بسیار دیده شده است که مردم و حتّی نویسندگان حرفه‌ای و سیاسیون، نام‌های انگلیس، بریتانیا، بریتانیای کبیر و… را یکی فرض کرده و به‌جای یک‌دیگر به کار ببرند. نیک است یک بار برای همیشه تفاوت آنان را یاد بگیرید!
به مجموعه جزایری که در نزدیکی سواحل شمال غربی قارّه‌ی اروپا قرار گرفته‌اند، مجمع‌الجزایر بریتانیا گفته می‌شود. این جزایر شامل دو جزیره‌ی بزرگ «بریتانیای کبیر» و «ایرلند» و تعدادی جزیره‌ی کوچک‌تر می‌شود. لفظ «مجمع‌الجزایر بریتانیا» اصطلاح جغرافیایی بوده و این جزیره‌ها میزبان چندین دولت‌شهر گوناگون می‌باشند.
بزرگ‌ترین جزیره از این مجموعه، به بریتانیای کبیر معروف است. این نیز یک اصطلاح جغرافیایی بوده (مشابه آسیای صغیر و آسیای کبیر) و درواقع ارتباطی به سیاست ندارد (هرچند که بسیاری آن را به اشتباه بجای «پادشاهی متّحد» به کار می‌برند). جزیره میزبان سه کشور بوده که در جلوتر به آن‌ها پرداخته می‌شود.
دوّمین جزیره‌ی بزرگ از جزایر بریتانیای کبیر، ایرلند نام داشته و میزبان دو کشور می‌باشد. همچنین ایرلند نیز یک اصطلاح جغرافیایی است.
علاوه بر دو جزیره‌ی بزرگ یادشده، جزایر کوچک‌تری نیز وجود دارند که یکی از آن‌ها (جزیره‌ی من) خودمختار بوده و بقیه در مالکیت کشورهایی از دو جزیره‌ی بزرگ هستند. برای مثال، سومین جزیره‌ی بزرگ که در مالکیت کشور اسکاتلند نیز قرار دارد، جزیره‌ی «لوییس و هریس» (Lewis and Harris) است.
انگلستان یا انگلیس، نام بزرگ‌ترین کشور در تمامی مجمع‌الجزایر بریتانیا بوده که در نیمه‌ی جنوبی جزیره‌ی بریتانیای کبیر نیز واقع شده است. این کشور عمدتاً انگلیسی‌زبان بوده، پرچمش دارای زمینه‌ی سفید با یک صلیب سرخ، و پایتختش لندن (London) است.
اسکاتلند در نیمه‌ی شمالی جزیره‌ی بریتانیای کبیر قرار گرفته است. پایتخت آن ادینبرا (Edinburgh) بوده، زبان‌های اسکاتس و گیلیک دو زبان بومی پرسخنور آن هستند. پرچم این کشور دارای زمینه‌ی آبی با ضربدری سفید است.
کوچک‌ترین کشور جزیره‌ی بریتانیای کبیر که در شبه‌جزیره‌ای واقع در شرق انگلستان قرار گرفته است، وِلْز نام دارد. پایتخت آن کاردیف (Cardiff)، زبان بومی آن ولزی و پرچمش شامل دو نوار سفید و سبز در پس‌زمینه و همچنین یک اژدهای سرخ است.
کشور ایرلند شمالی با پایتخت بلفاست (Belfast) در شمال شرقی جزیره‌ی ایرلند قرار گرفته است و حاکمیتی مستقل از جمهوری ایرلند دارد. این کشور در طول تاریخ شاهد مناقشات متعدّدی بوده (و درحال حاضر نیز می‌باشد) که از حوصله‌ی این مطلب خارج است. همچنین دارای پرچم رسمی مستقلّی نبوده و چندین پرچم غیررسمی (عمدتاً دارای جنبه‌ی تاریخی) در آن ممکن است استفاده گردد. پرچم زیر که در ادامه با آن کار داریم، پرچم سالتایر پاتریک مقدّس (Saint Patrick's Saltire) نام داشته و از زمینه‌ای سفید با یک ضربدر سرخ تشکیل شده است.
جمهوری ایرلند دیگر کشوری است که در جزیره‌ی ایرند واقع شده و بیشتر مساحت آن را در بر می‌گیرد. پایتخت آن شهر دوبلین (Dublin)، پرسخنورترین زبان آن ایرلندی و پرچمش شامل سه نوار عمودی سبز، سفید و نارنجی می‌باشد.
کشور جزیره‌ی من واقع در جزیره‌ی کوچکی به همین نام بوده که در میان دو جزیره‌ی بزرگ بریتانیای کبیر و ایرلند قرار گرفته است و حاکمیتی مستقل دارد. پایتخت آن شهر دوگلاس (Douglas) و پرچم آن دارای زمینه‌ای قرمز و سه پای زره‌پوش سفید است.
