از لحاظ ویژگی تاریخی، روان‌درمانی گروهی به سال 1905 برمی‌گردد. در این سال برای اولین بار ژوزف پِرت، اقدام به تشکیل جلسات گروهی جهت بهبود وضع بیماران معلول کرد. گرچه گروه‌های تشکیلی وی در مقایسه با زمان ما گروه‌درمانی تلقی نمی‌شوند ولی هدف پرت از آنجایی که معطوف به تسکین روحی بیماران از طریق توصیه‌های لازم بود، کمک شایانی به توسعه مشاوره و روان‌درمانی گروهی نمود. در حقیقت استفاده از مشاوره و روان‌درمانی گروهی توسط روانپزشکان برای بیماران روانی از دهه‌ی 1920 آغاز گشت. باید دانست که این روش‌های کاربردی، بیشتر ماهیتی شناخت‌گرا و آموزشی داشتند. در دهه‌ی 1930 استفاده از روانکاوی فروید و پیروان او متداول گشت. به عقیده فروید، روانکاوی نگاهی ژرف به اعماق روح انسان است. امیال سرکوب‌شده موجب پیدایش عقده‌های روانی می‌شوند. فرض این مکتب بر این است که انسان از گذشته تغذیه می‌کند و گذشته است که حال و آینده را می‌سازد. این روش تا سال‌ها بعد محور کار روان‌درمانان و روانپزشکان بود.
گروه‌های مشاوره به منظور کمک به بالا بردن عملکرد افراد نسبتا سالم در یک سطح بین‌فردی، تجربه‌های عمیقی ارایه می‌دهد. از این حیث که این گروه‌ها آن دسته از مسایل شخصی را مورد بررسی قرار می‌دهند که اکثر افراد در دوره‌های مختلف زندگی با آن دست‌به‌‌گریبان هستند، رشدی بوده و معطوف به درمان مشکلات شخصیتی نیستند. منطق این گروه‌ها آن است که حمایت و چالشی که آنها فراهم می‌کنند، به اعضا این امکان را می‌دهد که یک خودسنجی صادقانه داشته باشند و شیوه‌های خاصی را برای الگوهای فکری، احساسی و رفتاری خود مشخص کنند. از جمله اهداف گروه‌های مشاوره‌ای می‌توان به کمک کردن به افراد برای رشد نگرش‌های مثبت‌تر و مهارت‌های بین‌فردی بیشتر، استفاده از فرایند گروه به عنوان راهی برای تسهیل تغییر رفتار و کمک به افراد برای انتقال مهارت‌های اکتسابی جدید و رفتارهای آموخته‌شده خود در گروه به زندگی جاری، اشاره نمود
1. گروه‌های کودکان
· گروه‌های مخصوص کودکان در مؤسسات اجتماعی
· گروه مخصوص فرزندان طلاق
· گروه کودکان برون‌ریز
· گروه کودکان مبتلا به بیماری‌های لاعلاج.
2. گروه‌های نوجوانان
· گروه‌های توانبخشی الکلی‌ها و معتادان
· گروه رشد برای برآورده ساختن نیازهای رشدی بهنجار.
3. گروه‌های بزرگسالان
· گروه والدین مجرد
· گروه‌های برنامه‌ریزی شغلی
· گروه‌های کنترل وزن
· گروه مردان در نهاد اجتماعی
· گروه مربوط به خشونت خانواده
· گروه حمایتی برای زن‌های قربانی زنا
· گروه قربانیان بهره‌کشی جنسی.
4. گروه‌های سالمندان
· گروه‌های پیش از بازنشستگی
· گروه‌های موضوع‌مدار برای رشد شخصی
· گروه ترکیبی ویژه سالمندان و نوجوانان
مشاوره گروهی (Group counseling) شکلی از مشاوره است که در آن، گروه کوچکی از افراد با مشکلات مشابه به‌صورت منظم برای گفت‌وگو، ارتباط برقرار کردن، کشف و حل مشکلاتشان به دورهم جمع می‌شوند و با یکدیگر و رهبر گروه صحبت کرده و سعی می‌کنند نگرش‌ها و ادراکات خود را تعدیل کنند تا با مشکلات زندگی به‌صورت بهتر و کارآمدتری برخورد نمایند.
