تفاوت رژیم کتوژنیک و رژیم کتوپلاس در این مقاله بر اساس مقالات علمی بررسی می شود.
ابتدا رژیم کتوژنیک را در پابمد جستجو کردیم.
پاب‌مِد توسط کتابخانه ملی پزشکی مهم‌ترین پایگاه اطلاعات مقالات پزشکی در دنیا است. وقتی این رژیم را جستجو کردیم بالای 5 هزار مقاله علمی در خصوص آن پیدا شد.
توجه کنید که اینها مقالات علمی است که توسط دانشمندان و محققان زیر نظر مراکز پزشکی معتبر و دانشگاهها انجام می شود و با مقالاتی که در گوگل می بینید (مثل همین مقاله) که یک شخص آن را می نویسد کاملا متفاوت است.
مقالاتی که در گوگل می بینید یک نویسده آن را تألیف یا ترجمه می کند اما انتشار مقالات علمی پروسه متفاوت و پیچیده ای دارد و نیاز به تحقیقات علمی در آزمایشگاهها و مراکز پزشکی دارد و باید تحت نظارت چندین متخصص در آن زمینه و مرکزی معتبر مثل دانشگاه انجام شود.
رژیم کتوپلاس را در پابمد جستجو کردیم. اما هیچ نتیجه ای یافت نشد:
در سایتهای فارسی که جستجو کریم متوجه شدیم که ظاهرا این رژیم یک رژیم ساختگی توسط کارشناس تغذیه ای به نام خانم غفاری ابدا شده است. که عنوان می کند که رژیم کتوژنیک اصلاح شده است.
اما از آنجایی که هیچ مقاله ای علمی رو آن انجام نشده و رژیمی دست کاری شده است نمیتوانیم زیاد در مورد آن توضیح دهیم.
تنها چیزی که میتوان گفت با توجه به اینکه در سایت خودشان عنوان کرده اند که مقدار کربوهیدرات رژیم بیشتر شده یعنی نان جو یا میوه هایی به رژیم کتوژنیک اضافه شده، دیگر فرد وارد فاز کتوز که هدف اصلی رژیم کتوژنیک اصولی نمی شود و بنابراین اصلا رژیم کتوژنیک نیست.
بنابراین بهتر است در ادامه به رژیم کتوژنیک اصلی که بیش از ۱۰۰ سال است در کل دنیا شناخته شده و توسط مراکز پزشکی و دانشگاهی بررسی شده است پرداخته می شود.
رژیم کتوژنیک یا رژیم کتو یک رژیم غذایی بسیار کم کربوهیدرات و پرچرب است. این تغییرات غذایی در ابتدا برای درمان صرع و جلوگیری از تشنج طراحی شده بود. با این حال، پیشرفت در داروها برای تشنج، استفاده از رژیم کتو را کاهش داد، به استثنای بیمارانی که شرایط آنها به داروهای ضد تشنج مقاوم است ( Wheless, 2008 ).
طی چند دهه گذشته، رژیم کتو برای کاربردهای دیگر مانند مدیریت وزن و مدیریت دیابت نوع 2 دوباره محبوبیت پیدا کرده است.
شمارش درشت مغذی ها اساس رژیم کتوژنیک است.
پیگیری چربی، پروتئین و کربوهیدراتی که می خورید به شما می گوید که آیا در مسیر کتوز قرار دارید یا خیر، که در زیر توضیح خواهیم داد. بخش مهم ردیابی ماکرو نظارت بر نسبت چربی به پروتئین به اضافه کربوهیدرات است.
هدف در رژیم کتوژنیک، نسبت سه گرم چربی به ازای هر یک گرم پروتئین و کربوهیدرات است. کنترل این نسبت بر متابولیسم شما تأثیر می گذارد و بدن شما را مجبور می کند تا برای منبع انرژی اولیه چربی بسوزاند.
به طور معمول، این کار با کاهش شدید دریافت کربوهیدرات به کمتر از 50 گرم در روز انجام می شود و بدن شما را از استفاده از کربوهیدرات برای انرژی به کتوز تغییر می دهد.
کتوز نوعی متابولیسم است که از چربی به عنوان منبع انرژی اولیه استفاده می کند و کتون هایی را برای جایگزینی گلوکز (کربوهیدرات ها) تولید می کند.
معمولاً کربوهیدرات ها انرژی اولیه ای هستند که توسط سلول ها به ویژه برای مغز و سیستم عصبی مرکزی استفاده می شود. با این حال، هنگام پیروی از یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات، بدن به جای آن از کتون ها، محصول تجزیه چربی ها استفاده می کند ( 2020 ).
کتوز می تواند به طور طبیعی در افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده اتفاق بیفتد. کتواسیدوز دیابتی یک وضعیت خطرناک است که در آن کتون های زیادی تولید می شود زیرا بدن قادر به استفاده از قندها برای انرژی نیست. هنگامی که این اتفاق می افتد، pH خون را تغییر می دهد، که می تواند منجر به مشکلات متعددی شود که نیاز به مراقبت های اضطراری دارند ( لیزو، 2021 ). با رژیم کتوژنیک، تعداد کتون های تولید شده در حالت ایده آل کمتر است و در سطح ایمن باقی می ماند و بر سطح pH خون تأثیر نمی گذارد.
