میبرم.
در یک کلیپ استنداپ معروفی که خوشم میاد، آقایی میاد و توضیح میده که ذهن مردان جعبه جعبهس. یه جعبه برا ماشین، یه جعبه برا پسرشون، یه جعبه برا فوتبال و الی آخر. و قانون اینه که این جعبهها به همدیگه نخورند و تماس نداشته باشند.
وقتی هم مردی در مورد موضوعی میخواد صحبت کنه، فقط جعبهی اون موضوع رو میاره بیرون، با دقت بازش میکنه، در مور هر چیزی که تو اون جعبه هست فقط صحبت میکنه و بعد میزاره سر جاش. و بعد خیلی مواظبه که با جعبههای دیگه تماس نداشته باشه.
اما ذهن زنان. ذهن زنان خیلی خیلی با ذهن مردان فرق داره. خیلی. شبیه یه توپ سیم درهمپیچیدهی بزرگه. هر چیزی، به هر چیز دیگهای وصله. ماشین به شغل وصله و شغل به بچهها و بچهها به مادر و ... .
و انرژی این توپ بزرگ سیم هم از احساسات میاد. برا همینه که زنان همه چی رو بهتر یادشون میاد*. اتفاقات رو با احساسات ربط میدن و بعدا بهتر یادشون میاد.
البته همین سازوکار تو مغز مردان هم هست، ولی خب چون مردان اغلب براشون مهم نیست، دیگه این احساسات درگیر نمیشه که بعدا یادشون بیاد(: ولی خب زنان همیشه و به همه چیز اهمیت میدن
راستی مردان تو ذهنشون یه جعبهای دارن که خیلی دوستش دارن. هر وقت که ممکن باشه میرن سراغش. بهش میگن جعبهی «هیچچی/Nothing Box». برا همینه میتونند بشینن پای یه کار مهمل. مثل ماهیگیری که ساعتها همین طوری میشینی((:
*جالبه که تو تحقیقات علمیای که بررسی میکردم هم تفاوت مغز زنان و مردان باعث میشد زنان رخدادهایی که با احساسات ارتباط قویتری داشتند رو بیشتر و بهتر به یاد بیارند(+).