عضلات حافظه دارند؟ حافظه عضلانی چیست؟
همه ما در دوره ای فعالیت ورزشی نداریم. ممکن است به خاطر مصدومیت، بیماری، یا مشغله های زندگی نتوانیم مدتی به باشگاه برویم یا فعالیت کنیم. ورزشکاران حرفه ای ممکن است ” تعطیلات میان فصل” را بگذرانند که طی آن دوره ای شامل چند روز یا چند هفته تمرین نمی کنند.
در طول این مرحله ی بدون فعالیت، حجم عضلات به علت عدم استفاده از آنها شروع به کاهش می کند، درست مانند فردی که مدت زیادی در رختخواب مانده است.
پس آیا این موضوع به این معنی است که تمام تلاش ما در مدتی که ورزش کرده ایم بیهوده بوده است؟ بر اساس مطالعه جدیدی که بیان ژن در بافت عضلانی را بررسی کرده است، پاسخ این است: خیر. عضلات ما ممکن است تمرین های قبلی خود را به یاد داشته باشند!
این مطالعه چگونه انجام شد؟
این مطالعه که در مجله Scientific Reports منتشر شد، بر روی هشت نفر که در یک برنامه تمرینی سه مرحله ای شرکت کرده بودند، انجام شد. هر مرحله هفت هفته طول کشید. مرحله اول یا Loading Phase شامل تمرینات قدرتی اندام های پایینی بود که تمرکز بیشتری روی تمرینات پا مانند اسکات، پرس پا و لانگ داشت. به دنبال مرحله اول یک مرحله استراحت (Unloading Phase) بود که در آن افراد هیچ گونه تمرینی انجام ندادند. در نهایت، در فاز سوم (Reloading Phase)، شرکت کنندگان تمرینات قدرتی خود را دقیقا همانطور که قبلا انجام داده بودند، دوباره تکرار کردند. در انتهای هر مرحله ۷ هفته ای، از بافت عضله چهارسر به منظور بررسی تغییرات ژنتیکی نمونه برداری (بیوپسی) شد. محققان همچنین با استفاده از اشعه ایکس، تغییرات در حجم عضلات پاهای شرکت کنندگان در تحقیق را اسکن کردند.
نتیجه این مطالعه چه بود؟
همانطور که انتظار می رفت نتایج اسکن در طی مرحله اول، افزایش قابل توجه(۶.۵%) بافت عضله ای پاها را نشان داد. در عین حال، با در نظر گرفتن این اصل که “استفاده نکردن از عضلات باعث کاهش حجم آنها می شود”، این عضلات به زودی در مرحله دوم پسرفت کردند.
اگر چه با اتمام دوره ۷ هفته ای سوم، زمانی که تمرینات قدرتی دوباره شروع شدند، افراد نه تنها به حجم قبلی خود رسیدند، بلکه حجم عضلانی بیشتری را نسبت به قبل (۱۲.۴% نسبت به سطح پایه) به دست آوردند. علت این تغیرات چیست؟
حافظه عضلانی
محققان نشان می دهند که عضلات ما نوعی “حافظه” برای ورزش های قبلی دارند. همانطور که تجزیه و تحلیل نمونه های بافت عضلات پا نشان داد، این حافظه عضلانی نه توسط سلول های مغز، بلکه با تغییرات در ژن ها انجام می شود. وقتی ما شروع به ورزش کردن می کنیم (مانند مرحله اول مطالعه)، ژنهای خاصی فعال می شوند. زمانی که برای مدتی ورزش نمی کنیم (Unloading Phase)، تعدادی از این ژن ها خاموش می شوند، اما تعدادی همچنان روشن می مانند، و این ژن های روشن باعث ایجاد حافظه عضلانی بعد از ورزش کردن می شود. هنگامی که ورزش از سر گرفته می شود (مرحله سوم مطالعه)، ژن هایی که در مراحل قبل روشن شده بودند، فعالتر می گردند و این افزایش بیان ژن، باعث افزایش رشد عضلات می شود.
مهم است که پدیده فوق، با نوع دیگری از حافظه عضلانی اشتباه گرفته نشود. آن حافظه عضلانی، توانایی مغز برای یادآوری یک مهارت حرکتی را نشان می دهد و توضیح می دهد که چرا هنوز هم می توانید دوچرخه سواری کنید، حتی اگر از دوران کودکی دیگر دوچرخه سواری نکرده باشید.
در مقابل، ” حافظه عضلانی ” در این مطالعه، یکی از ویژگیهای ماده خاکستری مغز نیست، بلکه به اصطلاح “تغییرات اپی ژنتیکی” در بافت عضلانی است. تغییرات اپی ژنتیکی به تغییرات در نحوه بیان ژن ها اشاره می کند. همان طور که می دانید، توالی DNA شما در طول زندگی ثابت است، اما بدن می تواند مولکول هایی را بر روی ژنها و بدون تغییر در توالی آنها قرار دهد. افزودن و برداشتن این مولکول ها ممکن است ژن ها را به حالت خاموش و روشن درآورد یا سطح پروتئین (مثلا آنزیم ها و ترکیبات فیبر ماهیچه ای) ساخته شده از ژن ها را تنظیم کند. این امر برای پاسخ دادن به تغییرات محیط مفید است. در این مورد، به نظر می رسد تمرینات ورزشی ژن ها را برای پیش بینی نیازهای بعدی در عضلات روشن می کنند.
بنابراین: حتی اگر شما نمی توانید آخرین باری که وزنه زده اید را به یاد بیاورید، نگران نباشید، عضلات شما احتمالا هنوز هم به یاد دارند!