چند روز پیش دو بانوی خلبان برای اولین بار هدایت یک هواپیمای مسافربری را به مقصد مشهد بر عهده گرفتند. این موضوع از طریق پست نشاط جهانداری (خلبان پرواز) در شبکههای اجتماعی منتشر و یک روز بعد حذف شد. بسیاری به این اتفاق واکنش نشان دادند و چنین موفقیتی را تبریک گفتند و برخی هم با نگاهی جنسیتزده اعلام کردند از این به بعد زن یا مرد بودن خلبان هم به نگرانیهای دیگرشان در پروازها اضافه شده است!
نشاط جهانداری، خلبانی است که چند روز پیش عکسی از خود و همکارش که با یک هواپیمای مسافربری قصد پرواز به مشهد داشتند، در صفحه اینستاگرامش منتشر کرد و نوشت: «امروز دوشنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۸ یک روز خاص و فراموشنشدنی در صنعت هوانوردی ایران میباشد؛ برای اولین بار هدایت هواپیما توسط دو بانوی خلبان صورت گرفت. خلبان اول: نشاط جهانداری. خلبان دوم: فروز فیروزی»
پیگیری رسانهای برای جزئیات دقیقتر این پرواز موجب شد که وظیفهخواه روابط عمومی فرودگاه بینالمللی هاشمینژاد مشهد در واکنش به این اتفاق اعلام کند: «در حال حاضر اطلاعات دقیقی از این پرواز در اختیار نداریم. جهت پیگیری این رویداد مکاتبات اداری با حراست فرودگاه صورت گرفته که به محض دریافت اطلاع کامل پاسخگوی رسانهها هستیم.»
عکسی که جهانداری منتشر کرده بود، یک روز بعد از انتشار، فضای مجازی را پُر کرد، باعث افزایش چشمگیر فالوئرهای او شد و واکنشهای بسیاری را هم برانگیخت؛ گرچه در یک اتفاق عجیب و بعد از اظهارنظر روابط عمومی فرودگاه هاشمینژاد مشهد از صفحه شخصی این خلبان حذف شد!
اما آنچه که اظهار تاسف بسیاری از کاربران را درباره این موضوع به همراه داشت، نظرات کلیشهای جنسیتزدهای بود که در ادامه برخی از این نظرات را میخوانید:
- چه ایرلاینی هست؟ اینو بگید که ما سوار نشیم
- پارک دوبل نداشته باشه، فکر نکنم مشکلی پیش بیاد
- خدا به دادمون برسه
- اوه اوه حالا چقدر غیبت کردن تو راه
- الان دارن به چی فکر میکنن؟ میگن حالا هواپیما رو با کله بکوبیم زمین یا با دُم؟
- خدا بخیر کنه. دیگه ماشاالله قحط الرجال شده که کلن سپردن دست خانوما، چند وقت بعد توی کابین خلبان سر یه موضوع ساده دعوا میکنن و مسافران رو به چخ عظمی میدنگ
- هیچی دیگه. یه نگرانی به نگرانیهامون اضافه شد. حالا هی باید قبل پروازهامون بپرسیم: خلبان زنه یا مرد!
- هر کی نشست خونش پای خودشه
- نباید از کامنتهای مخالف ناراحت شد. شخصا حاضر نبودم سوار این هواپیما بشم. قرنها همه چیز در اختیار مردها بوده و بالطبع اونها در خیلی امور خبره شدن که زنها هنوز راه درازی براش در پیش دارند. همینقدر که استارت زدن خودش جسارت میخواد کم کم هم اونها با تجربه میشن هم برای ما عادی
- سقوط آزاد
- یعنی واقعا تنهایی پرواز میکنید؟
- اگه مسافران مطلع بودن اصلا پرواز نمیکردن
- خدا به داد مسافراش برسه
- رو زمین که خوب نبودن امیدی بشون نیس تا ببینیم تو هوا چطور باشن
- اوه اوه چپ نکنن خوبه
- شوخیشم قشنگ نیست
- پروازشون هم مثل رانندگیشون باشه که خدا باید رحم کنه. از حالا باید حواسمون به آسمان باشه هواپیما نخوره تو سرمون. بدبخت مسافرها چه دل و جراتی داشتن
-کاش به همه بانوان کشورم گواهینامه خلبانی بدن، همشون برن اون بالاها پرواز کنن واسه خودشون ... ما اینجا با خیال راحت رانندگی کنیم.
البته برخی هم مثل این کاربر نوشتند: «کامنتا رو آدم میخونه خجالت میکشه از ایرانی بودن خودش که هنوز مردای ایرانی نمیتونن با رانندگی خانوما کنار بیان و هنوز دارند اونا رو مسخره میکنن و کلاس و افتخار میدونن.»
