فعالیت گروه باستان‌شناسی در محوطه تپه حاجی‌آباد همدان منجر به شناسایی سازه بسیار بزرگ خشتی و کشف آثار ارزشمندی احتمالاً از دوره ماد شد و نیایشگاهی مادی از تپه حاجی‌آباد همدان سر برآورد. باستان‌شناسان براین باورند که آثار کشف‌شده متعلق به دوره سوم آهن و کم نظیرند و مشابه آن به جز تپه نوشیجان ملایر در جای دیگری یافت نشده است.
پروژه نجات‌بخشی تپه حاجی‌آباد همدان به کشف در حال انجام بود که باستان‌شناسان با دیوارهای قطور، سکوی آتشدان و سکوهای‌نشیمن با ابعادی بزرگتر از معبد نوشیجان مواجه شدند. کاوش‌های باستان‌شناسی در پشته‌های چهارگانه صورت گرفت.
این پشته‌ها شامل نیایشگاهی از دوره آهن ۳، استقرار آهن ۳، استقرار دوره اسلامی و محوطه کارگاهی است. از جمله آثار کشف‌شده بقایای نیایشگاهی است که به‌صورت سازه‌ای بزرگ خشتی شناسایی شد که دارای فضاهایی بزرگ با دیوارهای قطور و مشابه سازه‌های خشتی آهن ۳ (احتمالا ماد) نوشیجان ملایر است . باستان شناسان با استناد به یافته‌های باستان‌شناسی این محوطه را تک دوره‌ای آهن ۳ (احتمالا ماد) دانسته‌اند.
از مهمترین یافته‌های معماری این محوطه سکوی آتشدان، سکوهای خشتی گرداگرد فضاها، دیوار جدا کننده، اجاق U شکل، طاقچه‌ها و بقایای خوشه‌های گندم در مجاورت سکوی آتشدان هستند. شواهد و یافته‌های کاوش، نشانگر بزرگتر بودن این محوطه از معبد مرکزی نوشیجان است.
از جمله یافته‌های جالب این سازه، سکوهای نشیمنی هستند که دور تا دور این فضا وجود دارند و هیچکدام پشت به آتشدان نیستند. پلان نیمه چلیپایی در دو طرف فضا تکرار شده و با نگاهی کلی به مجموعه در میابیم که با یک پلان چلیپایی سرو کار داریم که نمونه آن در نوشیجان وجود دارد .
گفتنی است معبد نوشیجان ملایر در ابعاد شانزده متر مربع است درحالیکه بخش داخلی پلان تپه حاجی‌آباد همدان دارای ابعاد شانزده در بیست مربع و بزرگتر از معبد نوشیجان است. تپه نوشیجان در پانزده کیلومتری شهر ملایر قرار دارد و از جمله آثار خشتی منحصر به فرد بر جا مانده از تمدن های پیش از روزگار هخامنشی در ایران است. بقایایی که به دوره عصر آهن سوم و سپس تمدن مادها بر می‌گردد.
ویژگی‌های معماری به‌کار رفته در محوطه‌های مادی مانند موش تپه، پا تپه و تپه یلفان، همگی در محوطه تپه حاجی آباد همدان نیز وجود دارد ولی آنچه محوطه تپه حاجی‌آباد را خاص کرده سکوی آتشدان و پلانی شبیه نوشیجان و بزرگتر از آن است . نحوه چیدن دیوار جدا کننده فضای نیایشگاه به‌گونه‌ای است که با تکنیک خشت چینه یا همان خشت ملات، بصورت یک رج خشت و یک رج چینه ساخته شده که هم‌اکنون جای انگشتان روی چینه‌ها نمایان است .
باستان‌شناسان براین باورند که پشته دوم را مربوط به استقرار دوره اسلامی است که شامل بقایای یک کف استقراری، آثار چینه‌ای، بقایای یک تنور کامل و یک پیت است. پشته سوم را نیز می‌توان به توجه به آثار معماری چینه‌ای آن از دوره قرون میانی اسلامی دانست.
علاوه بر آثار مزبور، مهمترین یافته این بخش یک کوره سفالگری با ساختار کاملاً مشخص و مجزا از دوره قرون میانی اسلامی است. پژوهشگران به‌دنبال کشف پیشینه دقیق این نیایشگاه باستانی با استفاده از روش‌های نمونه‌برداری و کربن ۱۴ هستند تا گمان‌ها به حقیقت نزدیک‌تر شوند. یرای مطالعه بیشتر مطلبی با عنوان دژ نوشیجان را در ساسانیان بخوانید.