پادشاهی متّحد حاصل اتّحاد چهار کشور سلطنتی انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی است. از آن‌جایی که سه کشور نخست در جزیره‌ی بریتانیای کبیر واقع شده‌اند، نام رسمی و کامل این اتّحادیه، پادشاهی متّحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی (United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) است. پایتخت آن همان پایخت کشور انگلستان (یعنی لندن) بوده پرچم رسمی‌اش – معروف به «نشان اتّحاد» (Union Jack) – از ترکیب پرچم‌های انگلستان، اسکاتلند و ایرلند شمالی (به طور خاص: پرچم سالتایر پاتریک مقدّس) تشکیل شده است: زمینه‌ای آبی با صلیبی سرخ و ضربدر سفید که خود دارای نوارهایی سرخ است.
برخی از مناطق کوچکی که سابقاً زیرمجموعه‌ی امپراتوری بریتانیا محسوب می‌شدند، هم‌اکنون نیز تحت حمایت و قیمومیت پادشاهی متّحد قرار دارند. البته ممکن است در برخی از جنبه‌های حکومتی، همچنان خودمختار عمل کرده و تابع سیاست‌های پادشاهی متّحد قرار نگیرند. به عنوان مثال، شبه‌جزیره‌ی جبل‌الطارق یکی از آن نواحی است که با مساحت فقط ۶/۷ کیلومتر مربّع، از سه طرف با دریا محاصره شده و تنها سمت شمال به اسپانیا راه دارد و اکثر ساکنان آن نیز به اسپانیایی سخن می‌گویند، امّا رسماً یکی از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا محسوب می‌شود. و جزایر جورجیای جنوبی و ساندویچ جنوبی، با آن که در اقیانوس اطلس جنوبی و در نزدیکی آرژانتین واقع شده‌اند، جزئی از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا به شمار می‌روند.
قلمروی مشترک‌المنافع به پادشاهی متّحد به همراه جمعی از مستعمرات سابق آن (از مهم‌ترین آنان می‌توان به کانادا، استرالیا، پاپوآ گینه نو و… اشاره کرد) گفته می‌شود. کشورهایی نیز در گذشته عضو این قلمرو به شمار می‌رفتند و هم‌اکنون در قالب جمهوری در آمده‌اند (مثل جمهوری هند، جمهوری کنیا، جمهوری ایرلند و…). ملکه‌ی پادشاهی متّحد (در حال حاضر: الیزابت دوّم)، قانوناً ملکه‌ی کشورهای قلمروی مشترک‌المنافع نیز محسوب می‌شود. با این وجود، این کشورها مستقل از دولت و پارلمان‌های پادشاهی متّحد بوده، مجالس قانون‌گذاری مستقل خود را داشته و نخست‌وزیرشان نیز عمدتاً به صورت دموکراتیک و با رأی شهروندان همان کشور انتخاب می‌شود. — مثلاً نخست‌وزیر فعلی کانادا، جاستین ترودو بوده که با رأی شهروندان همین کشور برگزیده‌شده است. همتای بریتانیایی وی نیز بوریس جانسون است. حال نه شهروندان کانادایی می‌توانند در انتخاب آقای جانسون نقشی داشته باشند و نه شهروندان بریتانیایی در انتخاب آقای ترودو کنترلی دارند.
اتّحادیه‌ی کشورهای مشترک‌المنافع، انجمنی داوطلبانه بوده و از پادشاهی متّحد و کشورهایی که سابقاً مستعمره‌ی آن بوده‌اند (و یا با کشورهای مستعمره رابطه‌ی نزدیکی داشتند – مثلاً موزامبیک، ساموآ و…) تشکیل شده است. عضویت در این اتّحادیه اجباری نیست؛ به عنوان مثال، ایالات متّحده‌ی آمریکا و دولت اسرائیل با آن که پیش‌تر مستعمرات امپراتوری بریتانیا بوده‌اند، در این اتّحادیه عضو نیستند. همچنین عضویت در اتّحادیه، به معنای پیروی از سیاست‌های پادشاهی متّحد نیست. اعضای آن نیز لزوماً ممکن است با یک‌دیگر متّحد سیاسی نباشند؛ برای نمونه، جمهوری هند و جمهوری اسلامی پاکستان به رغم عضویتشان در این اتّحادیه، در روابط سیاسی پرتنشی با یک‌دیگر به سر می‌برند.
اتّحادیه‌ی اروپا، یک اتّحادیه‌ی اقتصادی و سیاسی میان بیشتر کشورهای اروپایی است. امّا میان کشورهای جزایر بریتانیا، جمهوری ایرلند تنها عضو آن محسوب می‌شود. پادشاهی متّحد نیز سابقاً عضو آن بود؛ امّا در سال ۲۰۲۰ رسماً از آن خارج شد.
