عرق کردن کف دست آن هم بیش از حد نرمال را باید جدی گرفت! تعریق زیاد کف دست که در اصطلاح علمی به آن “هایپرهیدروزیس” میگویند به علت های مختلف بروز میکند، گاهی این عارضه به حدی شدید است که فعالیت عادی فرد را مختل کرده و حتی در افرادی که با وسایل برقی سر و کار دارند، نیز می تواندخطرآفرین باشد.
فرد مبتلا به صورت دورهای میتواند این مشکل را تحمل کند اما اگر وضعیت ادامهدار شود حتما باید به یک متخصص پوست مراجعه شود.
به گزارش بخش سلامت سایت ری را ، این علائم میتواند در هر زمان و در هر سنی دیده شود اما معمولاً در دوران نوجوانی ظاهرشده و در بعضی موارد تا آخر عمر ادامه مییابد. افرادی که به این بیماری دچار هستند به علت عرق کف دست ها در موقعیتهای اجتماعی، خجالتزده میشوند.
دلایل زیادی از جمله عوامل ژنتیکی، سطح فعالیت و موارد دیگر وجود دارند که موجب علت عرق کف دست میشوند که در این مطلب از سایت ری را به آنها خواهیم پرداخت.
تعریق کف دست بیشتر زمینه ارثی و ژنتیک دارد و همیشه نارسایی تیروئید، علت بروز آن نیست.
یک متخصص بیماریهای غدد در این باره گفت : درصد بسیار کمی از افرادی که دچار تعریق شدید کف دست می شوند دچار اختلالات غده تیروئید هستند پس همانطور که گفتیم بیماری تعریق کف دست می تواند به علت اختلال هورمونی، پرکاری تیروئید و یا ارثی باشد.
تعریق کف دست با زمینه ارثی، از کودکی شروع شده، در دوران بلوغ شدت یافته و در جوانی با استرس های این دوران به اوج خود می رسد.
به طول کلی سه نوع غده تعریق وجود دارد:
هر سه این غدهها میتوانند به خاطر فعالیتهای مختلف نظیر دویدن روی تردمیل عرق تولید کنند، با این حال برای درک علت عرق کف دست شاید بهتر باشد تفاوت این سه غده را بدانیم.
غده Eccrine بخش عمده از عرق بدن را ایجاد میکند و از مجموع چهار میلیون غده تعریق در بدن سه میلیون آن از نوع Eccrine هستند.
اصلیترین کارکرد این غدهها کنترل دمای بدن است.
پاها، کف دستها و پیشانی بیشترین تراکم غدد Eccrine را دارند و علت عرق کف دست شما نیز همین غدهها هستند.
به بیان دیگر وقتی این غدهها تحریک میشوند نوعی مایع بدون بوی شفاف تولید میکنند که در هوا تبخیر میشود تا در مواردی که دمای بدنتان بالا رفته آن را خنک کند.
غده تعرق Apocrine عموما در زیر بغل و ناحیه تناسلی قرار دارد. این غدهها مایعی بدون بو، روغنی و کمی غلیظتر را ایجاد میکنند.
باکتریهایی که در پوست شما قرار دارند در ادامه این مایع را تجزیه کرده و بوی بدی را ایجاد میکنند که هر وقت حمام را به تعویق میاندازید احساس میکنید. در پستانداران این مایع نقش نوعی فِرمون برای جذب جفت را ایفا میکند.
این غدهها در زمان بلوغ رشد میکنند و میتوانند تا هفت برابر سریعتر از غدد Eccrine عرق بدن تولید کنند. گفته میشود افرادی که بیشتر از میزان نرمال عرق میکنند این غدد در آنها فعالتر است.
تمامی غدد تعریق از طریق نوعی فیبر عصبی به نام فیبر سمپاتیک فعال میشوند. اینها در واقع عصبهایی هستند که به سیستم عصبی سمپاتیک بدن واکنش نشان میدهند. زمانی که سیستم پاسخ جنگ یا گریز در بدن فعال میشود بدن شروع به تعریق میکند.
اما علت عرق کف دست وقتی هیجان زده یا استرسی هستیم چیست؟
وقتی غدد Eccrine کف دست به خاطر سیستم عصبی سمپاتیک تحریک میشوند تا دمای بدن را کنترل کنند این غدهها سیگنال را از ناحیهای درون مغز به نام هیپوتالاموس میگیرند.
