در قسمت اول به بررسی ریشه رنگها و چگونگی ورود تجاری آن به زندگی روزمره انسان و کمی هم به نقشش در سیاست پرداختیم. اگر قسمت اول این نوشتار را نخواندهاید از اینجا میتوانید آن را مطالعه کنید. گفتیم حضور رنگ در زندگی بشر به قدمت خود بشر است و نمیتوان تاریخ دقیقی برای شروع استفاده از رنگ در زندگی روزمره انسان مشخص کرد. همچنین دانستیم استفاده از رنگ در تبلیغات و بازاریابی با پایان جنگ سرد و راه پیداکردن رنگ به تلویزیون و سینما و پیشرفت دقت رنگ دستگاههای چاپ، سرعت دیوانهواری گرفت و تا الان ادامه دارد.
رنگ همیشه برای انسان جالب و برانگیزاننده تقریبا تمام حسهای شناخته شده و نشدهاش بوده؛ کنجکاوی، خطر، عشق، آرامش، همگی احساساتی هستند که با دیدن رنگهای مختلف در ما زنده میشوند. حتا به احساساتمان رنگ دادهایم و آنها را با رنگهای مختلف میشناسیم. در این قسمت نگاهی داریم به رنگهای قرمز، آبی، قهوهای در سه بخش بررسی تاریخی، روانشناختی و ویژگیهایشان.
تاریخ قرمز
قرمز اولین رنگیست که بشر قادر به ساخت آن و تبدیلاش به طیفهای مختلف شد. در قرون وسطی رنگ قرمز بیشتر رنگی مذهبی شناخته میشد و با معانی مختلف دینی تفسیر میشد، خون مسیح یا آتش جهنم هردو قرمز بودند و بنابه کاربردشان، جایی مقدس و جایی دیگر عامل بازدارنده و یادآوری عذاب گناهان بود. در عصر رنسانس رنگ قرمز برای جلب توجه مخاطب به موضوع و پیام اصلی آثار هنری استفاده میشد، در قرن نوزدهم میلادی این رنگ تبدیل به نماد جنبشهای سیاسی مختلفی شد که معروفترین آن سوسیالیسم است.
ویژگیهای قرمز
عشق و شهوت، قدرت و تسلط، اهمیت و تاکید، اخطار و منع، انرژی و سرعت، جذابیت و افراط، خشم و انتقام ویژگیهای این رنگ دوست داشتنیاند. مهمانیهای رسمی و بزرگ به فرش قرمز و افراد مهم روی آن شهرهاند، خودروهای پرسرعت و لوکس بیشتر با رنگ قرمزشان معروفاند و قلب سرخ عشق هم دیگر نیازی به توضیح ندارد. قرمز تپش قلب را بالا میبرد، مردمک چشم را درگیر میکند، آنطورکه در بسیاری از موارد آقایان دل در گرو بانویی سرخپوشِ خوشسلیقه میدهند. قرمز رنگ اعتماد به نفس است، گاهی حتا در حد افراط، اگر میخواهید در جمعی جلب توجه کنید، قرمز را فراموش نکنید.
اما قرمز چه ویژگیهای منفی دارد؟ خشم، انتقام و کینهتوزی. علامت خطر است و معمولا برای هشدار در مورد اتفاقات بد مورد استفاده قرار میگیرد، آژیر قرمز، پرچم قرمز و مانند آنها، تحقیقات نشان داده که اگر مدت زیادی در مجاورت رنگ قرمز بمانید، به آسانی تحریک میشوید و به راحتی از کوره درخواهید رفت.
قرمزهای آتشین
قرمزها خوشبین و قوی هستند و اعتماد به نفس بالایی دارند. آنها اکثرا برونگرا و بهدنبال رسیدن به تمام خواستههایشان در زندگیاند. از آنجایی که طبیعتشان رقابتجو و کمال گرا است به راحتی پا پس نمیکشند و تا آخر خط بدون توجه به نتایج جلو میروند. به خاطر طبیعت قوی و اعتماد به نفس بالایی که دارند معمولا به راحتی عذرخواهی نمیکنند. آنها رهبران به ذات هستند و روی آدمهای دور و برشان تاثیر میگذراند و همچنین توانایی فوقالعادهای برای مدیریت و سازماندهی محیط اطرافشان دارند. قرمزها گاهی اوقات از حد خودشان فراتر میروند و اگر بتوانند حدود خود را مشخص کنند و از آن بیرون نزنند همه برایشان احترام قائلاند. معمولا سریع عصبانی میشوند و سریعتر آتش خشمشان فرو مینشیند. قرمزها جذابهای لعنتی هر جمعیاند!
تاریخ آبی
بررسیهای تاریخی خواستگاه این رنگ را ایران و مصر و قدمتش را 5.000 سال تخمین میزند. آبی از سنگی متامورفیک، کمیاب و ارزشمند با نام علمی Lapis Lazuli یا همان لاجورد خودمان بدست میآمد، البته تا قبل از تولید آزمایشگاهیاش. به همین خاطر رنگی گران و اشرافی بود. در دوران رنسانس هنرمندان ایتالیایی رنگ به دست آمده از این سنگ را با موادی دیگر ترکیب کردند و رنگ آبی کبود یا Ultramarine را ساختند، گران قیمتترین رنگ بازار. در قرن 19 این رنگ تبدیل به رنگ لباسهای نظامی و در قرن 20 به رنگ مورد علاقه مدیران تبدیل شد.