برخی از افرادی که رژیم کتوژنیک دارند، خود را برای نظارت بر سطح کتوز آزمایش می کنند. آزمایش‌های خون، ادرار و تنفس کتون، سطح کتون‌ها را ردیابی می‌کنند و از نظر کتوز نظارت می‌کنند. آزمایش ادرار از یک نوار برای بررسی سطح کتون استفاده می کند و ممکن است راحت ترین آزمایش برای اکثر افراد باشد.
تحقیقات نشان می دهد ممکن است پیروی از رژیم کتوژنیک فوایدی داشته باشد، از جمله:
صرع وضعیتی است که باعث اختلال در فعالیت عصبی می شود و منجر به تشنج می شود. می تواند ناشی از اختلالات ژنتیکی یا آسیب به مغز باشد. برخی از افراد مبتلا به صرع هستند که به داروها مقاوم است و رژیم کتو می تواند در کمک به مدیریت تشنج در برخی از این افراد موثر باشد.
اطلاعات متناقضی در مورد مزایای رژیم کتو برای بیماری قلبی وجود دارد. با این حال، برخی تحقیقات نشان می دهد که پیروی از رژیم کتو ممکن است به کاهش سطح فشار خون و مدیریت بهتر فشار خون کمک کند ( بچ، 2020 ).
رژیم کتو ممکن است سطح کلسترول و نسبت کلسترول “خوب” به “بد” را بهبود بخشد. برخی از مطالعات افزایش لیپوپروتئین های با چگالی بالا (HDL) که کلسترول “خوب” نیز نامیده می شود و سطوح تری گلیسیرید پایین تر را نشان دادند (Batch, 2020).
دیابت به دلیل تغییر در تولید یا پاسخ بدن به هورمون انسولین ایجاد می شود. منجر به مشکل در کنترل سطح قند خون می شود. کربوهیدرات ها در طول هضم به قند تجزیه می شوند، بنابراین رژیم های کم کربوهیدرات برای کمک به مدیریت سطح قند خون آزمایش شده اند.
رژیم کتوژنیک می تواند به کنترل سطح قند خون و کاهش هموگلوبین A1C کمک کند. این اندازه گیری میانگین سطح قند خون شما را در سه ماه گذشته نشان می دهد.
رژیم کتو فوایدی را در کمک به کاهش وزن و حفظ وزن سالم نشان داده است . همچنین ممکن است به افراد مبتلا به چاقی و سندرم متابولیک کمک کند تا عوارض جانبی آن شرایط را کاهش دهند.
افراد مبتلا به بیماری هایی که بر مغز تأثیر می گذارد، مانند زوال عقل آلزایمر، ممکن است از رژیم کتوژنیک بهره مند شوند. تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که اجسام کتون ممکن است به محافظت از سلول‌های عصبی و مغز در برابر آسیب‌های ناشی از افزایش سن کمک کند ( روسک، 2019 ).
پیروی از رژیم کتوژنیک ممکن است اثرات منفی بر سلامتی داشته باشد. با این حال، هنوز اطلاعات محدودی در مورد اینکه چگونه این رژیم غذایی در بلندمدت بر سلامتی تأثیر می گذارد، وجود دارد. در اینجا برخی از خطرات پیروی از رژیم کتوژنیک آورده شده است.
بله، بیماری قلبی هم در فواید و هم خطرات بالقوه رژیم کتو قرار می گیرد.
تحقیقات در مورد اینکه چگونه رژیم کتو بر سلامت قلب تأثیر می گذارد متناقض است. اگرچه ما دیدیم که رژیم کتو ممکن است کلسترول HDL (کلسترول “خوب” را افزایش دهد، اما برخی از داده ها افزایش قابل توجهی در لیپوپروتئین های با چگالی کم (LDL) یعنی کلسترول “بد” را نشان می دهند. سطوح بالای LDL می تواند خطر ایجاد پلاک هایی را افزایش دهد که رگ های خونی را مسدود می کند (بچ، 2020).
هنگام تنظیم رژیم کتوژنیک ممکن است علائم آنچه معمولاً به عنوان کتو آنفولانزا شناخته می شود را تجربه کنید. برخی از افراد علائمی مانند:
این علائم معمولاً در عرض یک هفته پس از شروع رژیم کتوژنیک شروع می شوند و می توانند تا یک ماه ادامه داشته باشند.
بثورات کتو یک بیماری پوستی نادر است که به خوبی شناخته نشده است. این بیماری به عنوان پریگو پیگمنتوزا شناخته می شود و با کتوز همراه است. اغلب اتفاق نمی افتد و به طور عمیق مورد مطالعه قرار نگرفته است.