نکته مهم دیگر که باید در نظر داشته باشید این است که تعریق احساسی و تعریق با هدف تعدیل دمای بدن لزوما قابل تفکیک از هم نیستند و طبق بررسیها بر یکدیگر اثر میگذارند هرچند که تفاوتشان واقعی است.
برای مثال ثابت شده که تعریق احساسی پاسخی به تغییرات دمایی نمیدهد و در نتیجه تحت تاثیر هیپوتالاموس نیست. نتیجه این است که شما هیجان زده میشوید، اما نیازی نیست که خود را خنک کنید.
در واقع غدد Eccrine از طریق سیستم عصبی سمپاتیک شما از ناحیهای درون مغز فعال میشوند که لزوما به خنک سازی ارتباطی ندارد.
این کاملاً طبیعی است. اضطراب، استرس و عصبانیت، احساساتی برای رهایی از شرایط غیرمعمول هستند که بدن نسبت به آنها واکنش نشان میدهد. و باعث عرق کردن دست و پا می شوند.
با این واکنشها هورمونهای استرس به نام کورتیزول و اپی نفرین در بدن آزاد میشوند. البته بدن شما عرق میکند تا بتواند دمای خود را تنظیم کند، بنابراین وقتی مضطرب میشوید غدد عرق فعال میشوند.
اگر کف دستتان مدام عرق میکند ممکن است یک ژن بد را به ارث برده باشید. درواقع عرق زیاد کف دست میتواند به دلیل جهش ژنتیکی اتفاق بیافتد و شما آن را به ارث ببرید، حتی اگر والدینتان این مشکل را نداشته باشند.
کارشناسان نتوانستند علت دقیق مشکل عرق زیاد در کف دست را کشف کنند.
برخی معتقدند که سیستم عصبی سمپاتیک میتواند منجر به تعریق زیاد در کف دست شود.
سیستم عصبی سمپاتیک با آزادسازی آدرنالین در بدن موجب افزایش ضربان قلب شده، و با کاهش رگهای خونی و درنهایت با شروع تعریق، به این شرایط نامتعارف پاسخ میدهد.
برای درمان دست های عرق کرده ابتدا باید از علت آن آگاه شوید، مثلاً اگر تعریق کف دست شما زیاد و ناشی از غلبه خلطی است باید ابتدا در جهت رفع خلط عمل کنید.
در برخی مواقع ممکن است ناشی از مشکل کبدی و یا به دلیل اختلال هورمونی و پرکاری تیروئید و یا ارثی باشد.
اگر تعریق بیش از حد کف دست ناشی از مشکلات کبدی باشد مهمترین راه معالجه آن، پاکسازی کبد است.
البته راه های زیادی برای مقابله با این مشکل وجود دارد، اما نکته مهم این است که شما در ابتدا باید استرس خود را درمان کنید.
جلوگیری از اضطراب تا حد زیادی در کاهش تعریق موثر است، شستن دستها و دوش گرفتن های مکرر از دیگر عوامل موثر در درمان این بیماری است.
همچنین فرد مبتلا میتواند با ورزش، میزان اضطراب خود را کاهش دهد. این راه بسیار مناسبی برای کاهش تشویش و اضطراب خواهد بود.
موارد خفیف بیماری تعریق کف دست با داروهای موضعی و خوراکی قابل کنترل است، اما در برخی موارد شدید که به درمان های دارویی پاسخ نمی دهد باید جراحی شود. در این روش اعصابی که مسئول تحریک غدد عرق بوده اند قطع میشود.
از منظر طب ایرانی، تعریق زیاد کف دست به علت غلبه بلغم و از نشانههای اختلال در عملکرد کبد است.
به صورت مؤثرتر میتوان با مصرف روزانه مغذیهایی مانند مویز، عسل، بلعیدن چند عدد تخم اسفند و بادام، بر این بیماری چیره شد.
نکته مهمی که باید توجه داشت این است که اگر شخص به صورت همزمان دچار غلبه خلط صفرا نیز باشد، مصرف گرمیها و ترک سردیها باعث تشدید صفرا شده و هرچند تعریق زیاد کف دست کاهش مییابد اما میتواند منجر به بیماری دیگری شود.
