وقتی در مورد بیکاری یا پیدا کردن کار صحبت میکنیم، ذهنمان بیشتر مواقع به سمت آدمهایی شبیه به خودمان کشیده میشود. در حالیکه بسیاری از مشاغل خیلی هم شناخته شده نیستند و زیر لایههای عظیم قواعدی که کارفرماها برای استخدام میگذارند، له میشوند.
استخدام برخی مشاغل که کارفرماها فقط با اعلام یک شماره تلفن یا موبایل، فرد مورد نیاز را به کار دعوت میکنند و دقیقاً معلوم نیست چه کسی را برای انجام چه کاری، با چه میزان حقوق و در چه فضایی استخدام میکنند.
در بیشتر مواقع فرد جویای کار تا زمان جذب هیچگونه اطلاع قبلی از استانداردهای کاری و فضایی که با آن مواجه میشود ندارد. از آنجایی که عموم افراد هم اطلاعات درستی در مورد قوانین و استانداردهای مورد نیاز برای این دست کارها را ندارند، نمیتوان به درستی بازار اینگونه مشاغل را بررسی کرد.
با توجه به اینکه پلتفرمهای کاریابی آنلاین در چند سال اخیر ظهور کردهاند، الحق والانصاف نقش حلقه اتصال بین جویندگان کار و کارفرما را به خوبی ایفا کردهاند، اما نکته اینجاست که این پلتفرمها بیشتر تمرکزشان روی جذب و معرفی مشاغل طبقهای خاصی بوده است و جای خالی کارهایی در آنها دیده میشود که در ادامه بیشتر در موردشان خواهم گفت. شاید خود ما در بسیاری مواقعی به آنها نیاز پیدا کردهایم اما به فضای کاری حقوق و شرایط کارشان بیتفاوت بودهایم.
مشاغلی که مد نظرم هستند مانند: پرستاری در خانه، نگهداری از افراد معلول یا سالمند، نظافتچی، نگهبان ساختمان، پیک موتوری خیاط سریدوز یا کارگر روز مزد، کمک آشپز، پیتزا زن و ... هستند که مشاغل پایه نامیده میشوند.
با اینکه اپلیکیشنها برای ارتباط مشاغل پایه و افراد نیازمند به دریافت اینگونه خدمات قدمهایی برداشتهاند، اما همچنان روی درو دیوار آگهی استخدام درخواست کار، برای جذب این دست کارها را زیاد میبینیم. گاهی هم کارفرماها لطف میکنند و با صرف هزینه ناچیز در نیازمندیهای روزنامه همشهری، آگهی استخدام را چاپ میکنند.
در اینجا چند مسئله به وجود میآید!
چندبار به طور اتفاقی با برخی از کارجویان خدماتی برخود داشتهام و متوجه شدم که مثلاً برای کارهایی مثل: بنایی یا نظافت منزل همچنان منتظر معرفی شدن از طرف آشنایان و دوستان خود هستند و اصلاً با فضای اینترنت آشنا هم نیستند.
مشاغل پایه دارای چالشهای دیگری نیز هستند. از آنجایی که قوانین کار برای مشاغل شناخته شده و سطح بالا و متوسط، هنوز هم به درستی اعمال نمیشود و در شرکتهای کوچک و بزرگ کارمندان همچنان از حقوق و خود بیخبر هستند، نمیتوان توقع داشت که افراد مشاغل خدماتی و پایهای از قوانین و مقررات و وظایف کارفرما نسبت به خود اطلاع داشته باشند.
شاید متوسط درآمد یک برنامهنویس و منشی یا کارمند بازاریابی و فروش را بدانیم و به صورت تقریبی حدس بزنیم یا متوجه شده باشیم که روش جذب و استخدام آنها در چندسال اخیر به شرایط قانون کار نزدیک شده است، اما مشاغل پایه با مشکلاتی دست و پنجه نرم میکنند که امکان دارد، از دید افراد قانونگذار یا مراجع ذیصلاح پنهان مانده باشد.
همه اینها را گفتم تا به اینجا برسم که چند وقت پیش، دوستی در مورد سایتی صحبت میکرد که به طرز جالبی به مشاغل پایه پرداخته و از طریق همین وبسایت شرایطی در نظر گرفته که طبق قواعد خاصی، نیروهایی را میتوان برای خدماتدهی استخدام کرد.
در بین مجموعههایی که هر کدام گوشهای از جامعه مشاغل را پوشش میدهند، پلتفرمهایی که مشاغل با درآمدهای پایین را زیر پرو بال خود گرفتهاند و چنین فضایی برای کارها و حرفههای کم درآمد به وجود آوردهاند، بسیار موثر است.
وبسایتی که گفتم سامانه استخدامی بانیکار هست که به شکل متفاوتی به جذب و استخدام کارجویان مشاغل پایه، سر و سامانی داده و باعث شده که به میزان چشمگیری درخواستهای مناسب و هدفمحور سمت اینگونه مشاغل بیاید.
پیش از این برای کارهای خدماتی و نظافت و یا بهرهگیری از خدمات پرستاری و یا خیاطی و .. به سختی میتوانستیم فردی را با کیفیت مورد نظرمان پیدا کنیم. این سایت و سایتهای مشابه ارتباطی دو سویه را بین کارجو و کارفرما و تحت نظارت به همراه آگاه سازی ایجاد میکنند که باعث میشود، هر دو سر این ارتباط در یک نقطه به هم نزدیک شوند.
از یک سمت کارجو به راحتی میتواند خود را از طریق این پلتفرم معرفی کند و از سمت دیگر کارفرما یا جوینده متخصص در این حوزه است که این امکان را دارد تا از طریق جستجو در این وبسایتها، افراد مورد نظر خود را جستجو کرده و کار را به آنها بسپارد.
ناگفته نماند همانطور که در ابتدای نوشتهام نیز اشاره کردم، در شهرهای بزرگ تا حدودی این مشکل مرتفع شده، اما در شهرها و استانهایی که هنوز خیلی با کسب و کارها یا فضای آنلاین ارتباط نزدیک ندارند، همچنان کمافیالسابق مشکل برقرار است. شاید به همین دلیل است افراد کارجو با تخصص در مشاغل پایه، در جستجوی کار به شهرهای بزرگ سرازیر میشوند.
فکر میکنم باید برای این مشاغل و افراد جوینده این حوزهها، ضمن آگاه سازی و آموزش مهارتهای استفاده از اینترنت و سایتهای این چنینی، آنها را با حقوق و استانداردهای کاری و همچنین فضای ایدهآل کارشان آشنا کنیم.
با آموزش و آگاهسازی این جویندگان و همینطور توسعه خدمات آنلاین در شهرهای کوچک و بزرگ، میتوان قدمی در راه بهبود فضای کسب و کار و دیده شدن این طبقه از مشاغل برداشت.