آیا واکسن‌های شرکت فایزر و دیگر شرکت‌های آزمایشگاهی به صورت عادلانه در جهان توزیع می‌شود؟
روزنامه جام جم نوشت: «اگرچه شرکت فایزر از تولید یک میلیارد و ۲۰۰میلیونی واکسن کرونا در سال ۲۰۲۱ خبر داده است اما رقابت کشورهای غربی در پیش‌خرید واکسن‌های این شرکت و دیگر شرکت‌های دارویی و آزمایشگاهی که در حال ساخت و آزمایش‌های نهایی واکس کرونا هستند، چشم‌انداز روشنی را در خصوص توزیع عادلانه واکسن کرونا در جهان پیش روی بشریت قرار نمی‌دهد. این در حالی است که بیشتر کشورهای غربی، به برنامه جمعی سازمان ملل در خصوص توزیع عادلانه واکسن کرونا در جهان پیوسته‌اند.
اتحادیه اروپا و آمریکا، هر دو به پیش‌خرید واکسن‌های کرونا، آن‌هم در تعدادی گسترده ادامه می‌دهند. مقامات غربی به‌صراحت اعلام کرده‌اند هدف آنها در مرحله نخست، واکسیناسیون شهروندان خود در مواجهه با ویروس کروناست. از سوی دیگر، بیشتر تحلیلگران معتقدند آمریکا، انگلیس و اتحادیه اروپا قصد دارند از واکسن کرونا و بهره‌مندی از حق توزیع آن، به مثابه یک ابزار قدرت در جهان استفاده کنند.
قرارداد جدید اتحادیه اروپا و شرکت فایزر
پس از آن که شرکت داروسازی فایزر آمریکا اعلام کرد واکسن تحت آزمایش این شرکت تاکنون ۹۰درصد موفقیت نشان داده است، اتحادیه اروپا موافقت کرده ۳۰۰میلیون دوز از آن را که محصول مشترک فایزر و شرکت بایوان‌تک است را پیش‌خرید کند. شبکه بی‌بی‌سی گزارش داده است، این واکسن که موفقیت آن خوشبینی فراوانی در جهان به وجود آورده اکنون در فاز سوم آزمایشی است و به ۴۳هزار و ۵۰۰نفر داوطلب شرکت در این مرحله تززیق می‌شود. شرکت فایزر گفته پیش‌بینی می‌کند تحویل این سفارش از اواخر سال جاری میلادی آغاز شود. فایزر و بایوان‌تک می‌گویند این واکسن را روی یک نمونه ۴۳هزار و ۵۰۰نفری از داوطلبان آزمایش کرده‌اند. این دو شرکت بنا دارند درخواست صدور مجوز اضطراری واکسن خود را تا پایان ماه نوامبر جاری به سازمان غذا و داروی آمریکا (اف‌دی‌ای) بفرستند. استلا کراکیدس، مسئول کمیسیون بهداشت اتحادیه اروپا گفته این توافق خرید واکسن بسیار حائز اهمیت بوده است. با این حال این مقام اتحادیه اروپا گفته این واکسن تنها در صورتی توزیع خواهد شد که تمامی مراحل ایمنی را با موفقیت پشت سر بگذارد. در همین حال، رئیس سازمان بهداشت اتحادیه اروپا گفته انتظار دارد نخستین واکسیناسیون سراسری در محدوده یورو که ۲۷عضو دارد از اوایل سال میلادی آینده(۲۰۲۱) آغاز شود.
نیمی از واکسن‌های کرونا در اختیار کشورهای غربی قرار دارد
به گزارش یک سازمان امدادی، گروه کوچکی از کشورهای ثروتمند که ۱۳درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، نیمی از واکسن‌های وعده‌داده شده کووید-۱۹ را پیش‌خرید کرده‌اند. این امر امیدواری به توزیع منصفانه واکسن را کمرنگ می‌کند.
به گزارش دویچه‌وله، سازمان غیر دولتی آکسفام در این گزارش توافقاتی را که کشورهای ثروتمند با شرکت‌های داروسازی برای خریداری پنج واکسن احتمالی کرونا بسته‌اند، مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. داده‌های این تحقیق در مورد این واکسن‌های احتمالی که در مرحله نهایی آزمایش بالینی قرار دارند، از سوی شرکت تحلیلی آیرفینیتی (Airfinity) فراهم شده است. رابرت سیلورمن از دفتر آکسفام در ایالات متحده آمریکا گفت: دسترسی به واکسن نجات‌دهنده زندگی نباید وابسته به این باشد که شما در کجا زندگی می‌کنید و چه مبلغی پول دارید.
