همه گیری ها میتوانند بر سلامت روان موثر باشند
همهگیریها میتوانند تأثیر قابل توجهی بر سطوح استرس روانی و تاب آوری افراد داشته باشند. دقیقاً قبل از اینکه کووید19 تمام جهان را درگیر خود کند، ما یکصدمین سالگرد پایان همهگیری آنفولانزای اسپانیایی را که یکسوم جمعیت جهان را تحتتأثیر قرار داده بود، جشن گرفته بودیم.
در سال 1919، علائم بیماران بیمارستان روانپزشکی بوستون بهطور ناگهانی شدیدتر شد. کارل منینگر، روانکاو بیمارستان، طی دو مقاله درمورد صد نفر از بیماران نوشت که اختلالات روانی شدیدی را تجربه میکردند و بیش از نیمی از آنها با جنون و در حدود دو سوم نیز با توهم مواجه بودند. پیش از آن نیز در سال 1889 و پس از شیوع آنفولانزا در روسیه، افراد با علائمی از جمله افسردگی، افکار خودکشی، بیخوابی، آدمکشی در طی بیماری و بعد از آن مواجه بودند.
پژوهشها میگویند که شیوع ویروس کرونا نیز مانند همهگیریهای قبلی، مشکلات سلامت روان متعددی برای افراد بهوجود آورده است. برای مثال کیو و همکاران نشان دادند در زمان قرنطینهی ناشی از شیوع کرونا، افراد مشکلات سلامت روان از قبیل پریشانی، استرس، افسردگی و اضطراب را تجربه کردهاند. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که بیش از نیمی از افراد اضطراب متوسط به بالا را تجربه میکنند.
نتایج پژوهش لیو و همکاران نیز بیان میکند که شیوع ویروس کرونا به شکلگیری هیجانهای منفی و آزاردهنده از قبیل استرس، افسردگی و پرخاشگری منجر شده و در مقابل میزان امیدواری، شادکامی و رضایت از زندگی مردم کاهش یافته است. در واقع این بیماری کیفیت زندگی را کاهش داده است
همچنین لی و همکاران معتقدند شیوع ویروس کرونا پیامدهای روانشناختی زیادی بهوجود آورده که منجر به مشکلات سازگاری در افراد شده است. به عبارتی آنها معتقدند بیماریهای واگیر موجب افزایش اضطراب در بین افراد میشود و همین اضطراب بالا بهنوبهی خود اثراتی مخرب بر سلامت روان برجای میگذارد.
بر اساس این پژوهش افرادی که دوران قرنطینهی طولانی را تجربه کرده بودند، با تعارضهای خانوادگی، والد-فرزندی، مشکلات رفتاری و روانی در فضای خانواده مواجه بودند. این امر زمانی تشدید میشود که افراد از بیماریهای روانی زمینهای مانند افسردگی و اختلال وسواس فکری-عملی نیز رنج ببرند. تورالس و همکاران در پژوهشی بیان میکنند که قرارگرفتن در معرض اخبار و محدودیتهای ناشی از همهگیری، میتواند مشکلات سلامت روان زیادی به همراه داشته باشد.
درواقع یکی از موقعیتهایی که در زمان شیوع ویروس به افراد استرس زیادی وارد کرده است، ناتوانی در پیشبینی و عدم اطمینان از کنترل یا به گفتهی جوئل ووس مواجهه با «عدم قطعیت» است. ژیانگ و همکاران نیز در پژوهشی به بررسی اثر محدودیتهای تردد و قرنطینه پرداخته و به این نتیجه رسیدهاند که ترس از مرگ، احساس تنهایی و پرخاشگری در افرادی که قرنطینه هستند و برای مدت طولانی در خانه مانده بودهاند، افزایش یافته است.
بهعلاوه کسانی که قرنطینه هستند ارتباط چهره به چهره و تعاملات اجتماعی مرسوم را از دست میدهند که این امر بسیار استرسزا است.
یکی دیگر از مهمترین اختلالات روانشناختی که میتواند به سلامت روان افراد در دوران همهگیری آسیب برساند، اختلال استرس پس از سانحه است. اختلال استرس پس از سانحه یک مشکل روانشناختی مرتبط با استرس است و در افرادی که وضعیت تهدیدکنندهی زندگی را تجربه میکنند بهوجود میآید. درصورت عدم کنترل این اختلال، ممکن در افراد آسیبهای دائمی مثل هجوم خاطرههای مزاحم (intusive memories)، رفتارهای اجتنابی، تحریکپذیری و کرختی هیجان (emotional numbing) را در پی داشته باشد. اختلال خواب نیز از مشکلات افراد در دوران کووید19 گزارش شده است. پژوهشها نشان دادهاند که شاخص کیفیت خواب افراد در دوران همهگیری کاهش پیدا میکند.
نحوهی واکنش افراد به تهدیدهای سلامت روان در طی دوران همهگیری میتواند به حمایت اجتماعی از سمت خانواده یا دوستان، وضعیت مالی، سلامت و پیشزمینهی عاطفی، جامعهی محل زندگی و بسیاری از عوامل دیگر بستگی داشته باشد. تغییراتی که ممکن است به دلیل همهگیری اتفاق بیفتد میتواند هرکسی را تحتتأثیر قرار دهد.
افرادی که ممکن است با شدت بیشتری به استرس و سایر مشکلات مربوط به سلامت روان ناشی از همهگیری پاسخ دهند عبارتند از:
مراقبت از دوستان و خانواده میتواند از بین برندهی استرس باشد. کمک به دیگران برای کنار آمدن با استرس، مانند ارائهی حمایت اجتماعی میتواند جامعه را قویتر کند. در زمان افزایش فاصلهی اجتماعی، افراد هنوز هم میتوانند ارتباطات اجتماعی را حفظ کرده و از سلامت روانی خود مراقبت کنند. تماسهای تلفنی یا گپهای ویدئویی میتواند به شما و عزیزانتان کمک کند تا از لحاظ اجتماعی با هم ارتباط برقرار کرده و احساس تنهایی کمتری داشته باشید.
راههای سالم برای کنار آمدن با استرس
برگرفته از کتاب چکونه تاب بیاوریم ؟ ترجمه دکتر ریحانه جباری نشر حکمت کلمه ،1400