اکثر افراد شرکت‌کننده در مشاوره‌های گروهی دانش آموزان و دانشجویانی هستند که در گروه‌های سنی مختلفی قرار دارند و دارای پس‌زمینه‌ها و تجربیات متفاوتی هستند. در این گروه‌ها، اعضای گروه رفتار و افکار خود و دیگران را درک کرده و در جهت رفع مشکلات آنها پیشنهاد‌هایی ارائه می‌دهند. علاوه بر این افرادی که در روابط فردی خود، دچار مشکل و اختلال هستند با شرکت در مشاوره گروهی و ایجاد تعاملات اجتماعی بیشتر سعی می‌کنند اجتماعی‌تر شوند.
مشاوره گروهی به شما کمک می کند با هزینه پایین ( ۸۰ درصد کمتر از جلسات انفرادی)، تجربه و دانش زیادی به دست آورید. در اینجا به صورت تیتروار به برخی از مزایای مشاوره گروهی اشاره میکنیم:
حس تنهایی و درماندگی در مواجهه با چالشی که دارید از بین می‌رود زیرا شما در مشاوره گروهی ریسلف در میان جمعی هستید که مسأله‌ای مشترک دارند.
• دریافت و ارائه پشتیبانی از گروه.
• به دست آوردن درک درستی از مشکلات و کشف سریع‌تر راه‌حل‌های درست.
• تمرین مهارت‌های بین فردی در محیط امن گروه.
• افزایش آگاهی از چگونگی برخورد با اطرافیان.
• افزایش مهارت مشاهده و بازخورد.
• افزایش مهارت حل مسئله.
• بیان عواطف و احساسات به‌صورت راحت‌تر.
• کاهش انزوای اجتماعی.
• توسعه مهارت‌های ارتباطی.
با شرکت در مشاوره‌های گروهی احساس تنهایی‌تان کمتر می‌شود؛ گروه و اعضای آن از شما حمایت خواهند کرد و به این درک می‌رسید که اعضای دیگر گروه نیز با چنین چالش‌های مشابه ای روبه‌رو هستند و شما آن‌قدرها هم که فکر می‌کنید غرق در مشکلات نیستید.
مشاوره گروهی شکل های متفاوتی دارد که با توجه به مقاصد به کار رفته در آن، قوانین مختلفی دارد. با این حال، معمولا در مشاوره گروهی تعداد اعضای شرکت کننده در آن بین رای ۵ تا ۱۰ نفر است
مشاوره گروهی به شما کمک می کند با هزینه بسیار کمتر، تجربه و دانش بسیار بیشتری به دست آورید و بدون نگرانی از محدودیت زمانی جلسه مشاوره، فرصت کافی برای ارتباط با مشاورتان را داشته باشید. مشاوره گروهی چندین هفته ادامه دارد و در این مدت شما می توانید روی مسائل مختلف فکر کنید و در هر کدام از جلسات، پاسخ دغدغه هایتان را پیدا کنید. مشاوره گروهی معمولا شامل تمرینات گروهی، بحث گروهی، پرسش و پاسخ و بازیهای متناسب با موضوع گروه خواهد بود که همگی تجربه ای غنی و به یاد ماندنی را برای شما می آفریند.
مشاوره گروهی به طور کلی مقرراتی پایه دارد که به پیشرفت بهتر و تاثیرگذاری بالاتر مشاوره کمک بسیاری می کند. مهمترین قانون در مشاوره گروهی، پذیرش بدون شرط، عدم قضاوت یکدیگر و ایجاد فضایی امن برای گفتگوی آزادانه و بدون سانسور برای اعضاست. در صورتی که این حس امنیت و راحتی در فضای گروه ایجاد نشود، اعضا حرفشان را نمی زنند و در نتیجه مشاوره موثر نخواهد بود. علاوه بر این، اعضا باید نسبت به گروه متعهد شده و به مقررات آن از جمله زمان بندی، حضور فعال و … پایبند بمانند. قانون بسیار مهم دیگر در مشاوره گروهی، رازداری و حفظ اسرار دیگران است.
