نگرانی، زنجیره ای از افکار و تصاویر ذهنی است، که سرشار از عواطف منفی و نسبتاً غیرقابل کنترل است. نگرانی یعنی فرایندی که فرد تلاش می کند، تا مسئله ای را به طور ذهنی حل نماید.
مسئله ای که گرچه عواقب آن نامعلوم است، اما احتمال یک یا چند پیامد منفی احتمالی در آن وجود دارد. در نتیجه نگرانی ارتباط نزدیکی با فرایند های ترس دارد. ازین رو اگر مدت هاست دچار نگرانی هستید به فکر درمان نگرانی خود باشید.
موقعیت هایی که حاکی از بلا تکلیفی و نامطمئنی می باشد نگرانی را فعال می کند و در نتیجه فرد به کرات از خود می پرسد « چه می شود اگر...؟»
این پرسشگری نشان دهنده ی تلاش فرد برای حل مسئله است. بنابراین نگرانی ماهیت پیچیده ای دارد. از یک رو پدیده ای شناختی می باشد، که به طور درونی بازنمایی می شود، از روی دیگر یک راهبرد مقابله ای اجتنابی می باشد، یعنی هوشیاری نسبت به یک تهدید بدون آن که به راه حلی برای آن برسد.
نگرانی مسبب اضطراب
با توجه به مواردی که درمورد نگرانی گفته شد نگرانی موجب اضطراب می شود، یعنی نگرانی باعث می شود که حتی فرد در غیاب تهدید نیز دچار اضطراب شود.
تاثیر ژنتیک و محیط در نگرانی
بسیاری از افرادی که دچار نگرانی هستند، نسبت به نشانه ها و سرنخ هایی که تهدید کننده به نظر می آیند و مرتبط با موضوعات هیجانی یا احساس های جسمانی تصاویر ذهنی آزار دهنده هستند توجه بیشتری نشان می دهند، بنابراین رویدادهایی را که به لحاظ هیجانی مبهم هستند به عنوان اتفاق هایی تهدید کننده و خطرناک تعبیر و تفسیر می کنند و توجهشان به پیامد های منفی، بیشتر معطوف می شود؛ لذا خواستگاه این نوع سوگیری در افراد نگران مربوط به ژنتیک و یادگیری های محیطی آنها می باشد.
کارکردهای نگرانی
نگرانی دارای سه کارکرد است:
1- هشدار: وارد کردن نشانه ها و سرنخ های تهدید به هشیاری
2- برانگیختگی: بازنمایی افکار و تصاویر ذهنی مرتبط با تهدید در هوشیاری
3- آمادگی: فراهم آوردن راه حل برای مشکل پیش رو در رسیدن به آمادگی هیجانی برای پیش بینی آینده.
بنابراین با توجه به کارکردهایی که نگرانی دارد می توان گفت که نقش مهمی در محافظت از خود دارد، بدین صورت که می تواند مفید و غیر مفید باشد. و ما با آشنایی با راه های درمان نگرانی از ادامه پیدا کردن نوع غیرمفید آن جلوگیری کنیم.
نگرانی مفید و غیر مفید
از آنجا که نگرانی نوعی مقابله موثر در مقابل مشکلات، جست و جو اطلاعات و جهت گیری نسبت به تکلیف با کمترین میزان اضطراب می باشد پس می تواند مفید تلقی شود.
از طرفی اگر نگرانی ویژگی های چون: فراگیر و نافذ بودن، غیرقابل کنترل بودن، تمرکز روی موضوعات جزئی و در عین حال شخصی و مربوط به آینده، توجه انتخابی نسبت به تهدید و در نهایت سوگیری را داشته باشد، میتوان آن را غیر مفید یا آسیب شناختی نامید؛ به گونه ای که بیمار نگران پرسش های بی جواب و حوادث زنجیره ای می شود و راه حل های موجود را به دلیل آنکه کامل و بی نقص نیستند، رد می کند.
بنابراین مرز باریکی وجود دارد بین نگرانی انطباقی و نگرانی آسیب شناختی.
درمان نگرانی
در گام نخست مراجعه به یک روانشناس خوب را در نظر داشته باشید.
با توجه به اهمیت این موضوع در افراد جامعه مدل های درمانی بسیاری سعی در تبیین این موضوع داشته اند.
براساس این مدل ها اهداف درمانی برای کمک به افراد بیمار در نظر گرفته شده که می تواند شامل کاهش علائم این بیماری، کاهش آسیب شناسی فرد و آموزش مهارت های موثر و ارتقای سطح سلامت افراد باشد.
برخی ازین عوامل که به درمان نگرانی کمک می کند شامل موارد زیر است:
درمان
1. در مورد نگرانی هایتان صحبت کنید. این کار و ابراز احساسات در مورد نگرانی هایتان می تواند از حجم و بار منفی این احساسات کم کند. مخاطب صحبت شما می تواند یک مشاوره خانواده باشد.
2. به کارهایی بپردازید که حواستان را از موضوع نگرانی هایتان پرت کند. پرداختن به کارهای هنری و تمرکز روی ایجاد اثر هنری بسیار یاری رسان شماست.
3. سعی کنید حدی از ابهام را بپذیرید و بدانید که هیچ چیز مشخص و قطعی نیست و در زندگی هر زمان امکان وقوع هر چیزی وجود دارد.
4. حتما نگرانی های خود را روی کاغذ بنویسید و برای آن بدترین حالت ممکن را در نظر بگیرید. به عنوان مثال اگر نگران این هستید که دچار بیماری خاصی نشوید به این فکر کنید که در بدترین حالت ممکن قرار گرفته اید و مشاهده کنید که بسیاری افراد در این بدترین حالت ممکن ذهن شما قرار دارند و دنیا برایشان به پایان نرسیده و با مرور آن سعی کنید نسبت به این نگرانی بی تفاوت بشوید و به عبارتی از آن خسته شوید.
