اتیسم یک ناتوانی رشدی است که در طول زندگی فرد برتوانایی او برای برقراری ارتباط و شکل دادن به روابط او تاثیر میگذارد.اختلال طیف اتیسم به مجموعه ای از اختلال رشدی گفته میشود که مهارت های کلامی و غیر کلامی ارتباطی وتعامل اجتماعی را به طور معنی داری تحت تاثیر خود قرار میدهد واغلب علایم آن درآغاز ۱۸ ماهگی ویا دو سالگی (پیش از ۳ سالگی) بروز میابد و علاوه بر اثرگذاری براغلب جنبه های رشدی و اجتماعی، عملکردهای آموزشی شناختی فرد را نیز تحت تاثیر خود قرار میدهد. اتیسم به عنوان یکی از در حال گسترش ترین اختلال دورره کودکی شناخته میشود.
این اختلال با تاخیر یا کارکرد ناهنجار حداقل در یکی از حوزه های تعامل اجتماعی ، زبان مورد استفاده در ارتباطات اجتماعی ، بازیهای تخیلی یا نمادین تظاهر میابد.
میزان شیوع اختلال اتیسم در دختران و پسران متفاوت است. لیکن افزایش موارد این اختلال از نظر آماری در اغلب موارد زنگ خطری است که باعث نگرانی متخصصین و برنامه ریزان امور آموزش ، رشد و بهداشت جوامع شده است. میزان شیوع اختلال اتیسم در آخرین گزارش های موجود در جوامع صنعتی و پیشرفته ۱ درصد است.
علایم اتیسم: مشاهده دقیق کودک پیش از سه سالگی ممکن است وجود علایم اتیسم را اشکار سازد. تعدادی از کودکان نیز تا ۱۸ و ۲۴ ماهگی دارای رشد عادی هستند و بعد رشدشان متوقف میشود و یا مهارت های کسب شده را از دست میدهد.
بازیهای اجتماعی(مثل دالی بازی یا قایم باشک) انجام نمیدهد ویا به طور یک جانبه و با خودشان بازی میکنند.
به شیوه خاصی بازی میکندد و علاقه ای برای انجام بازی با دیگران از خود نشان نمیدهند.
با بچه های همسن خود بازی نمیکند.
با روشن شدن جارو برقی و یا سایر وسایل سروصدا دار گوش خود را میگیرند و فرار میکنند.
بد خواب بوده و یا دیر میخوابند و با کمترین سر وصدایی بیدار میشود.
حتی کودک یک ساله نیز توانایی های اجتماعی دارند. بنابراین برای شناسایی علایم اتیسم باید نحوه تعامل کودک با جهان پیرامون مورد بررسی قرار داد.
*کودک اتیسم ممکن است علایم زیر را از خود نشان دهد:
واکنش نشان ندادن و عدم بازگشت به جهت صدای مادر
عدم واکنش نسبت به نام خود
نگاه نکردن به چشم دیگران
فقدان اشاره یا قان و قون تا سن یک سالگی
فقدان لبخند ویا سایر علایم اجتماعی در برابر دیگران
علایم اتیسم در سال دوم زندگی بسیار قابل مشاهده و مشخص تر است. در حالی که کودک دارای رشد عادی شروع به بیان اولین کلمه ها و اشاره کردن به محیط پیرامون خود میکند، کودک دارای اتیسم همچنان بریده از محیط خود باقی میماند.
علایم اتیسم در این سن عبارتند از :
فقدان تک کلمه تا سن شانزده ماهگی
فقدان بازی های وانمودی تا سن هجده ماهگی
فقدان عبارت های دو کلمه ای تا سن دو ماهگی
از دست دادن مهارت های زبانی
علاقه ای به توجه به اموری بزرگسالان به وی نشان میدهند ندارند، مثلا نشان دادن هواپیمای در حال پرواز.
سایر علایم و نشانگان
افراد داری اتیسم ممکن است دارای علایم بدنی و جسمی بوده و مواردی مانند مشکلات مریوط به گوارش و مشکل خواب داشته باشند. ممکن است در هماهنگی میان ماهیچه های بزرگ و کوچک و در انجام هماهمگ حرکات در فعالیت هایی مانند دویدن و یا بالا رفتن ، از خود ناپختگی و ضعف نشان دهند. حدود یک سوم از این کودکان دارای غش و یا حمله های صرعی هستند.
