در واپسین روزهای ماه اکتبری که گذشت، ایلان ماسک با یک معامله ۴۴ میلیارد دلاری مالک «توییتر» شد و برخی مقامات اجرایی این شرکت را اخراج کرد؛ اما همزمان با نهایی شدن این معامله، جک دورسی (مدیرعامل سابق توییتر) از راه‌اندازی یک شبکه اجتماعی غیرمتمرکز جدید بنام بلواسکای (Bluesky) خبر داد؛ شبکه‌ای که حالا در «اپ‌استور» قابل دسترسی است.
ایسنا پلاس: «بلواسکای» شبکه اجتماعی جدید جک دورسی است که از یک پروتکل جدید و غیرمتمرکز برای این پلتفرم استفاده می‌کند. این شبکه اجتماعی از آبان‌ماه گذشته نام‌نویسی از علاقه‌مندان برای تست نسخه بتا را آغاز کرد و حالا اپلیکیشن iOS بلواسکای روی اپ استور منتشر شده است. هر چند فقط کاربرانی که دعوت‌نامه داشته باشند، می‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند؛ اما برخی احتمال می‌دهند که «بلو اسکای» یک رقیب جدی برای توییتر خواهد بود.
«ایلان ماسک» چگونه به توییتر نفوذ کرد؟
ایلان ماسک، سرمایه‌دار نامدار که خودش با ۸۰ میلیون دنبال‌کننده از کاربران فعال توییتر است، از ۳۱ ماه ژانویه ۲۰۲۲ به طور پیوسته خرید مقادیر قابل توجهی از سهام این شرکت را آغاز کرد و در ۱۴ مارس ۲۰۲۲ به ۵ درصد از سهام شرکت رسید.
او در ۱ آوریل به مجموع ۷۳٬۱۱۵٬۰۳۸ سهم رسید که ۹٫۱۳ درصد از کل سهام توییتر را شامل می‌شود. ارزش آن در آن زمان ۲٫۶۴ میلیارد دلار بود که او را به بزرگ‌ترین سهامدار شرکت تبدیل کرد. ماسک در عرض ۱۰ روز از زمانی که سهامش در این شرکت از ۵درصد گذشت، از اطلاع‌رسانی به «اس‌ای‌سی» غافل شد که این امر نقض قوانین اوراق بهادار ایالات متحده است.
هنگامی که ایلان ماسک به‌طور عمومی سرمایه‌گذاری خود را در پرونده ۱۳جی کمیسیون بورس و اوراق بهادار فاش کرد، سهام توییتر بزرگ‌ترین افزایش روزانه را از زمان عرضه اولیه اولیه خود در سال ۲۰۱۳ تجربه کرد زیرا هجوم فعالیت‌های تجاری منجر به افزایش قیمت سهام تا ۲۷ درصد شد. افشای اینکه ماسک سهام قابل توجهی در توییتر به دست آورده‌است به دنبال توئیت‌های ماسک در ۲۵ و ۲۶ مارس بود که در آن، او تعهد توییتر به آزادی بیان را زیر سؤال برد و گفت که در حال بررسی توسعه یک سایت رسانه اجتماعی رقیب است!
در ۴ آوریل، ماسک با قراردادی موافقت کرد که به موجب آن او به عضویت هیئت مدیره توییتر منصوب می‌شد و او را از تصاحب بیش از ۱۴٫۹ درصد از شرکت منع می‌کرد اما ماسک تصمیم گرفت پیش از اینکه انتصابش در ۹ آوریل اجرایی شود، به هیئت مدیره نپیوندد. او در ۲۵ آوریل ۲۰۲۲ اعلام کرد که ۱۰۰ درصد سهام توئیتر را به مبلغ ۴۴ میلیارد دلار خرید اما این قرارداد را فسخ کرد و سهام این شرکت شش درصد سقوط کرد.
توئیتر نیز از او به دلیل فسخ این قرارداد شکایت کرد. در اکتبر ۲۰۲۲ مجدداً پیشنهاد خرید توئیتر به قیمت ۵۴٫۲ دلار به‌ازای هر سهم از سوی ماسک مطرح شد. نهایتاً در ۲۷ اکتبر ۲۰۲۲ این معامله با مبلغ ۴۴ میلیارد دلار نهایی شد. ماسک پس از خرید، بلافاصله مقامات اجرائی توئیتر، از جمله پاراگ آگراوال (مدیرعامل این شرکت) را اخراج کرد.
مالکیت رسمی ایلان ماسک بر توییتر و تولد «بلواسکای»
یک هفته پیش از آنکه ایلان ماسک خرید توییتر را نهایی کند، جک دورسی که یکی از موسسان و مدیرعامل سابق توییتر است، اعلام‌کرد به دنبال تست‌کنندگان بتا برای اپلیکیشن اجتماعی مبتنی بر بلاک چین «بلواسکای» است.
