قلعه بابک به نام های دژ بابک، بذ و قلعه جمهور نیز شناخته می شود و در 13 کیلومتری شهر کلیبر، 55 کیلومتری شهر اهر و 200 کیلومتری شهر تبریز واقع شده است. این بنا یکی از زیباترین سازه هایی ست که سال 1345 در لیست آثار ملی ایران ثبت شده است. مرمت این قلعه از سال 1376 آغاز شد تا شکوه و عظمت آن بیش از پیش باقی بماند.
در سفر به قلعه بابک به چشم اندازی بی نظیر با یک مسیر کوه پیمایی سخت در دل منطقه ارسباران می رسید که یکی از زیباترین طبیعت ها در کشور ماست.
دیدن این منطقه کار آسانی نیست اما ارزش سختی کشیدن را دارد. دیدن چشم انداز فوق العاده، آب و هوای کوهستانی که به ریه ها جان می دهد، سلفی ها و... همه بخش بزرگی از خاطرات لذت بخش این سفر را تشکیل می دهند.
مهمترین موضوع برای جذب گردشگر برای این قلعه، جنبه تاریخی در کنار طبیعت فوق العاده اش است. منطقه ای مرتفع که دور تا دور آن دره های عمیقی به عمق 400 تا 600 متر وجود دارد.
این قلعه 20 سال محل زندگی و مبارزه بابک خرمدین در مقابله با حمله اعراب در زمان عباسیان است. بابک خرمدین از پر آوازه ترین سرداران ایرانی بوده است که با انتخاب این محل برای استقرار به هوش و ذکاوتش پی می بریم.
قلعه بابک منطقه ای با دید وسیع و یک مسیر سخت برای رسیدن به آن.
طبیعی ست که دسترسی به قلعه باید هم سخت باشد زیرا قرار نبوده به راحتی بشود به آن نفوذ کرد. موقعیت قلعه به نحوی است که سپاه 20 نفره سرخ جامگان بتواند جلوی حمله سپاه صدهزار نفره اعراب را بگیرد و آنها را به عقب براند. به این صورت که به دلیل بعد مسافت تیرهای اعراب به سپاهیان نمیرسید و از طرفی به دلیل دید وسیع، سپاه سرخ جامگان به راحتی قدرت تسلط بر دشمنان را داشتند. 20 سال مقاومت تعداد اندکی از سپاهیان در مقابل یک سپاه پرجمعیت حاکی از موقعیت استراتژیک این قلعه است.
ایران، سرزمین قهرمانان و اسطوره هاست. بابک، سرداری ایرانی بود که بعد از مرگ «جاویدان»، رهبر خرمدینان، جانشین او شد و تا مدتها سپاه سرخ جامگان را رهبری می کرد. در نهایت افشین، سردار ایرانی دیگری که گماشته عباسیان بود، بابک خرمدین را شکست داد، دستگیرش کرده و تحویل معتصم عباسی داد.
پیش از رسیدن به دروازه اصلی، مسیر به قدری باریک می شود که به سختی دو نفر می توانند در کنار یکدیگر از آن عبور کنند. پس از عبور از دروازه اصلی با یک گذرگاه باریک شیبدار 100 متری مواجه می شوید که شما را به دژ اصلی می رساند. این مسیر به شکلی طراحی شده است که از یک سمت دره بسیار عمیقی دارد تا بتواند از حمله دشمن به قلعه ممانعت کند. دو برج دژبانی و 4 جایگاه دیده بانی با میدان دید بسیار وسیع از ویژگی های خاص معماری این قلعه است. از نکات مهم معماری دیگر استفاده از ساروج در سقف ها بوده که آن را غیرقابل نفوذ کرده تا از گزند برف و باران در امان بماند.
ساخت این قلعه را به زمان اشکانیان و ساسانیان نسبت می دهند که بابک خرمدین آن را در سالهای بعد مرمت کرده و سپاه خود را در آن مستقر کرد. برخی از آثار باستانی کشف شده از این مکان مربوط به قرن 7 است. طبق بررسی های صورت گرفته مشخص شده است که پس از خرمدینان، این محوطه به طور کامل متروکه شده و دیگر مورد استفاده قرار نگرفته است.
بهترین زمان سفر به قلعه بابک در فصل های بهار و تابستان است. البته تابستان به دلیل هوای گرم و آفتاب مستقیم، پیاده روی و صعود را بسیار مشکل میکند. بنابراین بهترین زمان سفر محدوده فروردین تا خرداد، شهریور تا آخر مهرماه است. همچنین مسیر مهاجرت ایل شاهسون در تابستان هم از این منطقه اتفاق می افتد که در نوع خود تجربه جذابی است. برای دیدن قلعه بابک می توانید با خرید بلیط آذربایجان شرقی از پایانه به راحتی سفر خود را هماهنگ کنید.
خاطرتان باشد در فصل پاییز و زمستان صعود به این محل بسیار خطرناک است و کمتر توصیه می شود. داشتن تجهیزات با کیفیت در این بازه زمانی ضرورت دارد. البته منطقه ارسباران در بهار و پاییز ممکن است مه سنگین داشته باشد که در نتیجه در طول صعود برخورد هوای مه آلود با صورت شما حس دلچسبی به همراه خواهد داشت. به نحوی تنظیم کنید که صبح زود به سمت قلعه بابک رهسپار شوید تا هم هوا عالی باشد، هم نهایت لذت را از چشم انداز این منطقه ببرید و از همه مهمتر برای برگشت به تاریکی شب برنخورید.
