آیا برای یادگیری درس واقعاً باید 10 بار كتاب را خواند؟ آیا باید دروس خود را پشت سرهم مرور كرد؟ وآیا باید ده‌ها بار درس را تكرار كرد تا یاد گرفت؟ مطمئناً اگر چنین باشد، مطالعه كاری سخت و طاقت فرسا است. اما واقعیت چیزی دیگر است. واقعیت آن است كه این گروه از دانشجویان، روش صحیح مطالعه را نمی‌دانند و متاسفانه در مدرسه و دانشگاه هم چیزی راجع به چگونه درس خواندن نمی‌آموزند. یادگیری و مطالعه، رابطه‌ای تنگاتنگ و مستقیم با یكدیگر دارند، تا جایی كه می‌توان این دو را لازم و ملزوم یكدیگر دانست. برای اینكه میزان یادگیری افزایش یابد باید قبل از هرچیز مطالعه‌ای فعال و پویا داشت.
شیوه صحیح مطالعه، چهار مزیت عمده زیر را به دنبال دارد:
1- زمان مطالعه را كاهش می‌دهد.
2- میزان یادگیری را افزایش می‌دهد.
3-مدت نگهداری مطالب در حافظه را طولانی‌تر می‌كند.
4- بخاطر سپاری اطلاعات را آسان‌تر می‌سازد.
برای داشتن مطالعه‌ای فعال و پویا نوشتن نكات مهم درحین خواندن ضروری است تا برای مرور مطالب، دوباره كتاب را نخوانده و در زمانی كوتاه از روی یادداشت‌های خود مطالب را مرور كرد. یادداشت برداری، بخشی مهم و حساس از مطالعه است كه باید به آن توجهی خاص داشت. چون موفقیت شما را تا حدودی زیاد تضمین خواهد كرد و مدت زمان لازم برای یادگیری را كاهش خواهد داد. خواندن بدون یادداشت برداری یك علت مهم فراموشی است.
شش روش مطالعه را می‌توان بطور خلاصه چنین توضح داد:
1- خواندن بدون نوشتن:
روش نادرست مطالعه است. مطالعه فرآيندي فعال و پويا است و براي نيل به اين هدف بايد از تمام حواس خود براي درك صحيح مطالب استفاده كرد. بايد با چشمان خود مطالب را خواند، بايد در زمان مورد نياز مطالب را بلند بلند ادا كرد و نكات مهم را يادداشت كرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگير شده و حضوري فعال و همه جانبه در يادگيري داشت و هم در هنگام مورد نياز ، خصوصاً قبل از امتحان، بتوان از روي نوشته‌ها مرور كرد و خيلي سريع مطالب مهم را مجدداً به خاطر سپرد.
2- خط كشيدن زير نكات مهم:
اين روش شايد نسبت به روش قبلی بهتر است ولی روش كاملی براي مطالعه نيست چرا كه در اين روش بعضی از افراد بجای آنكه تمركز و توجه بروی يادگيری و درك مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط كشيدن زير نكات مهم می‌گردد. حداقل روش صحيح خط كشيدن زير نكات مهم به اين صورت است كه ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را كاملاً درك كنند و سپس زير نكات مهم خط بكشند نه آنكه در كتاب بدنبال نكات مهم بگردند تا زير آن را خط بكشند.
3- حاشيه نويسی:
اين روش نسبت به دو روش قبلی بهتر است ولی بازهم روشی كامل برای درك عميق مطالب و خواندن كتب درسی نيست ولی می‌تواند برای يادگيری مطالبی كه از اهميتی چندان برخوردار نيستند مورد استفاده قرار گيرد.
4- خلاصه نويسی:
در اين روش شما مطالب را می‌خوانيد و آنچه را كه درك كرده‌ايد بصورت خلاصه بر روی دفتري يادداشت می‌كنيد كه اين روش برای مطالعه مناسب است و از روش‌های قبلی بهتر می‌باشد چرا كه در اين روش ابتدا مطالب را درك كرده سپس آنها را يادداشت می‌كنيد اما بازهم بهترين روش برای خواندن نيست.
5- كليد برداری:
كليد برداری روشي بسيار مناسب برای خواندن و نوشتن نكات مهم است. در اين روش شما بعد از درك مطالب، بصورت كليدی نكات مهم را يادداشت می‌كنيد و در واقع كلمه كليدی كوتاه‌ترين، راحت‌ترين، بهترين و پرمعنی‌ترين كلمه‌ای است كه با ديدن آن، مفهوم جمله تداعی شده و به خاطر آورده می‌شود.
6- خلاقيت و طرح شبكه‌ای مغز:
اين روش بهترين شيوه براي يادگيری خصوصاً فراگيری مطالب درسی است. در اين روش شما مطالب را می‌خوانيد بعد از درك حقيقی آنها نكات مهم را به زبان خودتان و بصورت كليدی يادداشت می‌كنيد و سپس كلمات كليدی را بروی طرح شبكه‌ای مغز (Mind Map) می‌نويسيد (در واقع نوشته‌های خود را به بهترين شكل ممكن سازماندهی می‌كنيد و نكات اصلی و فرعی را مشخص می‌كنيد) تا در دفعات بعد به جای دوباره خوانی كتاب، فقط به طرح شبكه‌ای مراجعه كرده و با ديدن كلمات كليدی نوشته شده بروی طرح شبكه‌ای مغز، آنها را خيلی سريع مرور كنيد. اين روش درصد موفقيت تحصيلی شما را تا حدود بسيار زيادی افزايش می‌دهد و درس خواندن را بسيار آسان می‌كند. و بازده مطالعه را افزايش می‌دهد.