برخی هم با اعتراض به اینکه او اولین خلبانی نیست که چنین کاری انجام داده، یادی از خلبانان زن پیش از جهانداری کرده و نوشتند:
- در خبرها اومده خانم نشاط جهانداری و فروز فیروزی اولین خلبانان زن تاریخ ایرانن. ضمن تبریک باید عرض کنم که اولین خلبان تاریخ ایران عفت تجارتچی بود که ۲۷ آبان سال ۱۳۱۹ برای اولین بار پرید.
- اولین زن خلبان بعد از انقلاب اکرم منفرد بوده که بعدها به سوئد رفت و الان خیلی پیره. اولین پروازش رو در پادگان هوایی قلعه مرغی انجام داد.
- منظور اینه که برای اولین بار در تاریخ ایران هدایت یک هواپیما توسط دو خانم خلبان انجام شده است وگرنه اولین خلبان زن تاریخ ایران زندهیاد عفت تجارتچی است.
برخی هم درباره چگونگی وارد شدن به این عرصه پرسوجو کردند و درباره بالا بودن هزینههای خلبانی نوشتند:
- بچه من روحش پر میزد واسه خلبانی. تمام شرایط فیزیکی و جسمیاش رو هم داشت. رفتم ثبت نامش کنم گفتن بغیر از شهریهش پرواز ساعتی ۷۵۰ تا ۸۰۰ هزار تومنه. حساب کردم دیدم اگه کل حقوقمو بهش بدم میتونه در ماه چهار ساعت پرواز کنه. از اون روز شرمنده بچهام شدم که یکی دیگه از آرزوهاش رو کشتم.
نشاط جهانداری هم از پنج سالگی علاقه خاصی به هواپیما نشان داده است. هواپیمای اسباب بازی ۷۴۷ داشته که با آن سرگرم میشده است. آموزشهای اولیه را در ایران و در سن ۱۷ سالگی میبیند اما از آنجا که برای شروع پرواز حداقل سن ۱۸ سالگی لازم است، باید صبر میکرده تا به این سن برسد و سپس شروع به تحصیل در رشته خلبانی میکند و هم زمان در دانشگاه تا مقطع لیسانس در رشته مهندسی فنآوری هوانوردی خلبانی درس میخواند.
او در صفحه شخصیاش نوشته است: «همین که وارد دانشکده خلبانی شدم، خیلیها متعجب شدند و میگفتند که این حرفه پسرانه است و به درد تو نمیخورد. این رفتار عجیب آنها برای من به ظاهر مانع ایجاد میکرد اما من به عشقم ایمان داشتم و کار خودم را میکردم. معتقدم هر کسی در هر رشتهای هر چقدر تلاش کند، مایه بگذارد و زحمت بکشد قطعا نتیجهاش را میبیند. در دنیای امروز همانطور که سرآشپز حرفهای مرد داریم، مهندس مکانیک موفق هم داریم. موفقیت به جنسیت هیچ ارتباطی ندارد. البته طبیعی است که با دیدن و شنیدن یک خلبان زن تا حدودی شگفتزده و متعجب میشوند.»
او ۲۹ تیرماه سال ۱۳۹۸ در فرودگاه مهرآباد با دریافت چهارمین خط سردوشی توسط خلبان شکرابی به عنوان دومین بانوی کاپیتان معرفی شد. گفته میشود جهانداری بعد از «شهرزاد شمس» دومین زن ایرانی است که کاپیتانی یک هواپیمای مسافربری را برعهده دارد. این خلبان که ۲۹ سال دارد، اولین پروازش را به شهر نجف و بیشترین پروازها را به مشهد داشته و به گفته خودش هر دو شهر، پرانرژی و مقدس هستند.
تشویقهای مردم در پروازهایی که او به عهده دارد موجب اشتیاقش برای خدمترسانی شده است و از این موضوع خاطره هم دارد و بعد از پایان یکی از پروازها همکارش با دوربین تلفن همراه از تشویق مردم برای جهانداری که یک خلبان زن است فیلم میگیرد و آن را نشانش میدهد؛ فیلمی که برایش بسیار خوشایند بوده و به او انرژی بیشتری برای خدمترسانی به مردم داده است.
گرچه ظاهرا برخی ترجیح میدهند سوار هواپیمایی که یک زن هدایت آن را بر عهده دارد، نشوند اما طبق گفته جهانداری ورود به این حرفه بهویژه برای یک خانم، چندان هم ساده نیست زیرا حدود پنج درصد از خلبانان دنیا را زنان تشکیل میدهند و این موضوع چندان رایج نیست و اتفاق نویی محسوب میشود. در کل استانداردهای موجود برای خلبانی خانمها بالاتر و دشوارتر از مردان است.