تصورات باطل، انتظارات اجتماعی نابجا و دیدگاه و فرهنگ نادرست در جامعه می تواند عرصه را بر مردان تنگ کند. فرهنگی که موفقیت، قدرت، سختکوشی، آسیب ناپذیری و ابر قهرمان بودن را وظیفه مردان می داند، می تواند سلامت روانی مردان را که یک موضوع حیاتی است مورد تهدید قرار دهد و خود منشا بروز بسیاری از آسیب های روانی برای این جنس شود. تاب آوری مردان با سلامت روان آنان ارتباط مستقیم دارد و هرچه فرد تاب آورتر باشد از سلامت روانی مطلوب تری برخوردار است.
دکتر محمدرضا مقدسی، مدیر و موسس خانه تاب آوری و مترجم کتب تاب آوری در گفت وگو با جام جم می گوید: گویا مردان مجبورند که ضدضربه و شکست ناپذیر باشند و انتظارات اجتماعی چنین حکم می کند که همه مردان باید صاحب قدرت و ثروت باشند و این می تواند سلامت روان را جدی به چالش بکشد. به رغم این که تاب آوری به معنای رویین تنی و تاثیر ناپذیری از چالش های زندگی نیست اما می تواند توانایی استفاده از منابع داخلی و خارجی برای پردازش موثر شکست هارا فراهم کند. تاب آوری، موفقیت و توسعه سلامت روان راتضمین می کند،زیرا می توانداحساسات مثبت، روابط اجتماعی بهتر و حمایت رادرمواقع سخت ایجاد کند. حمایت های اجتماعی و پرهیز از انتظارات نادرست از مردان در افزایش تاب آوری آنان بسیار موثر است.
خصوصیات مردان تاب آور
تاب آوری یک کیفیت فعال است که افراد را قادر می سازد شجاعانه با جهان روبه رو شوند.دکتر مقدسی می گوید:مردان تاب آور ریسک را می پذیرند و معنامند وعمیق زندگی می کنند.افراد تاب آوردرصورت نیازازدرخواست کمک و جست وجوی حمایت نمی ترسند و به همین دلیل بهبود وعبورموفقیت آمیز ازمشکلات برایشان محتمل است.مردان تاب آور مسئولیت شخصی اعمال خود را بر عهده می گیرند و با اعتماد به نفس با شکست مواجه می شوند و اجازه نمی دهند اشتباهات یا تجربیات گذشته مانع پیشرفت آنها شود. آنها بر زمان حال و بر آنچه می توانند کنترل کنند تمرکز و در زمان های چالش برانگیز آرامش خود را حفظ می کنند. مردان تاب آور می توانند با استفاده از راهکارهای مقابله سالم و سریع به طور موثر از عوامل استرس زا دوری کنند. رهایی از انتظارات اجتماعی مستلزم انعطاف پذیری و تمایل به رویارویی با انتقاد و پذیرش خود واقعی است.
اصلاح یک نگاه جنسیتی
دکتر محمد نوذری، مشاور و روان شناس در گفت وگوبا جام جم می گوید: درفرهنگ ما یک نگاه جنسیتی به مردان وجود دارد که باعث فشارهای روانی و بازداری های هیجانی در آنان می شود. درجامعه ما نگاه هایی وجود دارد که مردان را یک موجود سفت و سخت، آسیب ناپذیر یا یک قهرمان افسانه ای می دانند که هیچ وقت اجازه ندارنداحساسات و عواطف لطیف خود را بروز دهند و اغلب، عواطفی مثل عشق و دوست داشتن یا رفتارهای عاطفی مانند گریه کردن و ذوق کردن را اقداماتی ضدمردانه می دانند و مردانی که احساسات لطیف تر و هیجانات عاطفی بیشتری دارند یا بازداری های هیجانی ندارند راباصفات نامناسبی قضاوت می کنند.درصورتی که از نظر روانی یک انسان سالم همان طور که می تواند عواطف وهیجانات خودرامدیریت کند، می تواند فضای سالمی راهم برای ابراز هیجاناتش مانند هیجانات عشقی، دوست داشتن، خشم، نفرت و ناراحتی ابراز کند و یکی از نشانه های فرد دارای سلامت روان است این که دچار بازداری های هیجانی نباشد.
راهکارهایی برای ارتقای تاب آوری و سلامت روان
راهکارهای زیادی برای ارتقای تاب آوری در مردان وجود دارد. دکتر نوذری می گوید: راهکار اول امری فرهنگی است و نیاز به آگاهی بخشی دارد که عواطف و هیجانات مردان را به رسمیت بشناسند. مردان هم مانند زنان انسان های ابرقهرمانی نیستند و دارای احساسات، هیجانات و عواطف هستند و این اجازه را دارند که بتوانند عواطف خود رابه شکل رفتاری سالم و بدون آسیب زدن به خود و دیگری ابراز کنند. راه دیگر تشکیل شبکه های حمایتی است که مردان باید برای خود ایجاد کنند. منظور از شبکه های حمایتی، ایجاد حلقه ای از دوستان مشخص ومعین به غیر ازاعضای خانواده وفامیل است که هرچند وقت یک بار با این افراد ملاقات داشته و صحبت کنند. این شبکه های حمایتی دوستانه به ارتقای سلامت روان مردان وزنان کمک می کنند و یک محیط امن برای تخلیه هیجانی، آزادی بیان و تخلیه افکار مزاحم است.
راهکار بعدی آشنایی با نشانگان اختلالات روانی است. از آنجا که مردان کمتر به روان شناسان مراجعه می کنند باید تلاش کنند که با نشانگان استرس، افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات روانی آشنا شوند و در صورت بروز مشکل به این مشاوران مراجعه کنند و برای افزایش تاب آوری و انعطاف روان شناختی خود راه هایی را یاد بگیرند. در این خصوص، جلسات مشاوره گروهی و فردی هر دو موثر است. برای ارتقای تاب آوری مواردی نظیر رعایت بهداشت خواب، اصلاح تغذیه، تحرک، شرکت در فعالیت های ورزشی روزانه، اجتناب از مصرف دخانیات، مواد مخدر و...مهم است. همچنین بهتر است مردان هم در این زمینه ها آگاهی خود را بالا ببرند تا بتوانند به سلامت روانی مطلوبی دست یابند.
