پادکست رسانهای است که این روزها زیاد اسمش را میشنویم و بسیاری از ما مخاطب آن هستیم و تازگی چند پلتفرم فارسی هم برای انتشار و شنیدن پادکست ایجاد شدهاست؛ اما راستش را بخواهید پادکست سالهای خیلی دور شکلی از برنامههای رادیویی بود که هرگز مورد علاقهی رسانههای فارسی قرار نگرفت و افتخاری که پخش زنده رادیویی برای شبکهها به همراه داشت، هرگز نصیب پادکست نشد. با گسترش اینترنت انحصار رادیو نه با رادیوهایی اینترنتی که با پادکستها شکسته شد. اگر توجه کنیم تنها محتوای صوتی غیر از موسیقی که پیشتر میتوانستیم بشنویم رادیو بود؛ اما حالا هزاران پادکست فارسی با شیبی باور نکردنی مخاطبان خود را پیدا میکنند و در هر حوزهای که فکرش را بکنید از ادبیات و موسیقی، روانشناسی و ورزش گرفته تا برنامه نویسی و تاریخ، تکنولوژی و پزشکی پادکست تولید میشود.
اما سوال مهمی که وجود دارد این است که چرا تصمیم میگیریم پادکست خودمان را تولید کنیم؟
پادکست تولید کردن در نگاه اول تولید یک محتوای ارزان و جذاب است که میتوانیم هرچه دل تنگمان میخواهد بگوییم ولی حقیقت این است که اگر از یک پادکستر حرفهای که حداقل ده دوازده اپیزود تولید کردهاست بپرسید؛ با جواب متفاوتی مواجه میشوید.
پادکست ساختن پیش از هر چیزی به یک دلیل محکم نیاز دارد اینکه چرا پادکست میسازیم؟ یا اگر بخواهیم سوال دقیقتری بپرسیم باید بپرسیم:
این پادکست چه ارزشی به زنجیرهی محتوایی موجود در آن حوزه اضافه میکند؟
برای پاسخ به این سوال باید موضوع، مخاطب و حوزهای که انتخاب کردهاید تا در آن حوالی محتوا تولید کنید را بشناسید. شاید یکی از دلایلی که برخی پادکستها از اپیزود سوم و یا کمی جلوتر دیگر تولید نمیشوند و متروکه میمانند همین است. یعنی یا حرف کم میآورند یا کسی قبل از آنها حرفها را زده و نمیتوانند به اندازه کافی محتوا تهیه کنند؛ پس مخاطب هم پیدا نمیکنند. (ادعا نمیکنیم که این تنها دلیل است ولی به نظر خیلی برای موفق شدن پادکست اهمیت دارد)
شناختن حوزهی محتوایی و مخاطب آن حداقل دو ماه و روزی دو سه ساعت وقت نیاز دارد؛ به شرطی که از قبل در آن موضوع فعالیت داشته باشید. مثلا رشتهی دانشگاهی شما یا حاصل سالها مطالعه در موسیقی و ادبیات یا احیانا وبلاگ نویسی و روزمره نویسی حالا به شما این قدرت را میدهد در مدت دو ماه به یک دستهبندی موضوعی برای پادکستتان برسید و انداه کافی هم محتوا را میشناسید که بتوانید موضوع انتخاب کنید.
از این جا به بعد باید تعدادی دوست و رفیق کار بلد داشته باشید تا با آنها هم فکری کنید در مورد پادکستهای مختلف گپ بزنید و نقد کنید و ایدهی پادکستتان را به نقد بگذارید تا حسابی پخته شود خامی.
طی کردن این مسیر به ساعتها وقت و مقدار زیادی انرژی نیاز دارد. بعدش باید فکری به حال ضبط و ادیت و انتشار آن بکنید. اینکه چطور ضبط کنید؟ چقدر هزینه کنید؟ چطور ادیت کنید؟ ادیت با نرم افزارها را بلد هستید؟ سازو کار تهیهی فید اختصاصی و نگهداری از پادکستتان و رفع مشکلهای فنی احتمالی و هزاران مشکل ریزو درشتی که با تحریم فید و ... ایجاد میشود را در قسمتهای بعدی مینویسیم.
این مطلب مختصری از تجربهی تولید پادکست پارادایم است که توسط حدیث خسروی، رسام رستمی و سپهر محمدبیگی تولید میشود.
نویسنده: تیم پارادایم/حدیث خسروی