باستانشناسان سنگ نبشتهای از سده نخست اسلامی در سمیرم یافتهاند که در واکاویهای این گروه ، روشن شد که در گوشهای از این سنگنبشته نام "ایران" به زبان پارسی برروی سنگ کنده شده است.
این یافته میتواند برای دانشپژوهانی که به پژوهش پیشینه نام《 ایران 》میپردازند پلی باشد باهوده میان پیشینهی نام ایران در روزگاران باستان* و پس از اسلام در این سرزمین.
این یافتهی نوین نشان میدهد با اینکه ایران، شیرازهی شاهنشاهیاش، پس از تازش دَدْمَنشانه اعراب فروپاشید وانگهی ، نام و فرهنگ خویش را با نامِ نامیِ ایران همواره نگهداشته است.این یافته پاسخ درخوری به آنانیست که نام ایران را بدون آگاهی از پیشنه کهن آن همچون اوستا، سنگنبشتهها ، شاهکار جهانی شاهنامه، و اسناد امروزین همچون سکههای افشار ، تا قاجار را نادیده گرفتهاند ، و آن را ساخته پرداخته رضاشاه پهلوی میدانند!
درسنگ نبشتههای پارسی باستان به دبیرهی میخی داریوش و خشایارشا شاهنشاهان هخامنشی ، در سه و یک نمونه خود را آریایی خواندهاند تا روزگار ساسانی، سنگنبشتههای پارسی میانه (پارتی و پهلوی ساسانی) ایران را در زبان پارتی اَریان (aryān) و در پهلوی ساسانی اِران (ērān) آوردهاند ،در نوشتههای مانوی اَریان-وَیْزان (Aryān-waižan)، همچنین در اوستا نیز نام سرزمین کهن ایران ایرانویج (airyanәm vaējo) آمده است و با اینکه واژهای اسطورهایست وانگهی سندی کهن به شمار میآید.
برگرفته از آژفنداک هوَخشَتَر
ریشه نام ایران