کدام کسب و کارها پس از کرونا پیروز می‌شوند
علیرضا پویانسب- بحرانی که کرونا در جهان ایجاد کرده است جنسی متفاوت از بحران‌های دیگر طی سال‌های اخیر دارد، این ویروس نه تنها وضعیت اجتماعی و سبک زندگی که اقتصاد را به صورت عمیق دچار چالش کرده است در واقع شما در این روزهای کرونایی تنها با رکود در اقتصاد کشورها مواجه نیستید بلکه وضعیت اقتصادی کشورها و شرکت‌ها رفته رفته در حال تغییر است. مبادله‌ها در دنیا دچار چالش شده و آن طور که باید و شاید بده بستانی صورت نمی‌گیرد در واقع اقتصاد در حال تغییر است و باید حتالا جور دیگری به اقتصاد پیش رو نگاه کرد.
امروز برای اینکه بتوانیم از شیوع این ویروس نا مبارک جلوگیری کنیم، نیازمند این هستیم که ما انسان‌ها ارتباطات خود را کنترل کرده و با یکدیگر در صورت ضرورت ارتباطی بر قرار نکنیم آن را قطع زنجیره شیوع نامیده‌ایم و برای کاهش کرونا مجبور به رعایت این اصل هستیم. همین کاهش ارتباطات موجب کاهش فعالیت‌های اقتصادی شده است. از سوی دیگر برخی از اصناف تعطیل شده‌اند و بسته بودن مدارس دانشگاه‌ها و کلاس‌های آموزشی چالش های جدید را به وجود آورده است و اقتصاد برای دهک‌های مختلف درآمدی کشور به یک چالش بدل شده است.
کرونا هم حضور نیروی کار در بسترهای کسب و کار را تحت شعاع قرار داده چراکه مردم اجازه خروج از خانه را ندارند و هم نوع مصرف کالا و خدمات را تغییر داده است در واقع در این شرایط مردم خرید اقلام خود را مدیریت می‌کنند و فقط آنهایی که ضرورت دارند را می‌خرند و یا اینکه اقلام جدیدی به سبد اصلی خود اضافه کرده‌اند مثل مواد ضد عفونی کننده، برای همین تقاضا و عرضه دچار چالش شده است. بر اساس همین تغییرات شدید تامین مواد اولیه تولید نیز با مشکل مواجه شده و از طرف دیگر شوکی به تولید کنندگان محصولاتی آورده است که حالا از سبد خانوارها بیرون گذاشته شدند. این تغییر موجب شده است تا برخی از کسب و کارها تعطیل یا برخی تعدیل نیرو را در دستور کار قرار دهند. خانواده‌ها نیز پس انداز بیشتر را در دستور کار قرار دادند چراکه در این روزگار آینده قابل اطمینانی را متصور نیستند و در خرید اقلام نیز وسواس به خرج می‌دهند که تقاضا را با این روش کاهش می‌دهند.
از سوی دیگر دولت به دلیل کاهش قیمت نفت درست در میانه این بحران در کشور بی شک برای کمک نیز دست به عصاتر راه خواهد رفت و چالش‌ها بیشتر خواهد بود. کارخانه‌های بزرک نیز یا تولیدات خود را به حداقل رسانده‌اند یا به دلیل نبود مواد اولیه به کندی کار می‌کنند از سوی دیگر کارکنانشان نیز با کمترین میزان ساعت کاری حضور دارند.
صنعت سبز گردشگری نیز که قرار بود پس از تحریم‌ها یکی از صنعت‌های پیشران کشور باشد و جور اشتغال را به دوش بکشد عملا تعطیل شده و مجبور به تعدیل نیرو شدند. اما این همه ماجرا نیست ماجرای کرونا برای برخی از کسب و کارها و تولیدکنندگان متفاوت است مثل تولید کنندگان مواد ضدعفونی کننده که این روزها با افزایش شدید تقاضا مواجه هستند.
