گاهی افراد ممکن است سعی کنند که وسواس های فکری خود را نادیده بگیرند و یا آن ها را متوقف کنند. اما این عمل صرفا ناراحتی و اضطراب آن ها را افزایش میدهد. در نهایت احساس میکنند که برای کاهش آن مجبور به انجام اعمال اجباری هستند.
برخلاف تلاش برای نادیده گرفتن و یا خلاص شدن از شر افکار آزاردهنده، آن ها همچنان باز میگردند. افراد ممکن است به هنگام ابتلا به وسواس فکری شدید (OCD) خجالت بکشند و یا شرمنده باشند، درحالی که چیزی برای خجالت کشیدن و یا ناراحت بودن وجود ندارد. گرچه خیلی از افراد دوست ندارند که این احساسات را داشته باشند.
وسواس فکری شدید چیست؟ اختلال وسواس فکری شدید (OCD) یک بیماری شایع روانی است که در آن افراد افکار و اعمال وسواسی دارند. وسواس فکری، تصویر و یا تمایل ناخواسته و ناخوشایندی است که به طور مستمر ذهن افراد را درگیر میکند و باعث ایجاد اضطراب، ناراحتی و یا انزجار در افراد میشود.
این اختلال میتواند مردان، زنان و حتی کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. در موارد دیده شده، اغلب و به طور معمول علائم وسواس فکری در اوایل بزرگسالی شروع میشود ولی برخی افراد در حوالی بلوغ علائم وسواس فکری را بروز میدهند.
وسواس فکری میتواند ناراحت کننده و آزار دهنده باشد و به طور قابل توجهی در زندگی افراد اختلال ایجاد کند. در این موارد درمان به این نوع افراد کمک میکند و در طول مدت به بهبود زندگی آن ها میپردازد.
از علائم وسواس فکری عملی شدید میتوان به ترس از بیماری، اهمیت افراطی به پاکیزگی، اهمیت بیش از حد به تقارن و یا نظم اشیاء، احساس عدم آرامش و امنیت، جمع کردن لوازم غیر ضروری و شمارش افراطی اشاره کرد.
این افراد احساس میکنند به طور مداوم در خطر هستند. آن ها احساس میکنند که همیشه کسی در کمین است تا به آن ها آسیب بزند یا اموال آن ها را به سرقت ببرد. این افراد به قدری درگیر این نوع افکار میشوند که به طور کامل و یا نسبی از زندگی روزمره خود باز میمانند.
این که به طور کلی تابع نظم خاصی در زندگی باشیم، نگران کننده نیست. چرا که نظم در رسیدگی به خیلی از اهداف و اعمال زندگی نیاز است و امری حیاتی تلقی میشود. اما نکته مهم این است که اگر در نظم بخشیدن به محیط خود و یا به اشیاء درون محیط بیش از حد اهمیت بدهیم تا حدی که باعث آزار فکری شویم و از دیگر کارهای خود باز بمانیم، این مورد به وسواس فکری تغییر یافته است.
این که افراد به پاکیزگی اهمیت بدهند، بسیار خوب است. همانطور که "پیامبر (ص) میفرماید: پاکیزگی نیمی از ایمان است." پاکیزگی بسیار مهم است.
همه میدانیم که آلودگی و میکروب ها باعث ابتلا انسان به بیماری ها و عدم سلامتی میشود، ولی این دلیل نمیشود که افراد برای حفظ پاکیزگی روزی چندین بار محیط زندگی خود را تمیز کنند. در کل باید در نظر داشت هرچیز که از تعادل بگذرد، جای نگرانی دارد.
همه ما نگران از دست دادن سلامتی خود و اطرافیان هستیم و این تا حدودی طبیعی است. به هر حال سلامتی یکی از نعمت های فوق العاده خداوند است که بسیار اهمیت دارد. افرادی که به وسواس فکری مبتلا هستند در زمینه سلامتی و ابتلا آن ها به بیماری به شدت نگران میباشند.
به طوری که در صورتی که از کنار فردی که مبتلا به بیماری مثلا آنفولانزا میباشد، میگذرند، گمان میکنند که همین گذر باعث ابتلای آن ها به آنفولانزا خواهد شد. یا به واسطه همین تفکر گمان میکنند که اگر برخی از غذا ها را میل کنند، به سرطان مبتلا میشوند.
این رفتار و افکار تا جایی پیش روی میکند که افراد با این که هیچ علائمی ندارند به پزشک مراجعه میکنند و تعداد مراجعه به پزشک آن ها به شدت زیاد است.
این دسته از افراد اطمینانی به شمارش خود ندارند. بار ها و بار ها این شمارش را تکرار میکنند و حتی ممکن است این افراد به شمارش مواردی بپردازند که اصلا اهمیت آنچنانی ندارند. این رفتار ان قدر تکرار میشود که خود فرد و اطرافیانش کلافه میشوند.
درمان وسواس فکری شدید چیست؟ از درمان های قطعی میتوان به دارو درمانی و روان درمانی اشاره کرد.
در روان درمانی پویشی وسواس فکری به طور کامل و بدون بازگشت درمان میشود. در خیلی از موارد وسواس فکری ناشی از اتفاقات و رخداد های گذشته است که باعث آسیب به فرد شده است. در این موارد بهترین راه برای درمان، روان درمانی میباشد.
البته درمان شناختی رفتاری نیز جزو دسته روان درمانی است که برای درمان وسواس های خفیف به کار برده میشود. در درمان روان شناختی معمولا به افراد کمک میکند که با ترس ها و افکار وسواسی خود بدون فیکس کردن آن ها به اجبار، روبرو شوند.
یکی دیگر از درمان های موثری که میتواند به افراد مبتلا به OCD کمک کند، دارو درمانی (فارماکوتراپی) است. دارو درمانی چیست؟ دارو درمانی یک اصطلاح عمومی برای استفاده از داروها برای بیماران است. دارو ها بر روی آنزیم ها و گیرنده های سلول بدن اثر میگذارند و عملکرد سلامتی را تغییر میدهند و به فرد در بهبود کمک میکنند.
در دارو درمانی وسواس فکری شدید معمولا نوعی داروی ضد افسردگی به اسم SSRIs تجویز میکنند که با تغییر تعادل مواد شیمیایی در مغز به افراد کمک میکند. این دارو معمولا به سرعت تاثیر میگذارد.