اختلال شخصیت وابسته (DPD) یک اختلال شخصیتی است که در آن فرد به طور غیرطبیعی به دیگران متکی است و در تنهایی احساس ناتوانی و درماندگی می کند. این افراد به شدت نیاز دارند که دیگران از آنها مراقبت کنند و حمایت عاطفی و عملی ارائه دهند. آنها ممکن است در تصمیم گیری، حل مشکلات و انجام امور روزمره به شدت به دیگران وابسته باشند.
اختلال شخصیت وابسته (Dependent personality disorder) معمولا در دوران کودکی یا نوجوانی شروع می شود و در بزرگسالی ادامه می یابد. علل این اختلال هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما عواملی مانند ژنتیک، محیط و تجربیات دوران کودکی می توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند.
اختلال شخصیت وابسته می تواند بر زندگی فرد در زمینه های مختلف مانند روابط، شغل و سلامت روان تأثیر بگذارد. این افراد ممکن است در روابط خود دچار مشکل شوند، از نظر شغلی پیشرفت نکنند و در معرض خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب و سوء مصرف مواد قرار گیرند.
برای طبقه بندی یک اختلال شخصیتی، باید در یکی از گروه های زیر قرار گیرد:
اختلال شخصیت وابسته متعلق به گروه C است.
علائم اختلال شخصیت وابسته:
افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته ممکن است به نوعی اطمینان دائمی نیاز داشته باشند. آنها می توانند هنگامی که روابط و دوستی های آنها قطع می شود ویران شوند.
هنگامی که فردی با اختلال شخصیت وابسته تنهاست ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
برخی از این علائم با علائم افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی مشابه است. افرادی که دارای شرایط پزشکی مانند افسردگی یا یائسگی نیز ممکن است برخی از این علائم را تجربه کنند. اگر هر یک از علائم ذکر شده را تجربه می کنید، برای دریافت تشخیص خاص با پزشک خود تماس بگیرید. علت ابتلای افراد به DPD مشخص نیست. با این حال، متخصصان هر دو عوامل بیولوژیکی و رشدی را ذکر می کنند.
عوامل خطری که ممکن است منجر به ایجاد این اختلال شوند عبارتند از:
اختلال شخصیت وابسته (DPD) معمولاً توسط یک روانپزشک یا روانشناس تشخیص داده میشود . آنها علائم شما، سوابق پزشکی و وضعیت ذهنی شما را در نظر خواهند گرفت.
تشخیص DPD با یک شرح حال دقیق از علائم شما شروع می شود. پزشک شما ممکن است در مورد کودکی و زندگی کنونی شما سوالاتی بپرسد.
همچنین ممکن است از شما خواسته شود که یک پرسشنامه را پر کنید که علائم شما را ارزیابی می کند. این به پزشک شما کمک می کند تا تشخیص دهد که آیا شما DPD دارید یا خیر.
اگر پزشک شما تشخیص DPD دهد، ممکن است به شما دارو یا درمان روانشناسی توصیه کند. داروها می توانند به کاهش علائم اضطراب و افسردگی کمک کنند، در حالی که درمان روانشناسی می تواند به شما کمک کند تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهید و مهارتهای مقابله ای را یاد بگیرید.
اگر فکر می کنید ممکن است DPD داشته باشید، مهم است که با یک پزشک یا روانشناس صحبت کنید. آنها می توانند به شما کمک کنند تا یک تشخیص دقیق دریافت کنید و یک برنامه درمانی مناسب برای شما ایجاد کنند.
درمان DPD بر کاهش علائم تمرکز دارد. روان درمانی اغلب اولین دوره درمان است. درمان می تواند به شما در درک بهتر وضعیت خود کمک کند. همچنین می تواند به شما در یادگیری روشهای جدیدی برای ایجاد روابط سالم با دیگران و بهبود عزت نفس خود کمک کند.
روان درمانی معمولاً به صورت کوتاه مدت استفاده می شود. ارتباط طولانی مدت ممکن است شما را در معرض خطر وابستگی به درمانگر خود قرار دهد. داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب می توانند به کاهش اضطراب و افسردگی کمک کنند، اما معمولاً به عنوان آخرین راه حل استفاده می شوند.
روان شناس یا پزشک شما ممکن است دارویی برای شما تجویز کند تا حملات پانیک ناشی از اضطراب شدید را درمان کند. برخی از داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی اعتیاد آور هستند، بنابراین ممکن است لازم باشد در حین مصرف آنها به طور منظم با پزشک خود ملاقات کنید تا از وابستگی به دارو جلوگیری کنید.
روان درمانی برای اختلال شخصیت وابسته بصورت مشاوره توسط روان شناس انجام میشود. هدف از مشاوره این است که به شما کمک کند تا انگیزه ها و ترس های مرتبط با افکار و رفتار خود را کشف کنید. علاوه بر این، می توانید یاد بگیرید که با دیگران به طور مثبت تر ارتباط برقرار کنید.
دو نوع خاص روان درمانی که می تواند به افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته کمک کند عبارتند از:
روان درمانی روان پویشی: این نوع درمان بر ریشه های روانشناختی رنج عاطفی تمرکز دارد. از طریق خودآگاهی، شما به بررسی روابط مشکل ساز و الگوهای رفتاری در زندگی خود می پردازید. این به شما در درک بهتر خود کمک می کند. همچنین می تواند به شما در تغییر نحوه ارتباط شما با دیگران و محیط اطراف شما کمک کند.
درمان شناختی رفتاری (CBT): این یک نوع درمان ساختار یافته و هدفمند است. یک متخصص سلامت روان یا روانشناس به شما کمک می کند تا به دقت به افکار و احساسات خود نگاه کنید. شما درک خواهید کرد که چگونه افکار شما بر اعمال شما تأثیر می گذارند. از طریق CBT، می توانید افکار و رفتارهای منفی را از بین ببرید. شما یاد خواهید گرفت که الگوهای تفکر و عادات سالم تری را اتخاذ کنید. در پرساه درمان DPD ممکن است به ویژه بر بررسی ترس های شما از استقلال و دشواری های مربوط به ابراز وجود تمرکز کند.
عواقب احتمالی که ممکن است از DPD درمان نشده ناشی شوند:
افراد مبتلا به DPD همچنین میزان بیشتری از افکار خودکشی و اقدام به خودکشی را تجربه می کنند.
درمان زودهنگام می تواند از بسیاری از این عوارض جلوگیری کند.
علت DPD مشخص نیست، بنابراین پیشگیری از بیماری دشوار است. شما نمی توانید از اختلال شخصیت وابسته جلوگیری کنید. اما درمان می تواند به کاهش مشکلات ناشی از آن کمک کند. جستجوی کمک به محض ظاهر شدن علائم می تواند به کاهش اختلال در زندگی، خانواده و دوستی فرد کمک کند.
اختلال DPD می تواند بسیار طاقت فرسا باشد. مانند سایر اختلالات شخصیتی، بسیاری از افراد از درخواست کمک برای علائم خود احساس ناراحتی می کنند. این می تواند بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد و خطرات بلند مدت اضطراب و افسردگی را افزایش دهد.
اگر فکر می کنید یکی از نزدیکان شما ممکن است اختلال شخصیت وابسته داشته باشد، مهم است که آنها را تشویق کنید تا قبل از بدتر شدن وضعیت خود به دنبال درمان باشد. این می تواند برای فردی مبتلا به DPD موضوعی حساس باشد، به خصوص از آنجایی که آنها به طور مداوم به تأیید نیاز دارند و نمی خواهند نزدیکان خود را ناامید کنند.