آنچه تا این لحظه در این گزارش به آن اشاره شده وضعیتی است که کسب و کارها در دوران بحران کرونا با آن تا این لحظه دست و پنجه نرم کرده‌اند. اما مدیران کسب و کارها باید بدانند که این شرایط جدید دنیا است و اگر می‌خواهند از این بحران سر سالم به در ببرند باید تلاش‌های جدیدی داشته باشند در واقع بر اساس گفته کارشناسان کرونا ویروس حالا همان بحرانی است که از جنگ جهانی دوم تاکنون سابقه نداشته است. پس آن کسب و کاری موفق خواهد بود که ضمن پذیرفتن واقعیت‌ها کاری کند که این دوران را با کمترین چالش پشت سر بگذارد. یعنی شرکت، موسسه و آن نهادی این روزها موفق می شود که تاب آوری شرکتش را افزایش داده باشد. یعنی شرکت خود را برای مقابله با این بحران‌ها آماده کرده باشد و وضعیت مالی شرکت را به گونه‌ای مدیریت کند که در همه سبدها حضور داشته و با اولین بحران دچار چالش اساسی نشود در واقع به زبان ساده باید گفت شرکت‌های تاب آور از مدیرانی بهره برده‌اند که همه تخم مرغ‌های خود را در یک سبد نگذاشته و به همین دلیل با اولین تکان همه آنها را از دست نمی‌دهند. البته این اتفاق نیازمند آگاه سازی برای همه کارکنان شرکت است تا آنها هم نگرش خود را تغییر دهند تا بحران‌های پیش رو نتواند بر شرکت تاثیرگذار باشد و مدیران بتوانند تصمیمات صحیح تر و پایداری برای سازمان بگیرند. این اتفاقات همگی کمک می‌کند که رد بحران‌ها کسب و کارها مقاومت بیشتری از خود نشان دهند. با این حال امروز در کشور این بحران تعادل عرضه و تقاضا را شکسته است و از سوی دیگر مدل برخی از کسب و کارها را نیز تغییر می‌دهد برای همین امروز یا با کاهش فروش و بهره وری و تعطیلی واحدها مواجه هستیم یا در برخی محصولات تقاضا اینقدر افزایش یافته که کنترل اقتصادی قیمت‌ها امکان پذیر است.
با همه این تفاسیر حالا باید چه کرد، کارشناسان مدیریت معتقد هستند باید بر روی نقاط قوت سازمان خود تمرکز کرد. تا مزيت رقابتي بيشتر را براي سازمان فراهم آوریم. در اين زمينه بايستي به شايستگي هاي كليدي و عوامل كليدی موفقيت نيز توجه داشته باشيد. تيم مشاوران با مدلسازي هاي تحليلي مي توانند اين نقاط اهرمي را يافته، تحليل حساسيت كرده و گوشزد كنند. از طرف دیگر تصميم بر مبناي تحليل اطلاعات و نيز تفكر سيستمي، كليدي ترين اصل براي مديران ارشد است. لذا از تصميمات سطحي و تك بعدي و شتابزده بايد پرهيز كرد.
مدیران باید بدانند كسب و كارهايي كه كاري انجام نمي دهند و اميدوارند چنين اختلالي دوباره هرگز اتفاق نيفتد. اين شركت ها ريسك بسيار خطرناكي را مي پذيرند و زنجيره هاي تأمين آن ها با هر بحراني دوباره ويران خواهد شد. اما آن دست از مدیران شركت هايي كه به درس اين بحران توجه كرده و براي ترسيم نقشه جديد شبكه زنجيره تأمين خود سرمايه گذاري مي كنند تا در هنگام بروز بحران مقاوم تر باشند. آن ها قراردادهاي خود با شركاي تجاريشان را بازنويسي كرده تا در صورت بروز اختلال به سرعت راه حل ها موجود و پيش بيني شده در قرارداد را جايگزين نمايند. اين شركت ها در دراز مدت برنده واقعي فضای كسب و كار ايران خواهند بود.