این مسئول سازمان آکسفام توضیح داد: «توسعه و تایید یک واکسن مطمئن و موثر حیاتی است، اما اطمینان یافتن از این که همه به چنین واکسنی دسترسی و توانایی خرید آن را داشته باشند، به همان اندازه مهم است. بیماری کووید-۱۹ در هر کجایی که باشد، [به این معنی است که] در همه جاست.
آکسفام، ظرفیت تولید مجموع همه این پنج واکسن احتمالی را ۵.۹ میلیارد دوز برآورد کرده است. به گفته این سازمان، با توجه به این‌که احتمالا در اکثر این واکسن‌ها تطبیق دو دوز برای مصونیت نیاز خواهد بود، ۵.۹ میلیارد دوز آن برای حدود سه میلیارد نفر کفایت می‌کند.
تا حالا برای خریداری ۳.۵ میلیارد دوز از این واکسن‌های احتمالی قرارداد بسته شده است که ۲.۷ میلیارد (۵۱درصد) آن توسط ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، اتحادیه اروپا، استرالیا، هنگ‌کنگ، ماکائو، ژاپن و سوئیس خریداری شده است.
باقی ۲.۶ میلیارد دوز این واکسن‌های آینده توسط کشورهایی مانند هندوستان، بنگلادش، چین، برزیل، اندونزی و مکزیک خریداری شده است. سازمان غیر انتفاعی آکسفام افزوده است شرکت پیشتاز مدرنا برای تولید این واکسن ۲.۵ میلیارد دلار از پول مالیات‌دهندگان را به دست آورده است اما این شرکت قصد دارد از تولید این واکسن سود ببرد و همه آن را به کشورهای ثروتمند فروخته است.
تکلیف توزیع عادلانه واکسن کرونا چه می‌شود؟
توزیع منصفانه واکسن به همه تنها در صورتی ممکن است که شرکت‌های تولیدکننده بر حفاظت حق انحصاری تولید پافشاری نکنند و همه دنیا را در یافته‌های علمی خود شریک سازند تا به مقدار کافی از این واکسن‌ها تولید شود. هزینه تقریبی تهیه کردن واکسن برای همه ساکنان کره‌زمین کمتر از یک درصد هزینه‌ای خواهد بود که بحران کووید-۱۹ بر اقتصاد جهانی وارد کرده است. در هر حال، عطش آمریکا و اتحادیه اروپا در پیش‌خرید واکسن کرونا، مساله‌ای نیست که بتوان به‌سادگی از کنار آن گذشت. اگرچه آمریکا رسما از برنامه جمعی سازمان ملل متحد در خصوص توزیع واکسن کرونا کنار کشیده است اما کشورهای اروپایی (اتحادیه اروپا) عضوی از این برنامه جمعی محسوب می‌شوند.
واکسن کرونا نباید به ابزاری برای رقابت کشورها تبدیل شود
سالواتور پالیتی، متخصص ایتالیایی در گفت‌وگو با جام جم می‌گوید: کاملا محرز است که از ماه‌ها قبل، رقابت میان کشورهای قدرتمند بر سر خرید واکسن کرونا آغاز شده است. آنها قصد دارند از این طریق، انحصار توزیع واکسن کرونا در جهان را به دست بیاورند. به عبارت بهتر، آنها نسبت به واکسن کرونا، نگاهی اقتصادی، سیاسی و منفعت‌طلبانه دارند. قطعا این نگاه کاملا ناپسند و غیر انسانی محسوب می‌شود.
وی در ادامه تاکید کرده است: کرونا یک بحران جهانی بوده و همه ملت‌های دنیا را درگیر کرده است. بنابراین برای حل و فصل این بحران نیز باید بر اساس متدهای جمعی و جهانی عمل کرد. نمی‌توان در قبال این ویروس نگاهی ملی‌گرایانه، آن هم مبتنی بر انگیزه‌های سیاسی و اقتصادی کشورها داشت. امیدواریم ترتیبی اتخاذ شود که واکسن کرونا به صورت عادلانه در همه دنیا توزیع شود و همه ملت‌ها از آثار این واکسن بهره‌مند شوند.»
