حتماً تابه‌حال برای گردش و تمدد اعصاب به طبیعت زیبای شمال کشور سفر کرده‌اید. اکنون هم که در مورد آن صحبت می‌کنیم؛ احتمالاً دوباره تصویر آن طبیعت زیبا در ذهنتان زنده می‌شود و خاطرات خوش آن را به یاد می‌آورید. بیایید یک‌بار دیگر به‌صورت مجازی و باقدرت تصویرسازیِ ذهنی، این سفر باشکوه را انجام دهیم. آماده‌اید؟
پس برای چند لحظه تمام گرفتاری‌ها، مشکلات، نگرانی‌ها و مشغولیت‌های فکری خود را کنار بگذارید و به‌دقت به تصویر زیبای بالا نگاه کنید. سپس چشمان خود را ببندید، به قدرت خیال‌پردازی خود اجازه ظهور دهید . نفس عمیقی بکشید و با چشم دل به‌دقت به قسمت‌های مختلف تصویر زیبایی که در ذهنتان نقش بسته نگاه کنید. به شالیزار، جنگل، دشت و کوه، درختان، کلبه‌ها، آسمان آبی همراه با ابرهای سفید و پاک، به شکل‌هایی که ابرها به وجود آورده‌اند.
منظره فوق‌العاده زیبایی است! این‌طور نیست؟
وارد این تصویر زیبا شوید.تا جایی که پرنده خیالتان توان پرواز دارد؛ به دوردست‌ها پرواز کنید، داخل ابرها شوید و لابه‌لای آن‌ها چرخ بزنید، روی قله کوه‌ها فرود آیید و از آن بالا به مناظر بی‌نظیر روبروی‌تان نگاه کنید.
حالا چه حسی دارید؟
آیا هوای مطبوع و وزش آرام و دل‌نشین نسیم را روی گونه‌هایتان احساس می‌کنید؟
آیا آرامشی که در این محیط بی‌نظیر وجود دارد را حس می‌کنید؟
اکنون با این حس خوبی که پیدا کرده‌اید، به من بگویید،
شغل شما چیست؟
چه تخصصی دارید؟
چقدر به طبیعت علاقه‌مندید؟
چه احساسی نسبت به طبیعت دارید؟
اگر شما یک شاعر، نقاش، نویسنده، آهنگ‌ساز و یا طراح فضای سبز باشید، این محیط می‌تواند الهام‌بخش شما برای خلق یک اثر هنری باشد.
اگر یک گیاه‌شناس، جانورشناس و یا زیست‌شناس باشید، چطور؟!
فکر می‌کنید محیطی که آن تصویر زیبا دربرگرفته، دارای چند گونه (نوع) گیاه، جانور و یا به‌طورکلی موجود زنده است؟ هزار گونه، ده هزار گونه، صد هزار گونه...؟
فکر می‌کنید به فرض محال اگر تک‌تک گیاهان، جانوران و سایر موجودات زنده آن محیط محدود، باحوصله شمارش شوند، به چه عددی می‌رسید؟ یک میلیون موجود زنده، صد میلیون، یک میلیارد، ده میلیارد و یا حتی تعدادی بیشتر از این‌ها؟!
در آن تصویر، ممکن است هیچ جانوری قابل مشاهده نباشد ولی یک زیست‌شناس با دیدن تصویر، با توجه به نوع اکوسیستم و گونه‌های گیاهی آن، بسیاری از گونه‌های جانوری اعم از پستانداران، خزندگان، پرندگان، نرم‌تنان، حشرات، عنکبوت‌ها و... را نیز می‌تواند در آن محیط تصور کند.
حال اگر یک اکولوژیست (بوم‌شناس) آن تصویر را ببیند، چه چیزهایی از تصویر توجهش را جلب خواهد کرد؟ چه پدیده‌ها و روابطی را خواهد دید؟
یک کشاورز چطور؟
و یا یک گردشگر...
به قول مولانا:
هرکسی از ظن خود شد یار من وز درون من نجست اسرار من
همان‌طور که می‌بینید، هر فرد با توجه به علاقه‌مندی، تخصص و سابقه ذهنی و کاری خود، می‌تواند برداشت خاصی از این تصویر زیبا داشته باشد. ممکن است یک زیست‌شناس از دیدن چیزهایی که یک نقاش در این تصویر می‌بیند؛ عاجز باشد. برداشت یک اکولوژیست نیز برای یک شاعر، غیرملموس است.
درواقع، هر کس برداشت، نگاه و نگرش خود را، نه‌تنها در مورد این تصویر، بلکه در مورد همه‌چیزها و پدیده‌های اطراف خود دارد. البته هر نگرش نیز به‌نوبه خود، بازخورد و تأثیر خاص خویش را در زندگی ما بر جای می‌گذارد.
شاید تعجب کنید ولی محدودیت‌هایی که هر یک از ما داریم، باعث می‌شود که فقط قسمت‌های خاصی از هر موضوع را ببینیم و درک کنیم و از درک و دیدن بقیه قسمت‌های آن غافل شویم!
مسلماً این محدودیتها در مشاهده و درک نیز باعث می‌شود که هرکدام از ما برداشت و نتیجه‌گیریِ متفاوت و البته ناقصی از موضوع‌های مختلف داشته باشیم.
بازهم ممکن است از این واقعیت تعجب کنید که چیزهایی که دوستان، همسر، والدین و یا فرزندان شما می‌بینند و براساس آن محیط‌شان را درک می‌کنند، الزاماً همانند دید و درک شما از همان محیط و موضوع نیست. در مواردی منشأ بسیاری از اختلاف‌نظرها و عدم تفاهم‌ها و حتی جدایی و طلاق در بین افراد نیز همین تنوع و تفاوت در برداشت و درک است.
یکی از معضلاتِ چند سال اخیر جامعه بالا رفتن آمار طلاق در یک یا دو سال ابتدای زندگی مشترکِ زوج‌های جوان است. در کنار آمار بالای طلاق، کم نیستند زوج‌هایی که علی‌رغم داشتن زندگی مشترک، دچار طلاق عاطفی هستند و از درک همدیگر عاجزند.
پس بیایید نگرش خود را توسعه دهیم و در نگاه به موضوعات و مسائل جنبه‌های مختلف آن را ببینیم. همچنین در برخورد با دیگران اگر لازم شد در مواردی شرایط آن‌ها را مدنظر داشته و خود را جای آن‌ها بگذاریم. با بکار بستن این روش مسلماً در برخورد با اطرافیان و مخاطبان خود، می‌توانیم تعامل و همدلی بیشتری داشته باشیم.
گزیده‌ای از کتاب «خلاقیت در عمل» نوشته: رسول امید