چند مطالعه موردی یک بثورات قرمز خارش دار و قرمز را نشان داد که پس از شروع رژیم کتوژنیک شروع شد و پس از وارد کردن مجدد کربوهیدرات ها به رژیم غذایی از بین رفت ( Alkeraye, 2019 ؛ Maco, 2018 ).
تمرینات شدید، مانند تمرینات تناوبی با شدت بالا، دوی سرعت، و سایر ورزش هایی که باعث از دست دادن نفس می شوند، از نوعی متابولیسم استفاده می کنند که از اکسیژن استفاده نمی کند و به کربوهیدرات نیاز دارد. از آنجایی که رژیم کتوژنیک کربوهیدرات ها را بسیار محدود می کند، ممکن است عملکرد ورزشی را کاهش دهد و ورزش شدید را دشوارتر کند ( هاروی، 2019 ).
رژیم کتوژنیک ممکن است خطر کاهش قند خون را در افراد مبتلا به دیابت، به ویژه برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 افزایش دهد. در صورت پیروی از یک رژیم غذایی بسیار کم کربوهیدرات، داروها و سطوح قند خون نیاز به نظارت دقیق دارند، زیرا سطوح پایین قند خون می تواند اثرات جدی بر سلامتی داشته باشد (Batch, 2020).
پیروی از رژیم کتو ممکن است منجر به خطرات دیگری مانند:
رژیم کتوژنیک ممکن است برای افرادی توصیه شود که:
اگر قصد دارید رژیم کتوژنیک را امتحان کنید، با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی صحبت کنید تا به شما در نظارت بر نحوه تأثیر رژیم کتوژنیک بر سلامت شما کمک کند.
برخی از افراد در معرض خطر بیشتری برای اثرات نامطلوب بر سلامتی ناشی از رژیم کتوژنیک هستند. در اینجا چند نمونه از شرایطی وجود دارد که رژیم کتوژنیک ممکن است توصیه نشود:
شما می خواهید عمدتاً چربی های سالم و غذاهای با پروتئین بالا را در برنامه غذایی کتو مصرف کنید. در اینجا چند نمونه از غذاهای دوستدار کتو آورده شده است:
میوه ها و سبزیجات محدود هستند زیرا می خواهید کربوهیدرات خالص خود را زیر 50 گرم در روز نگه دارید (مسعود، 2020). کربوهیدرات خالص کل گرم کربوهیدرات یک غذا منهای گرم فیبر است.
فیبر مانند سایر کربوهیدرات ها هضم نمی شود زیرا انسان فاقد آنزیم های لازم برای تجزیه آنها است. بنابراین، می توانید گرم فیبر را از کل کربوهیدرات خود کم کنید. در رژیم کتو، مصرف مقدار زیادی سبزیجات غیر نشاسته ای و کم کربوهیدرات توصیه می شود.
وعده های کوچک برخی از میوه ها، مانند انواع توت ها، مجاز است زیرا دارای فیبر بالایی هستند.
هر غذایی که دارای کربوهیدرات بالایی است باید در رژیم کتوژنیک محدود شود. در اینجا لیستی از غذاهایی که باید از رژیم کتو اجتناب کنید یا آن را محدود کنید آورده شده است:
رژیم کتو دارای برخی مطالعات کوچک و کوتاه مدت برای حمایت از مزایای بالقوه سلامتی است، اما برای اثرات طولانی مدت آن بر سلامتی مورد مطالعه قرار نگرفته است.
یک محدودیت رایج برای رژیم، دشواری آن در حفظ طولانی مدت است. از آنجایی که این یک رژیم غذایی محدود کننده است، بسیاری از افراد برای مدت طولانی پیروی از آن را دشوار می دانند.
اگر می خواهید رژیم کتوژنیک را امتحان کنید، با متخصص تغذیه مشورت کنید تا ببینید آیا رژیم کتو برنامه مناسبی برای سلامتی شما است یا خیر.
رژیک کتوژنیک رژیمی علمی است که بیش از ۱۰۰ سال در کل دنیا شناخته شده است و هزاران مقاله علمی در خصوص آن وجود دارد.
در صورتی که اصولی و زیر نظر متخصص رژیم کتوژنیک (متخصص تغذیه) انجام شود می تواند با حداقل عوارض و بیشترین فواید باشد.
رژیم کتوپلاس رژیمی ساختی بدون هیچ تحقیقات علمی است در این رژیم بدلیل مصرف کربوهیدرات بالاتر از حد مجاز رژیم کتوژنیک، بیشتر افراد وارد فاز کتوز نمی شوند. بنابراین این رژیم اصلا کتوژنیک نیست. البته بدلیل کاهش مصرف کالری و کربوهیدرات اثرات کاهش وزن دارد. فقط بحث این است که این رژیم را نباید به رژیم کتوژنیک اصلی چسباند و حتی مقایسه این دو هم درست نیست.
اگر شما رژیم کتوپلاس را گرفته اید می توانید با انجام تست کتون به سادگی این مورد را چک کنید. می توانید در اینترنت نوار اداری به قیمت مناسب تهیه کنید و در خانه تست کنید.