ویژگیهای آبی
آرامش، اولین واژهای که با دیدن رنگ آبی روی ذهن مخاطب سایه میاندازد آرامش است. آبی رنگ رقابت و مقابله به مثل نیست، رنگ صلح و آسودگی، سکون و سکوت است. برای برخی، آبی رنگ آرامش ذهنی و پاک کردن مغز از افکار بد است. همچنین این رنگ بهعنوان کورکننده اشتها هم شناخته میشود، دلیلی که دکتر رژیم لاغریتان توصیه میکند تا وعدههای غذایی را در بشقاب آبی میل کنید. آبی کاهنده فشار خون، پایین آورنده ضربان قلب است و ترکیب آرامشبخشی و محرک ذهنی بودن آن باعث شده تا به عنوان رنگی که بهرهوری را افزایش میدهد و باعث اعتماد متقابل میگردد هم شناخته شود. رنگ آبیِ لباس نیروهای مجری قانون در بیشتر کشورهای دنیا نیز از همین مورد سرچشمه میگیرد، یعنی آرامش همراه با اعتماد پذیری و توانمندی. اما سوی دیگر آبی، نماینده افسردگی، سردی و غم است. در بخش ویژگیهای شخصیتی با روی منفی رنگ آبی بیشتر آشنا میشوید.
آبیهای وفادار
کسانی که آبی رنگ موردعلاقهشان است معمولا با اعتماد به نفس، آرام و وفادارند. دوست ندارند در جمع زیاد دیده شوند و باید گفت رنگ مورد علاقه درونگراهاست. آبیها میتوانند ساعتها سرگرم شنیدن و بحث با خودشان و افکار و احساساتشان باشند. آنها در ارتباطشان با سایرین نیز همینطورند، شنوندههایی فوقالعاده و دوستانی فوقالعادهتر. آبیها بهدنبال روابط قوی و عمیق هستند و از طرفی هراس این را دارند که از لحاظ عاطفی وابسته شوند. بیشتر مواقع انرژی خود را در حسرت زمانهای گذشته و اشتباهاتی که انجام دادهاند تلف میکنند. آبیها شخصیتی محبتآمیز، حساس و گرم دارند و همراهان و مشوقانی خارقالعادهاند. آنها گاهی هدف زندگی خود را به بهبود شرایط زندگی دیگران گره میزنند. برخی ممکن است آبیها را بیشاز اندازه منطقی و بدون احساس و حتی سنگدل بدانند، اما آنها در دنیای خودشان بیشتر به فکر حفظ احتیاط و از دست ندادن کنترلشان بر زندگیاند. شاید این دلیلی باشد که گاهی آنها را سرد و بیعاطفه میبینیم ولی در درونشان دنیایی از درگیری بر سر حفظ تعادل زندگیشان در جریان است.
تاریخ قهوهای
شناختن قهوهای به عنوان یک رنگ برای نخستین بار بهسال 1000 میلادی بازمیگردد. پس از قرمز، سبز، زرد، سیاه و سفید، قهوهای ششمین رنگ رسمی شناخته شده توسط انسان است. قهوهای نقش مهمی در نقاشیهای ماقبل تاریخ داشته است. راهبران فرقه فرانسیس در قرون وسطی اروپا از رنگ قهوهای بهعنوان نمادی از بندگی و فقرشان در برابر پروردگار استفاده میکردند. بیشترین استفاده از رنگ قهوهای به آثار هنری قرن 18 میلادی بازمیگردد و پساز آن رفته رفته این رنگ تبدیل به نماد طبیعت، سادگی و سلامتی شد.
ویژگیهای قهوهای
قهوهای رنگ آبوتاب و خودنمایی نیست. رنگ سادگی و تابآوریست، احتمالا به خاطر اینکه از خاک آمده است. قهوهای رنگ امنیت و آرامش است بهدلیل اینکه به ما یادآوری میکند که رابطهمان با زمین، که همهچیز ما از آن است را حفظ کنیم و قوت ببخشیم. رابطه با زمین یعنی رابطه با خانه، رابطه با خانواده و هرآنچه که به ما احساس امنیت میدهد. قهوهای رنگی خنثی است، طیفهای تیره آن نماد چوب و طیفهای روشنتر آن نمادی از زمین است. قهوهای بیشتر رنگ همرنگی با جمعیت است تا خودنمایی، اگرچه وقتی پایش بیافتد، بهخوبی خودش را به رخ میکشد.
قهوهایهای دلگرم
برخی ممکن است شخصیتهای قهوهای را انسانهایی گستاخ بدانند، اما سخت در اشتباهند. آنها اعتمادبهنفس فوقالعادهای دارند و بهکسی اجازه نمیدهند آنها را دور بزنند. قهوهایها معتقدند با همه باید به یک شکل رفتار کرد تا زمانی که خلافش را ثابت کنند. اگر به احساساتشان ضربه بزنید بیبرو برگرد در دفاع از حقشان روبروی شما میایستند. آنها دیر به سر قرار نمیروند و هیچ قرار ملاقاتی را از دست نمیدهند، البته از شما هم انتظار دارند همینطور رفتار کنید. آنها رفتاری گرم و دوستانه دارند و از سادگی و بیپیرایه بودن لذت میبرند. دوستانی وفادارند و بهدنبال فرصت میگردند تا شما را حمایت و تشویق کنند. اما آن روی سکه هم چیزهایی هست، بسیاری قهوهای را رنگی افسرده میبینند با اینکه بیشترین فراوانی را روی زمین دارد. قهوهای رنگ بیروحیست و گاهی اوقات میتواند باعث منفینگری هم باشد. قهوهای به سختی با سایر رنگها ترکیب میشود و شاید این دلیل قهوهایها برای انتخاب تنهایی و سبک زندگی خاص خودشان باشد.