با این توصیف حتی در درمانهای خانگی نیز نظر طبیب را در نظر بگیرید!
برای پاکسازی کبد میتوان از خاکشیر بهره برد، (خاکشیر را در یک لیوان که نصف آن آب جوش و نصف دیگر مخلوط عرق کاسنی و شاهتره است ریخته و به مدت یکماه تا ۴۰ روز ناشتا مصرف کنید و یکساعت با صبحانه فاصله دهید). البته همانطور گرم آن را میل کنید.
ترکیب فوق، تأثیر موثری در پاکسازی کبد، عرق کف دست ناشی از مشکلات کبدی، جوش ، لک صورت و … دارد.
درگذشته از روشهای سنتی دیگری مانند ترکیبات گیاه حنا، سدر یا اسطوخودس هم برای رفع این نوع عارضه استفاده میکردند. به دستانتان حنا بزنید و از سدر یا اسطوخودوس استفاده کنید.
در روش دیگری که در طب سنتی پیشنهاد میشود، میتوانید یک کاسه بزرگ را پر از آب کنید و دو فنجان جوش شیرین را در آن بریزید. هر روز به مدت نیم ساعت دست و پای خود را در آن قرار دهید.
آب گوجه فرنگی میتواند بر روی پوست اثرات خنک کننده داشته باشد.
دست و پای خود را با آب گوجه شستشو دهید، البته باید دقت کنید که به آن حساسیت نداشته باشید.
چند لیوان آب گوجه را در یک سطل آب ولرم ریخته و به مدت نیم ساعت، دست و پای خود را درون آن بگذارید و بشویید.
گیاهانی مانند، مازو، گلنار،جفت بلوط و گل ارمنی را پودر می کنیم. سپس پودر ترکیبی را با ته نشین آبغوره که به آن سرد آبغوره می گویند مخلوط می کنیم و به صورت خمیر در میآوریم.
خمیر را به مدت زمان شب تا صبح، هنگام خواب بودن روی کف دست ها می گذاریم.
فرد مبتلا میتواند از چای که سرشار تانین یعنی ضد تعریق است، استفاده کند.
چند کیسه چای را در یک ظرف آب جوش بریزید و بگذارید آب سرد شود و سپس دست و پای خود را به مدت نیم ساعت در آن قرار دهید. با تکرار این کار پس از چند روز تعریق را کاهش خواهید داد.
با آب لیمو روی سطح دست عرق کرده را ماساژ دهید و بعد از 2 دقیقه با آب بشویید. همچنین میتوانید نمک را با آب لیمو ترکیب کنید و بعد از اینکه خشک شد، روی دستان خود بمالید. این درمان به کاهش فعالیت غدد عرق کمک میکند.
عسل و سرکه را ترکیب کنید و روی دستی که عرق میکند بمالید. برای گرفتن نتیجه بهتر، این درمان را 2 بار در روز تکرار کنید.
برای کنترل عرق کردن دست ها، گلاب یکی از بهترین درمان های خانگی است. مقداری کمی گلاب را به چند قطره روغن گل رز اضافه کنید و بر روی دست ها بمالید و بگذارید 1 تا 2 ساعت بماند و این کار را به دفعات تکرار کنید.
این روش تاثیر فوق العادل ای در درمان عرق کف دست دارد. یک عدد سیب زمینی را در قطعات کوچک خورد کنید و آنها را بر کف دست بمالید و بعد از چند دقیقه با آب بشویید. همچنین می توانید از آب سیب زمینی نیز استفاده کنید و این درمان را به طور مداوم ادامه دهید.
چای سبز بنوشید! نوشیدن این چای میتواند به رفع یا کاهش تعریق کف دست و پا کمک زیادی کند. بهتر است روزانه 1 یا 2 فنجان چای سبز بنوشید. توجه کنید که در مصرف این چای زیاده روی نکنید!
هر روز صبح با معده خالی، چای مریم گلی بنوشید. البته دقت کنید زیاده روی در نوشیدن این چای، موجب سردرد هم میشود. پس در یزان مصرف آن دقت کنید.
تمام توصیه های بالا جهت آشنایی شما با دلایل عرق کرن کف دست و همچنین راه های مختلف درمان آن بود. اما توصیه اکید ما مانند همیشه مراجعه به پزشک متخصص و حاذق و درمان آن بر اساس شناخت منشا بیماری است.