جک دورسی همچنین در توییتر اعلام‌کرد، بلو اسکای قصد دارد رقیب هر شرکتی شود که تلاش می‌کند، مالک عناصر بنیادین شبکه اجتماعی یا اطلاعات افرادی که از آن استفاده می‌کنند، باشد.
توییتر در سال ۲۰۱۹ «بلو اسکای» را به عنوان راهی برای توسعه یک مفهوم غیرمتمرکز مشابه برای این شرکت، تاسیس کرد. دورسی در آن زمان در یک پرسش و پاسخ نوشته بود هدف بزرگ و بلندمدت، ساخت یک پروتکل بادوام و باز برای مکالمات عمومی است.
«بلو اسکای» چیست؟
پروتکل رمزارزی «بلواسکای» پروتکلی برای برپایی شبکه اجتماعی نامتمرکز است که به ابتکار گردانندگان سابق توییتر طراحی و پیاده شده است. این پروتکل به شبکه‌های اجتماعی امکان می‌دهد تا با استانداردی واحد اطلاعات را با یکدیگر تبادل کنند. در «بلواسکای» به تمامی این شبکه‌ها که هریک سامانه‌های پایش و رصد محتوای ویژه خود را دارند، اپلیکیشن می‌گویند.
شبکه «بلواسکای» علاوه بر برخورداری از پشتیبانی مدیران پیشین توییتر، اهداف و دورنمایی را دنبال می‌کند که هم‌سو با خواسته‌های بنیان‌گذاران این شبکه اجتماعی است. در شبکه بلواسکای، برنامه‌ها یا اپ‌ها می‌توانند در قالب شبکه‌های اجتماعی مجزا فعالیت کنند و هریک قابلیت‌های ویژه خود را بسازند.
علاوه بر این، شبکه‌های اجتماعی یا اپ‌های ساخته‌شده در بستر پروتکل «بلواسکای» به‌دلیل برخورداری از ساختاری ویژه، از جولان ویروس‌ها و ربات‌های مخرب جلوگیری می‌کنند؛ البته این ساختار هنوز در ابتدای راه توسعه قرار دارد و همچنان اجماع واحدی درباره کم‌وکیف عملکرد آن وجود ندارد.
چگونه می‌توان به عضویت «بلواسکای» درآمد؟
برنامه «بلواسکای» از ۲۸ بهمن‌ماه بر روی «اپ‌استور» عرضه و روی بیش از ۲ هزار دستگاه نصب شده است. با این وجود، چون دسترسی به آن فقط از طریق دعوت‌نامه ممکن است، خبری درباره این برنامه منتشر نشده بود.
اپلیکیشن بلواسکای هنوز نسخه اندروید ندارد و در اپ استور هم نمی‌توانید آن را در بخش Top Charts پیدا کنید. وب‌سایت تک‌کرانچ که دعوت‌نامه حضور در این شبکه اجتماعی را دریافت کرده است، می‌گوید این پلتفرم درحال‌حاضر بسیار ساده به‌نظر می‌رسد و تجربه‌ای شبیه به توییتر را به مخاطبانش ارائه می‌کند.
کاربرانی که به عضویت «بلواسکای» در می‌آیند، می‌توانند برای خود یک نام کاربری و یک نام نمایشی انتخاب کنند. هر کاربر برای به اشتراک گذاشتن مطالبش باید پست‌های خود را با حداکثر ۲۵۶ کاراکتر که می‌تواند شامل تصاویر هم باشد، به اشتراک بگذارد.
در این برنامه هم دقیقا مثل توییتر می‌توانید به‌دنبال کاربران دیگر بگردید و ببینید که آن‌ها در صفحه خود چه مطالبی را به اشتراک گذاشته‌اند.
چه ویژگی‌هایی «بلواسکای» را متمایز می‌کند؟
این پروتکل به کاربران قابلیت‌های منحصر به فردی ارائه می‌کند که شامل قابلیت انتقال حساب (Account Transfer)، انتخاب الگوریتمی (Algorithmic choice)، عملیات بین پلتفرمی (interoperation) و عملکرد (Performance) می‌شود. قابلیت انتقال حساب، به کاربران اجازه می‌دهد، حساب کاربری خود را بین برنامه‌های مختلف انتقال دهند و در عین حال داده‌های خود را از دست ندهند.
آیا «بلواسکای» امن است؟
گفته می‌شود، برخلاف پلتفرم‌های سنتی که از یک سرور متمرکز واحد استفاده می‌کنند، پلتفرم‌های بزرگ و غیرمتمرکز شبکه‌های اجتماعی از چندین سرور مستقل استفاده می‌کنند. تعداد بی‌شماری از وب سایت‌های شبکه‌های اجتماعی مشهور دچار اشکالاتی شده‌اند و این مسئله یک پدیده غیر معمول نیست. با استفاده از سرورهای اضافی، احتمال خرابی کامل شبکه در نتیجه مشکلات فنی تا حد زیادی کاهش می‌یابد. علاوه بر این، با استفاده از این سیستم خوشه‌ای، احتمال حملات سایبری تا حد زیادی کاهش می‌یابد.
